Nghiên cứu một số đặc điểm dịch tễ, lâm sàng và nhu cầu phục hồi chức năng ở trẻ bại não

Nghiên cứu một số đặc điểm dịch tễ, lâm sàng và nhu cầu phục hồi chức năng ở trẻ bại não.Bại não là một dạng da tàn tật về vận động, trí tuệ, giác quan và hành vi do tổn thương nào không tiến triển. Bại não chiếm tỷ lệ cao nhất trong mô hình làn lật ở trẻ em, khoảng một phần ba tổng số í rẻ em tàn tật [2], [5], [111, 1161« [100]. ước tính irên thố giới tỷ lệ hiện mắc bại não khoảng 1,8-2,5 trên 1.000 trẻ sơ sinh sống [89]. Tý lệ hiện mắc bại não ở các nước phát triển có xu thế gia tăng [78], [791, |8°K [81], [134J. Thực sự bại não đang là gánh nặng kinh tế – xã hội đối với tất cả các nước trên thố giới.

Bại não dã được biết đến lừ thời xa xưa. Mô tà hại não xuất hiện trong y văn từ thế ký XV. Nhưng bại não được mô tả. định nghĩa và phân loại với quan diểm điều trị chỉ thực sự bắt đầu từ năm 1862 trong các bài báo của Little, Osier, Freud Ị89|. Qua nhiều thế kỷ những hiếu biết về bại não ngày càng sâu sắc và toàn diện hơn. Nhất là cuối thế kỷ 20 nhờ sự phái triển của khoa học kỹ thuật chúne ta đã đạt dưực nhiều thành tựu to lớn trong lĩnh vực nghiôn cứu về bệnh nguyên, bệnh sinh cùa bại nào. Các nghiên cứu dịch tẻ học lâm sàng bại não cung cấp các dữ kiện làm phong phú thêm sự hiổu biết vé bản chất tự nhiên của bại não: tỷ lệ hiện mắc bại não, xu thế mắc hại não theo thời gian cùa quần thể dân số; yếu tố nguy cơ gây bại não; chẩn đoán lâm sàng hại nào. Trên cơ sở đó có thể xây dựng chiến lược can thiệp và phòng ngừa bại nào [ 107], 11091.

Tại các nước phát triển, nghiên cứu về dịch tễ học bại não đã và đang được tiến hành trên một quy mô rộng lớti mang lính chất quốc gia với các tiêu chuẩn tương đối thống nhất, số liệu phong phú và liên tục. Nhưng ớ các nước đang phái triển vì hoàn cảnh kinh tế, xã hội còn gặp nhiều khó khăn nên nghiên cứu về dịch tễ học bại não rát hạn chế về số lượng và chất lượng.

Ở Việt Nam chưa có số liệu điều tra quốc gia về tỷ lệ hiện mắc hại não. Nhưng qua điều tra tàn tật ờ một số tỉnh có Chương trình Phục hồi chức năng dựa vào cộng dồng cho thấy tỷ lệ hiện mắc bại não trên lổng dán số diều ira dao động trong khoảng 0,6-ì,89 %o 1161, [42]. Báo cáo về tỷ lệ bại não trên tổng số trẻ làn tật tại các Trung tám Phục hồi chức năng rất cao, dao động từ 25 đến 70%: Hà Nội chiếm 25% [11]; Hoà Bình chiếm 46% [16]; Thừa Thiên Huế chiếm 70% [34]; Đà Nẵng chiếm 40,5% [51. Tại Viện Nhi, số liệu báo cáo hàng năm cùa Khoa Phục hồi chức năng cho ihấy trong thập kỷ gán dảy số lượng trẻ bại não đến khám táng lên một cách rõ rệt từ 500 trỏ (năm 1990) lên đến trên 1.500 trẻ (năm 2000). Số lượng trỏ hại não điều trị tại khoa mặc dù đã chù động hạn chế song cùng tăng lén một cách đáng kể. Nhưng một điều dáng lưu tàm là khoáng hơn một nửa số trẻ bại nào được phút hiện bệnh muộn trên 24 thúng tuổi [ 111 do sự hạn chế về kinh nghiệm chẩn đoán lãm sàng của cán bộ y tế tại các tuyến kể cả tuyến trung ương. Điéu này ành hưởng nhiều đến kết quà phục hồi chức năng và chất lượng sống cùa trỏ hại não. Hiện nay, vấn đé chẩn đoán sớm và can thiệp sớm bại não dưng là một vấn đề được quan tâm đặc biệt của các gia đình, các nhà chuyên môn của nhiều quốc gia trên thế giới.

Nghiên cứu vé bại não ở irẻ em Việt Nam chỉ mới bát dầu lé tẻ ờ một vài nơi về một vài khía cạnh lâm sàng, phục hổi chức năng. Yếu tố nguy cơ gãy bại nào ở trẻ em Việt Nam chỉ được đề cặp đến một cách sơ sài trong môt vài nghicn cứu hồi cứu. Lâm sàng bại não chi dừng lại ở mỏ tả tần suất bệnh nhàn theo thổ lâm sàng. Đặc biệt chưa có tác già nào dc cập đến chẩn đoán sớm hại nào cũng như nhu cầu phục hồi chức nãng cùa trẻ bại não ở nước ta. Thực sự, nghiên cứu một cách có hệ thống và toàn diện về dịch lỗ lâm sàng và nhu cầu phục hồi chức nàng cùa trỏ bại não ở Việt Nam hiện đang là một vấn đề còn bỏ ngỏ và là một nhu cầu cấp hách.

Chính vì vậy đồ tài “Nghiên cứu một số đặc điểm dịch tễ, lâm sàng và nhu cầu phục hồi chức năng ở trẻ bại não ” đã đáp ứng được nhu cầu cấp bách đó ở nước ta.

Mục tiêu của dể tài này nhàm:

/. Nghiên cứu một sô đặc điểm dịch tể, lám sàng bại não ở trẻ em.

2. Đánh giá thực trạng nhu cầu phục hổi chức nàng của trẻ bại não.

Danh mục các hình vẽ, đồ thị, ảnh.

ĐẶT VẤN ĐỂ Chươngl: TỐNG QUAN

1.1. Các định nghĩa, khái niệm trong nghiên cứu dịch tồ lâm sàng bại nào

1.2. Tình hình nghiên cứu về dịch lỗ lâm sàng bại não

1.3. Các nghiên cứu vé lâm sàng bại não

1.4. Đánh giá nhu cầu phục hồi chức năng cùa trỏ bại não

Chương 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN cứu

2.1. Đối tượng nghiên cứu

2.2. Phương pháp nghiên cứu

2.3. Xử lí số liệu

Chương 3: KẾT QUẢ NGHIÊN cứu

3.1. Một số dặc điổm dịch tễ học bại não

3.2. Một số đặc đicm lâm sàng bại não

3.3. Kết quả đánh giá thực trạng nhu cầu phục hồi chức năng ở trỏ bại não Chương 4: HÀN LUẬN

4.1. Bại nào – Một vấn đề quan trọng trong dịch tẻ học tàn tật trỏ em

4.2. Một số đặc điểm lâm sàng dặc trưng bại não ừ trẻ cm Việt Nam

4.3. Thực trạng nhu cầu phục hồi chức nãns của trỏ bại não Viêl’Nam

KẾT LUẬN KIỂN NGHỊ DANH MỤC CÔNG TRÌNH CỦA TÁC GIẢ TÀI LIỆU THAM KHẢO MỘT SỐ HÌNH ẢNH MINH HOẠ PHỤ LỤC