Nghiên cứu phẫu thuật tái tạo vú bằng vạt da cơ lưng rộng sau mổ cắt tuyến vú do ung thư giai đoạn I- II

Luận án Nghiên cứu phẫu thuật tái tạo vú bằng vạt da cơ lưng rộng sau mổ cắt tuyến vú do ung thư giai đoạn I- II.Ung thư vú là bệnh ung thư phổ biến, đứng đầu trong các loại ung thư ở nữ giới. Ước tính tỷ lệ mắc ung thư vú chuẩn theo tuổi ở Việt Nam cho năm 2010 là 22,6/100.000 dân. Bệnh gặp ở các lứa tuổi, gặp cao nhất ở độ tuổi từ 40 đến 49 [4].

Điều trị đa mô thức đã đem lại kết quả rất khả quan, đặc biệt là ung thư vú giai đoạn sớm với tỷ lệ sống 5 năm cho giai đoạn I là 95%, giai đoạn IIA là 81% và giai đoạn IIB là 74%.

Phẫu thuật đóng vai trò quan trọng trong điều trị ung thư vú, phương pháp phẫu thuật cắt tuyến vú toàn bộ cải biên và nạo vét hạch nách được coi là phẫu thuật chuẩn, áp dụng cho các ung thư vú giai đoạn I, II, III [2], [29].

Hiện nay trên thế giới chưa có một phương pháp nào được coi là tối ưu trong việc trả lại hình thể cho người phụ nữ sau mổ cắt tuyến vú toàn bộ do ung thư, điều này ảnh hưởng rất nhiều đến chất lượng sống của người bệnh. Chính vì vậy tái tạo lại vú sau cắt tuyến vú là một nhu cầu cần thiết của nhiều bệnh nhân ung thư vú, đặc biệt là ở những phụ nữ trẻ, nhất là khi điều kiện kinh tế xã hội phát triển thì nhu cầu này càng trở nên cần thiết nhằm nâng cao chất lượng sống [31],[51],[108].

Phẫu thuật tái tạo vú ngay sau khi cắt tuyến vú đã được nghiên cứu thực hiện tại các nước phát triển cho thấy rằng tái tạo vú ngay sau cắt tuyến vú mang lại kết quả thẩm mỹ cao mà không làm ảnh hưởng đến điều trị bệnh, không làm tăng tỷ lệ tái phát tại chỗ và đặc biệt không ảnh hưởng đến khả năng sống thêm sau mổ của bệnh nhân ung thư vú [59],[74],[75],[76].

Phẫu thuật tái tạo vú có thể thực hiện ngay sau khi cắt tuyến vú, hoặc trì hoãn sau khi đã điều trị tia xạ và hoá chất bổ trợ. Vật liệu để tái tạo vú cũng khác nhau, có thể dùng các vật liệu tổng hợp: túi nước, túi silicon hoặc dùng các vạt da cơ tự thân hay phối hợp cả 2 loại vật liệu.Vạt da cơ tự thân cú ưu điểm mang lại vẻ tự nhiên của một mô sinh học [85], [86], [106].

Trên thế giới, tại các nước phát triển tùy theo nhu cầu của người bệnh mà có thể lựa chọn nhiều phương pháp tái tạo vú: mỗi loại phẫu thuật đều có những ưu nhược điểm riêng. Các vạt da tự thân thường được sử dụng trên lâm sàng là vạt da cơ lưng rộng hoặc vạt da cơ thẳng bụng. Gần đây, có nhiều nghiên cứu trên thế giới nhấn mạnh vai trò của vạt da cơ lưng rộng trong phẫu thuật tái tạo vú ở những người phụ nữ châu Á có kích thước tuyến vú nhỏ. Tại Việt Nam, với điều kiện kinh tế còn nhiều hạn chế, việc sử dụng các loại vật liệu nhân tạo còn chưa được áp dụng rộng rãi do giá thành cao, chưa phù hợp với điều kiện kinh tế của đa số người bệnh. Do vậy các vạt tự thân thường được sử dụng nhiều hơn. Đặc biệt do tuyến vú của người phụ nữ Việt Nam nhỏ, vạt da cơ lưng rộng là một lựa chọn tương đối hợp lý trong [9],[26],[87].

Năm 2002, Nguyễn Đại Bỡnh đó nghiờn cứu sử dụng vạt da cơ lưng rộng để tái tạo vú ngay cho 17 trường hợp, đặt cơ sở cho việc tái tạo vú ngay sau mổ bằng vạt tự thân. Năm 2009, Trần Văn Thiệp nghiên cứu điều trị ung thư vú bằng cắt vú tiết kiệm da- tái tạo vú tức thỡ bằng cỏc vạt tự thõn: vạt da cơ thẳng bụng, vạt da cơ lưng rộng. Tuy nhiên chưa có nghiên cứu nào về tái tạo vú ngay sau mổ bằng vạt da cơ lưng rộng một cách đầy đủ [1], [9].

Để góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống của những bệnh nhân ung thư vú, chúng tôi tiến hành đề tài:

“Nghiên cứu phẫu thuật tái tạo vú bằng vạt da cơ lưng rộng sau mổ cắt tuyến vú do ung thư giai đoạn I- II” nhằm thực hiện mục tiêu sau:

1.  Nhận xét một số đặc điểm lâm sàng, mô bệnh học ung thư vú giai đoạn I, II trong nhóm nghiên cứu.

2. Đánh giá kết quả tái tạo vú bằng vạt da cơ lưng rộng ngay sau mổ cắt toàn bộ tuyến vú. 

Mục lục

Đặt vấn đề 1

Chương 1. Tổng quan tài liệu 2

1. 1 Dịch tễ học ung thư vú 3

1.2 Giải phẫu tuyến vú 3

1.3 Chẩn đoán ung thư vú 4

1.4 Mô bệnh học 4

1.5 Điều trị ung thư vú 6

1.6 Các yếu tố tiên lượng trong bệnh ung thư vú 6

1.7 Những tiến bộ trong điều trị phẫu thuật ung thư vú 8

1.8 Phẫu thuật tái tạo vú 17

1.9 Tái tạo vó bằng vạt da cơ lưng rộng 28

Chương 2: Đối tượng và phương pháp nghiên cứu 34

2.1 Đối tượng nghiên cứu 34

2.2 Phương pháp nghiên cứu 35

2.3 Cỡ mẫu 36

2.4 Thời gian nghiên cứu 35

2.5 Quy trình thực hiện 36

2.6 Đánh giá kết quả 44

2.7 Quản lý thông tin và xử lý số liệu 47

Chương 3: Kết quả nghiên cứu 49

3. 1 Đặc điểm lâm sàng, mô bệnh học 49

3.2 Điều trị ung thư vú 55

3.3 Kết quả phẫu thuật tái tạo vú bằng vạt da cơ lưng rộng 58

Chương 4: Bàn luận 79

4.1 Đặc điểm lâm sàng, mô bệnh học nhóm nghiên cứu 79

4.2 Đặc điểm phẫu thuật nhóm nghiên cứu 82

4.3 Kết quả phẫu thuật tái tạo vú bằng vạt da cơ lưng rộng 87

Kết luận 113

Kiến nghị 115

Tài liệu tham khảo

Mẫu bệnh án nghiên cứu.

Phụ lục bảng câu hỏi đánh giá chất lượng sống Danh sách bệnh nhân