Nghiên cứu vai trò nội soi khớp trong viêm khớp gối do nhiễm khuẩn cấp tính tại khoa Cơ Xương Khớp-bệnh viện Bạch Mai

Luận văn Nghiên cứu vai trò nội soi khớp trong viêm khớp gối do nhiễm khuẩn cấp tính tại khoa Cơ Xương Khớp-bệnh viện Bạch Mai.Viêm khớp do nhiễm khuẩn cấp tính hay viêm khớp sinh mủ là viêm khớp do vi khuẩn sinh mủ không đặc hiệu (không phải do lao, phong, nấm, ký sinh trùng hay virut) gây nên [1][18][35].

MÃ TÀI LIỆU	LVTHSY 0445
Giá :	50.000đ
Liên Hệ	0915.558.890

Bệnh khá thường gặp ở các nước có khí hậu nhiệt đới. Đây là nơi mà các vi khuẩn gây bệnh không chỉ phong phú về chủng loại mà khả năng lây nhiễm cũng rất cao do điều kiện vệ sinh chưa được đảm bảo chặt chẽ. Việt Nam, cũng nằm trong khu vực này, là môi trường có nguy cơ lây nhiễm rất cao. Đặc biệt, ở nước ta trong thời gian gần đây, vấn đề lạm dụng các thủ thuật về khớp cũng như việc thực hiện các thủ thuật gần khớp như châm cứu, … đang ở nên phổ biến. Các thủ thuật này nếu thực hiện đúng quy trình thì biến chứng nhiễm khuẩn khớp là rất hiếm gặp. Tuy nhiên, nếu không đảm bảo quy trình kỹ thuật, không tuân thủ chặt chẽ nguyên tắc vô trùng cũng như không đúng chỉ định thì nguy cơ nhiễm khuẩn khớp là rất cao. Tỷ lệ mắc viêm khớp gối do nhiễm khuẩn cấp tính ở nước ta đã và đang tăng lên nhanh chóng, trở thành một vấn đề thời sự, nhất là ở chuyên ngành Cơ Xương Khớp.

Bệnh nếu được chẩn đoán và điều trị hợp lý, kịp thời có thể khỏi hoàn toàn. Tuy nhiên, nếu việc điều trị tiến hành muộn hoặc không phù hợp có thể dẫn tới những hậu quả rất nặng nề cho bệnh nhân như tàn phế thậm chí có thể tử vong.

Một trong những nguyên tắc điều trị bệnh là phải dẫn lưu hết mủ ra khỏi ổ khớp. Trước đây, phổ biến có hai phương pháp dẫn lưu mủ đó là chọc hút dịch khớp liên tục và phẫu thuật mở khớp. Từ những năm 1980 trên thế giới, nội soi rửa khớp đã được áp dụng trong chẩn đoán và điều trị viêm khớp do nhiễm khuẩn cấp tính (viêm khớp mủ hay viêm khớp sinh mủ).

Ở Việt Nam, nội soi rửa khớp đã bắt đầu được áp dụng trong chẩn đoán và điều trị viêm khớp gối do nhiễm khuẩn cấp tính từ năm 2002 [3][4][5][6][7]. Tuy nhiên, chưa có công trình nghiên cứu nào đánh giá đầy đủ vai trò của nội soi khớp trong chẩn đoán và điều trị viêm khớp gối do nhiễm khuẩn cấp tính để từ đó có thể khuyến cáo áp dụng có hiệu quả trên lâm sàng.

Chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề tài: “Nghiên cứu vai trò nội soi khớp trong viêm khớp gối do nhiễm khuẩn cấp tính” tại khoa Cơ Xương Khớp – bệnh viện Bạch Mai nhằm ba mục tiêu:

1. Mô tả các tổn thương khớp gối qua nội soi của bệnh nhân viêm khớp gối do nhiễm khuẩn cấp tính.

2. Tìm mối liên quan giữa tổn thương khớp gối qua nội soi với một số triệu chứng lâm sàng, cận lâm sàng.

3. Bước đầu đánh giá hiệu quả điều trị viêm khớp gối do nhiễm khuẩn cấp tính bằng phương pháp nội khoa kết hợp nội soi rửa khớp.

MỤC LỤC

ĐẶT VẤN ĐỀ 1

CHƯƠNG I: TỔNG QUAN 3

1.1. Viêm khớp gối do nhiễm khuẩn cấp tính: 3

1.1.1. Dịch tễ học viêm khớp gối do nhiễm khuẩn cấp tính: 3

1.1.2. Nguyên nhân và cơ chế gây bệnh viêm khớp gối do nhiễm khuẩn cấp

tính: 4

1.1.3. Triệu chứng lâm sàng của viêm khớp gối nhiễm khuẩn: 7

1.1.4. Triệu chứng cận lâm sàng của viêm khớp gối do nhiễm khuẩn cấp tính:9

1.1.5. Điều trị viêm khớp gối do nhiễm khuẩn cấp tính: 11

11.5.1. Điều trị bằng kháng sinh: 11

11.5.2. Bất động khớp gối viêm: 13

1.1.5.3. Dẫn lưu khớp gối viêm: 13

1.2. Nội soi khớp gối: 15

1.2.1. Giải phẫu khớp gối: 15

12.1.1. Giải phẫu định khu khớp gối: 15

1.2.1.2. Giải phẫu nội soi khớp gối: 17

1.2.2. Lịch sử nội soi khớp gối: 19

1.2.3. Các chỉ định và chống chỉ định của nội soi khớp gối: 21

1.2.3.1. Chỉ định nội soi khớp gối: 21

1.2.3.2. Chống chỉ định nội soi khớp gối: 22

1.2.4. Hình ảnh nội soi khớp gối bình thường: 22

1.2.5. Hình ảnh nội soi khớp gối trong VKGNK: 23

1.2.6. Theo dõi biến chứng: 24

1.2.6.1. Biến chứng trong quá trình nội soi 24

1.2.6.2. Biến chứng sau nội soi: 25

1.3. Nội soi khớp trong bệnh viêm khớp gôi do nhiêm khuân câp tính:.. 25

1.3.1. Vai trò chân đoán: 25

1.3.2. Vai trò điều trị: 26

1.3.3. Tình hình nghiên cứu, áp dụng nội soi khớp trong VKGNK: 26

1.3.31. Trên thế giới: 26

1.3.3.2. Ở Việt Nam: 28

Chương 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 30

2.1. Đôi tượng nghiên cứu 30

2.2. Phương pháp nghiên cứu: 30

2.2.1. Hỏi bệnh, thăm khám lâm sàng: 31

2.2.2. Các XN cận lâm sàng: 32

2.2.3. Điều trị nội khoa: 33

2.2.4. Nội soi khớp gôi: 33

2.2.41. Chuẩn bị dụng cụ: 33

2.2.4.2. Chuẩn bị bệnh nhân: 34

2.2.4.3. Kỹ thuật nội soi khớp gối: 34

2.24.4. Điều trị sau nội soi khớp: 37

2.2.4.5. Mô bệnh học: 37

2.3. Nhận định và đánh giá kết quả 38

2.3.1. Nhận định, đánh giá hình ảnh nội soi khớp gôi: 38

2.3.2. Nhận định, đánh giá hình ảnh mô bệnh học MHD 39

2.3.3. Nhận định, đánh giá kết quả điều trị: 39

2.4. Xử lý kết quả nghiên cứu 40

Chương 3:KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU 41

3.1. Đặc điểm của nhóm đôi tượng nghiên cứu: 41

3.1.1. Đặc điểm chung về tuổi, giới và nơi cư trú của nhóm nghiên cứu: 41

3.1.2. Đặc điểm về nghề nghiệp: 42

3.1.3. Đặc điểm về thời gian mắc bệnh: 42

3.1.4. Đặc điểm điều trị kháng sinh trước khi vào viện: 42

3.1.5. Nguyên nhân gây bệnh: 42

3.1.6. Các yếu tố nguy cơ của VKGNK: 43

3.1.7. Các triệu chứng lâm sàng lúc vào viện: 43

3.1.8. Các xét nghiệm cận lâm sàng lúc vào viện: 44

3.1.81. Xét nghiệm biểu hiện viêm trong máu ngoại vi: 44

3.1.8.2. Xét nghiệm dịch khớp gối: 44

3.1.9. Triệu chứng X quang khớp gối lúc vào viện: 45

3.2. Đặc điểm hình ảnh nội soi khớp gối ở BN VKGNK trong nhóm

nghiên cứu: 45

3.2.1. Các giai đoạn nội soi theo phân loại của Gachter 45

3.2.2. Hình ảnh nội soi khớp gối: 45

3.2.2.1. Đặc điểm xung huyết MHD: 45

3.2.2.2. Đặc điểm tăng sinh mạch máu MHD: 46

3.2.2.3. Đặc điểm tăng sinh hình lông MHD: 47

3.2.2.4. Đặc điểm tăng sinh fibrin: 47

3.2.2.5. Đặc điểm tổn thương hoại tử sụn khớp và lộ xương dưới sụn: 48

• o • • 1 • o •

3.2.3. Các đặc điểm tổn thương mô bệnh học MHD khớp gối: 49

3.2.31. Đặc điểm xâm nhập BCĐN: 49

3.2.3.2. Đặc điểm xâm nhập đại thực bào: 50

3.2.3.3. Đặc điểm xâm nhập lym phô bào: 51

3.23.4. Đặc điểm hoại tử dạng tơ huyết: 51

3.23.5. Đặc điểm mô hạt và mạch tân tạo: 52

3.2.3.6. Đặc điểm tăng sinh tế bào biểu mô: 53

ĩ _ ĩ ?

3

–>~w • /V•1>1^1/V •*11 rA •r •/V ,A-4-W-1- • /V1 /V

.3 Liên quan giữa hình ảnh nội soi khớp gối với một số đặc điểm lâm

sàng, cận lâm sàng của BN VKGNK lúc vào viện: 54

3

^> -í T *A • <w r • • 4 / • • f • 1 *A 1 r 1 /V ^ 1 r

.3.1. Liên quan giữa các giai đoạn nội soi với triệu chứng lâm sàng lúc vào

viện:  54

3.3.1.1. Liên quan giữa các giai đoạn nội soi với triệu chứng sốt: 54

3.3.1.2. Liên quan giữa các giai đoạn nội soi với triệu chứng đau:…. 54

3.3.1.3. Liên quan giữa các giai đoạn nội soi với triệu chứng HCVĐ: 54

3.3.2 Liên quan giữa các giai đoạn nội soi với thời gian mắc bệnh: 55

~w • /y • w r • • 4 / • • r • r . 1 * sv 1 »Á 1 *A • / J

.3.3. Liên quan giữa các giai đoạn nội soi với xét nghiệm biểu hiện viêm trong máu ngoại vi: 57

Ạ _ f

3

-“> * ~w • /y • m r • • / • • r • < • A 9 • / 11 r Ả» *rj

.3.4. Liên quan giữa các giai đoạn nội soi với tiền sử viêm khớp gôi: 58

3.4. Kết quả điều trị ở BN VKGNK: 59

3.4.1. Triệu chứng đau khớp gôi trước và sau điều trị: 59

3.4.2. Triệu chứng hạn chế vận động khớp gôi trước và sau điều trị: 59

3.4.3 Xét nghiệm biểu hiện viêm trong máu ngoại vi của BN lúc ra viện: 60

3.4.4. Các biện pháp điều trị theo giai đoạn nội soi: 60

3.4.5 Kết quả điều trị ở BN VKGNK khi được ra viện theo tiêu chuân của

Bussière:  61

3.4.6 Phân bô kết quả điều trị theo phương pháp điều trị 62

3.4.7 Phân bô kết quả điều trị theo giai đoạn nội soi: 63

3.4.8 Liên quan giữa kết quả điều trị với thời gian mắc bệnh: 63

3.4.9 Liên quan giữa kết quả điều trị với mức độ BCĐN trên mô bệnh học

MHD khớp gôi: 64

Chương 4: BÀN LUẬN 65

4.1. Đặc điểm của nhóm đôi tượng nghiên cứu: 65

4.1.1. Đặc điểm chung về tuổi, giới, nơi cư trú của nhóm BN nghiên cứu: 65

4.1.2. Đặc điểm về nghề nghiệp: 66

4.1.3. Đặc điểm về thời gian mắc bệnh: 66

4.1.4. Đặc điểm điều trị kháng sinh trước khi vào viện 67

4.1.5. Đường vào của vi khuẩn: 68

4.1.6. Các yếu tố nguy cơ của VKGNK: 70

4.1.7. Các triệu chứng lâm sàng lúc vào viện: 71

4.1.8. Các xét nghiệm cận lâm sàng lúc vào viện: 72

4.1.9. Triệu chứng X quang khớp gối lúc vào viện: 73

4.2. Đặc điểm hình ảnh nội soi khớp gối ở BN VKGNK trong nhóm nghiên cứu:   74

4.2.1. Các giai đoạn nội soi theo phân loại của Gachter 74

4.2.2. Hình ảnh nội soi khớp gối: 74

4.2.3. Các đặc điểm tổn thương mô bệnh học MHD khớp gối: 76

4

–> T • A • 1 > 1 “■> 1 /V • *11 r A • r • /V , /V -1- w -1- • /V 1 /V

.3. Liên quan giữa hình ảnh nội soi khớp gối với một số đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng của BN VKGNK lúc vào viện: 78

4.3.1. Liên quan giữa các giai đoạn nội soi với TCLS lúc vào viện: 78

4.3.2. Liên quan giữa các giai đoạn nội soi với thời gian mắc bệnh: 78

4

“W~• /V• wr••-1-A»•r•r,1•/V1»Á1»A»AA

.3.3 Liên quan giữa các giai đoạn nội soi với xét nghiệm biểu hiện viêm trong máu ngoại vi: 79

4.3.4. Liên quan giữa các giai đoạn nội soi với tiền sử viêm khớp gối: 80

4.4. Kết quả điều trị ở BN VKGNK: 80

4.4.1. Triệu chứng lâm sàng trước và sau điều trị: 80

4.4.2. Xét nghiệm biểu hiện viêm trong máu ngoại vi của BN lúc ra viện:  80

o • • o o • •

4.4.3. Các biện pháp điều trị theo giai đoạn nội soi: 80

4.4.4. Kết quả điều trị ở BN VKGNK khi được ra viện theo tiêu chuẩn của

Bussière: 81

4.4.5. Phân bố kết quả điều trị theo phương pháp điều trị 82

4.4.6. Phân bố kết quả điều trị theo giai đoạn nội soi: 82

4.4.7. Liên quan giữa kết quả điều trị với thời gian mắc bệnh: 83

4.4.8. Liên quan giữa kết quả điều trị với mức độ xâm nhập BCĐN trên mô

bệnh học MHD khớp gối: 83

Chương 5: KẾT LUẬN 84

KIẾN NGHỊ 86

TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC