Kết quả chăm sóc người bệnh phẫu thuật ung thư vú tại Khoa Ngoại Vú – Bệnh viện K năm 2021

Luận văn thạc sĩ điều dưỡng Kết quả chăm sóc người bệnh phẫu thuật ung thư vú tại Khoa Ngoại Vú – Bệnh viện K năm 2021.Ung thư vú là loại ung thư phổ biến nhất ở phụ nữ cả ở các nước phát triển và các nước đang phát triển. Theo thống kê của GLOBOCAN 2020, ung thư vú đứng đầu trong tổng số ca mới mắc ung thư (hơn 2,2 triệu người) và đứng thứ 5 trong tổng số các loại ung thư gây tử vong (684.966) ca tử vong) [27]. Tại Việt Nam, theo GLOBOCAN năm 2020 có 21.555 ca mắc mới và 9.345 ca tử vong do ung thư vú [28].
Ung thư vú là bệnh có tiên lượng tốt đặc biệt là ở giai đoạn sớm. Điều trị UTV là điển hình của sự phối hợp đa phương thức phẫu thuật (PT), tia xạ và điều trị toàn thân bằng hoá chất, nội tiết, kháng thể đơn dòng. Phẫu thuật là phương pháp điều trị có vai trò quan trọng đối với bệnh nhân ung thư vú đặc biệt đối với bệnh nhân giai đoạn sớm và cũng là một trong những phương pháp điều trị ung thư vú phổ biến nhất hiện nay.

Tuy nhiên, phẫu thuật vú là một phẫu thuật lớn với diện cắt rộng và khả năng xảy ra biến chứng trong và sau mổ cao. Do đó, song song với việc phẫu thuật thì vấn đề chăm sóc người bệnh trước và sau phẫu thuật là công tác quan trọng góp phần không nhỏ vào sự thành bại của ca phẫu thuật như chăm sóc về tâm lý, dinh dưỡng, phát hiện các diễn biến bất thường và các biến chứng để kịp thời xử trí đảm bảo tính mạng, sức khỏe cũng như nâng cao chất lượng sống của bệnh nhân [6], [11], [20]. Điều dưỡng chăm sóc có vai trò quan trọng, là người đồng hành cùng bác sĩ trong việc điều trị và theo dõi chăm sóc người bệnh từ khi vào viện cho đến khi ra viện.
Trong những năm gần đây con người đã đạt được những tiến bộ vượt bậc trong điều trị căn bệnh này, những trung tâm ung thư lớn như Bệnh viện K, Bệnh viện Ung bướu Thành phố Hồ Chí Minh đã đạt được trình độ tương đương các nước trong khu vực. Tại Bệnh viện K đã có những tiến bộ không ngừngtrong chẩn đoán, điều trị đã giúp cải thiện hiệu quả điều trị, tăng tỉ lệ bệnh nhân ung thư vú giai đoạn sớm được chữa khỏi, kéo dài thời gian sống thêm, nâng cao chất lượng cuộc sống của bệnh nhân. Song song với sự tiến bộ của các phương pháp chẩn đoán và điều trị, sự chăm sóc của điều dưỡng cho các bệnh nhân ung thư vú trước và sau phẫu thuật góp phần không nhỏ vào thành công trong điều trị phẫu thuật ung thư vú. Mặc dù đã có rất nhiều nghiên cứu trong điều trị ung thư vú nói chung và điều trị phẫu thuật ung thư vú nói riêng nhưng cho đến nay, chưa có một nghiên cứu nào tại Bệnh viện K về công tác hướng dẫn, chăm sóc người bệnh sau phẫu thuật ung thư vú đó là lý do chúng tôi tiến hành nghiên cứu “Kết quả chăm sóc người bệnh phẫu thuật ung thư vú tại Khoa Ngoại Vú – Bệnh viện K năm 2021” với 2 mục tiêu:
1) Mô tả kết quả chăm sóc người bệnh ung thư vú trước và sau phẫu thuật tại khoa Ngoại vú, Bệnh viện K.
2) Phân tích một số yếu tố liên quan đến kết quả chăm sóc người bệnh ung thư vú trước và sau phẫu thuật

MỤC LỤC
ĐẶT VẤN ĐỀ ………………………………………………………………………………………… 1
CHƯƠNG 1 TỔNG QUAN TÀI LIỆU……………………………………………………. 3
1.1. Đại cương về bệnh ung thư vú………………………………………………………….. 3
1.1.1. Khái niệm…………………………………………………………………………………. 3
1.1.2. Dịch tễ học và các yếu tố nguy cơ của bệnh ung thư vú …………………. 3
1.1.3. Giải phẫu tuyến vú…………………………………………………………………….. 4
1.1.4. Đặc điểm lâm sàng và cận lâm sàng của ung thư vú [7], [23], [44]….. 5
1.1.5. Chẩn đoán bệnh ung thư vú ………………………………………………………… 7
1.1.6. Điều trị bệnh ung thư vú …………………………………………………………….. 8
1.2. Chăm sóc người bệnh ung thư vú phẫu thuật ……………………………………. 10
1.2.1. Khung lý thuyết áp dụng trong chăm sóc người bệnh…………………… 11
1.2.2. Chăm sóc người bệnh ung thư vú trước phẫu thuật………………………. 15
1.2.3. Chăm sóc người bệnh ung thư vú sau phẫu thuật [46], [3], [30]…….. 16
1.3. Một số nghiên cứu về chăm sóc người bệnh ung thư vú phẫu thuật …….. 22
1.3.1. Trên thế giới……………………………………………………………………………. 22
1.3.2. Tại Việt Nam…………………………………………………………………………… 23
1.4. Thông tin về địa điểm nghiên cứu …………………………………………………… 24
CHƯƠNG 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU…………. 25
2.1. Thời gian và địa điểm nghiên cứu …………………………………………………… 25
2.2. Đối tượng nghiên cứu ……………………………………………………………………. 25
2.3. Thiết kế nghiên cứu……………………………………………………………………….. 25
2.4. Cỡ mẫu và chọn mẫu……………………………………………………………………… 25
2.5. Biến số và chỉ số nghiên cứu ………………………………………………………….. 26
2.6. Công cụ nghiên cứu và kỹ thuật thu thập số liệu……………………………….. 32
2.6.1. Công cụ nghiên cứu …………………………………………………………………. 32
2.6.2. Kỹ thuật thu thập số liệu…………………………………………………………… 35
2.6.3 Sơ đồ quy trình thực hiện nghiên cứu trình thực hiện nghiên cứu …… 36
2.7. Xử lý và phân tích số liệu ………………………………………………………………. 36
2.8. Sai số và cách khống chế sai số ………………………………………………………. 37
2.9. Đạo đức trong nghiên cứu………………………………………………………………. 3

CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU……………………………………………….. 39
3.1. Đặc điểm chung của đối tượng nghiên cứu ………………………………………. 39
3.2. Kết quả chăm sóc người bệnh ung thư vú trước và sau phẫu thuật………. 43
3.2.1. Kết quả chăm sóc người bệnh ung thư vú trước và sau phẫu thuật…. 43
3.2.2. Hoạt động chăm sóc của Điều dưỡng và tính trạng của người bệnh
UTV ……………………………………………………………………………………………….. 49
3.3. Một số yếu tố liên quan đến kết quả chăm sóc người bệnh ung thư vú
trước và sau phẫu thuật ………………………………………………………………………… 50
3.3.1. Yếu tố liên quan đến kết quả chăm sóc người bệnh trước phẫu thuật 50
3.3.2. Yếu tố liên quan đến kết quả chăm sóc người bệnh sau phẫu thuật… 51
CHƯƠNG 4: BÀN LUẬN …………………………………………………………………….. 54
4.1. Đặc điểm chung của đối tượng nghiên cứu ………………………………………. 54
4.2. Kết quả chăm sóc người bệnh ung thư vú trước và sau phẫu thuật………. 58
4.2.1. Kết quả chăm sóc chung cho người bệnh trước và sau phẫu thuật …. 58
4.2.2. Hoạt động chăm sóc của điều dưỡng và tình trạng của người bệnh
trước và sau phẫu thuật UTV……………………………………………………………… 60
4.3. Một số yếu tố liên quan đến kết quả chăm sóc người bệnh UTV trước và
sau phẫu thuật……………………………………………………………………………………… 67
4.3.1. Yếu tố liên quan đến kết quả chăm sóc người bệnh UTV trước phẫu
thuật………………………………………………………………………………………………… 67
4.3.2. Yếu tố liên quan đến kết quả chăm sóc người bệnh UTV sau phẫu
thuật………………………………………………………………………………………………… 68
4.4. Hạn chế của nghiên cứu…………………………………………………………………. 69
KẾT LUẬN ………………………………………………………………………………………….. 70
1. Kết quả chăm sóc người bệnh ung thư vú trước và sau phẫu thuật…………. 70
2. Một số yếu tố liên quan đến kết quả chăm sóc người bệnh ung thư vú trước
và sau phẫu thuật…………………………………………………………………………………. 70
KHUYẾN NGHỊ…………………………………………………………………………………… 71
TÀI LIỆU THAM KHẢO ………………………………………………………………………. 1
PHỤ LỤC 1 ……………………………………………………………………………………………. 5
PHỤ LỤC 3 ………………………………………………………………………………………….. 15
PHỤ LỤC 4 ………………………………………………………………………………………….. 18DANH MỤC BẢNG
Bảng 1. 1. Phân loại giai đoạn bệnh ung thư vú …………………………………………… 8
Bảng 2.1. Các biến số và chỉ số về đặc điểm chung của đối tượng nghiên cứu. 26
Bảng 2.2. Các biến số và chỉ số về kết quả chăm sóc người bệnh ung thư vú
trước phẫu thuật (Mục tiêu 1)…………………………………………………………………… 28
Bảng 2.3. Các biến số và chỉ số về kết quả chăm sóc người bệnh ung thư vú sau
phẫu thuật (Mục tiêu 1) …………………………………………………………………………… 29
Bảng 2.4. Các biến số và chỉ số về một số yếu tố liên quan đến kết quả chăm sóc
người bệnh ung thư vú trước và sau phẫu thuật (Mục tiêu 2)……………………….. 31
Bảng 3.1. Đặc điểm nhân khẩu học của đối tượng nghiên cứu …………………….. 39
Bảng 3.2. Đặc điểm tiền sử cá nhân của đối tượng nghiên cứu…………………….. 41
Bảng 3.3. Đặc điểm về tình trạng bệnh và phương pháp phẫu thuật……………… 42
Bảng 3.4: Triệu chứng của người bệnh UTV trước phẫu thuật …………………….. 42
Bảng 3.5: Biến chứng của người bệnh UTV sau phẫu thuật ………………………… 43
Bảng 3.6. Tổng số ngày điều trị của người bệnh UTV………………………………… 44
Bảng 3.7. Chăm sóc vết mổ cho người bệnh UTV ……………………………………… 45
Bảng 3.8. Chăm sóc ống dẫn lưu cho người bệnh UTV………………………………. 45
Bảng 3.9. Tình trạng vận động cánh tay của người bệnh UTV …………………….. 46
Bảng 3.10: Mức độ đau sau mổ của người bệnh UTV ………………………………… 47
Bảng 3.11: Tâm lý của người bệnh UTV trước và sau phẫu thuật ………………… 47
Bảng 3.12: Tình trạng cân nặng của người bệnh UTV………………………………… 48
Bảng 3.13. Hoạt động đo dấu hiệu sinh tồn cho người bệnh UTV………………… 49
Bảng 3.14: Hoạt động tư vấn của Điều dưỡng cho người bệnh trước và sau phẫu
thuật……………………………………………………………………………………………………… 49
Bảng 3.15. Một số yếu tố liên quan đến kết quả chăm sóc người bệnh UTV
trước phẫu thuật……………………………………………………………………………………… 5

DANH MỤC BIỂU ĐỒ
Biểu đồ 3.1. Đặc điểm về người chăm sóc chính của đối tượng nghiên cứu ….. 40
Biểu đồ 3.2. Kết quả chăm sóc chung trước PT của người bệnh UTV ………….. 43
Biểu đồ 3.3. Kết quả chăm sóc người bệnh nói chung sau phẫu thuật …………… 44
Biểu đồ 3.4. Kết quả về tình trạng vết mổ và ống dẫn lưu của người bệnh UTV
sau phẫu thuật………………………………………………………………………………………… 48
Biểu đồ 3.5 Kết quả về tình trạng vận động cánh tay của người bệnh UTV sau
phẫu thuật ……………………………………………………………………………………………… 51
DANH MỤC SƠ ĐỒ
Sơ đồ 1.1. Mô hình hệ thống quy trình điều dưỡng…………………………………….. 1

TÀI LIỆU THAM KHẢO
TIẾNG VIỆT
1. Lê Thị Bình (2019). Học thuyết điều dưỡng. Giáo trình học phần học thuyết điều dưỡng. Trường Đại học Thăng Long, 14–45.
2. Lê Thị Bình và Trần Thúy Hạnh (2017), Điều dưỡng cơ bản và nâng cao, Nhà xuất bản Khoa học và Kỹ thuật.
3. Bùi Diệu (2011). Phục hồi chức năng sau phẫu thuật ung thư vú. Những kiến thức cơ bản về phòng chống ung thư. Nhà xuất bản Y học, 271–278.
4. Bùi Diệu (2009). Một số bệnh ung thư phụ nữ. Bệnh ung thư vú. Nhà xuất bản Y học, Hà Nội.
5. Bùi Diệu (2009). Vai trò xạ trị trong điều trị ung thư vú. Tạp Chí Ung Thư Học Việt Nam, 1
6. Bùi Diệu, Nguyễn Văn Định, và Lê Hồng Quang (2015), Phẫu thuật bệnh ung thư vú, Nhà xuất bản Y học.
7. Nguyễn Bá Đức (2004), Bệnh ung thư vú, Nhà xuất bản Y học, Hà Nội.\
8. Nguyễn Bá Đức, Trần Văn Thuấn, và Lê Hồng Quang (2005). Phẫu thuật cắt tuyến vú kết hợp cắt buồng trứng theo các pha của chu kì kinh nguyệt trên các bệnh nhân ung thư vú còn mổ được. Tạp Chí Học TP Hồ Chí Minh, 318–331.
9. Nguyễn Văn Định, Nguyễn Bá Đức, và Trần Văn Thuấn (2002). Phẫu thuật cắt tuyến vú kết hợp với cắt buồng trứng theo các pha của chu kỳ kinh nguyệt trên các người bệnh ung thư vú còn mổ được. Tạp Chí Học TP Hồ Chí Minh, 4.
10. Nguyễn Văn Định, Nguyễn Bá Đức, và Trần Văn Thuấn (2009). Nghiên cứu hiệu quả của phẫu thuật cắt tuyến vú kết hợp với cắt buồng trứng theo các pha của chu kỳ kinh nguyệt trên các người bệnh ung thư vú còn kinh nguyệt. Tạp Chí Học Thực Hành, 8.
11. Lê Thị Hương, Trần Văn Thuấn, và Nguyễn Thùy Linh (2019). Dinh
dưỡng hỗ trợ điều trị ung thư vú. Dinh dưỡng trong dự phòng và điều trị ung
thư. Nhà xuất bản Y học, Trường Đại học Y Hà Nội, 199–215.
12. Nguyễn Thị Thúy Linh (2015), Lo âu, trầm cảm và nhu cầu hỗ trợ tâm lý
xã hội của người bệnh ung thư vú điều trị tại một số bệnh viện ở Hà Nội năm
2015, Luận văn Thạc sỹ Y học dự phòng, Đại học Y Hà Nội.13. Nguyễn Thị Thanh Mai (2016). Khảo sát thực trạng thực hành quy chế
giao tiếp của điều dưỡng đối với người bệnh tại khối ngoại Bệnh viện K.
Tạp Chí Ung Thư Học Việt Nam, 2, 439–446.
14. Nguyễn Phương Minh, Nguyễn Đức Thành, Ngô Thị Tính và cộng sự.
(2019). Đánh giá chất lượng cuộc sống của bệnh nhân ung thư vú sau phẫu
thuật. Tạp Chí Ung Thư Học Việt Nam, 5, 303–314.
15. Lê Minh Quang (2014). Phẫu thuật tái tạo vú bằng các vạt da cơ tự thân
ngay sau mổ cắt toàn bộ tuyến vú có bảo tồn núm vú trong điều trị ung thư
vú giai đoạn I – II. Tạp Chí Ung Thư Học Việt Nam, 3, 236–239.
16. Lê Hồng Quang, Đỗ Đình Lộc, và Hoàng Anh Dũng (2018). Áp dụng kỹ
thuật tạo kiểu chữ B cải tiến trong phẫu thuật bảo tồn ung thư vú tị Bệnh
viện K. Tạp Chí Học Việt Nam.
17. Lê Hồng Quang, Phạm Văn Bình, và Phạm Duy Hiển (2008). Đánh giá
kết quả phẫu thuật nội soi cắt buồng trứng trong điều trị bệnh nhân ung thư
vú còn kinh nguyệt có thụ thể nội tiết dương tính. Tạp Chí Ung Thư Học
Việt Nam, 249–252.
18. Lê Hồng Quang (2020). Phẫu thuật tái tạo vú một thì bằng túi độn: Kinh
nghiệm bước đầu tại Bệnh viện K. Tạp Chí Học Việt Nam, 69–73.
19. Lê Hồng Quang, Đỗ Đình Lộc, và Hoàng Anh Dũng (2018). Áp dụng kỹ
thuật tạo hình kiểu chữ B cải tiến trong phẫu thuật bảo tồn ung thư vú tại
bệnh viện K. Tạp Chí Học Việt Nam, 182–187.
20. Trần Văn Thuấn và Trần Thị Thanh Hương (2020). Một số vấn đề tâm
lý – tâm thần thường gặp ở bệnh nhân ung thư vú. Kỹ năng giao tiếp và tâm
lý ung thư. Nhà xuất bản Y học, 177–181.
21. Trần Văn Thuấn (2007), Sàng lọc và phát hiện sớm bệnh ung thư, Nhà
xuất bản Y học, Hà Nội.
22. Trần Văn Thuấn (2014), Điều trị bệnh ung thư vú, Nhà xuất bản Y học, Hà
Nội.
23. Trần Văn Thuấn, Lê Văn Quảng, và Nguyễn Tiến Quang (2019). Hướng
dẫn chẩn đoán và điều trị bệnh ung thư thường gặp. Ung thư vú. Nhà xuất
bản Y học.
24. Trần Văn Thuấn và Lê Văn Quảng (2019), Hướng dẫn chăm sóc người
bệnh ung thư, Nhà xuất bản Y học, Bệnh viện K.
25. Phạm Hồng Thắng, Nguyễn Thị Thu Thủy, Nguyễn Thị Thu Phương và cộng sự. (2017). Đánh giá kết quả rút dẫn lưu ngày 4 kết hợp băng ép sau mổ cắt toàn bộ tuyến vú do ung thư có nạo vét hạch nách tại Bệnh viện Hữu
Nghị Việt Tiệp Hải Phòng. Tạp Chí Ung Thư Học Việt Nam, 5, 249–252.
26. Nguyễn Thị Hồng Tiến, Hoàng Việt Bách, Nguyễn Thị Dung và cộng sự. (2019). Nhận thức về dinh dưỡng của người bệnh và người nhà người bệnh tại Bệnh viện K cơ sở Tân Triều 2018. Tạp Chí Ung Thư Học Việt Nam, 2,
228–233