CHẤT LƯỢNG CUỘC SỐNG VÀ MỘT SỐ YẾU TỐ LIÊN QUAN CỦA NGƯỜI NHIỄM HIV ĐANG ĐIỀU TRỊ ARV TẠI PHÒNG KHÁM NGOẠI TRÚ THUỘC TRUNG TÂM Y TẾ NHA TRANG NĂM 2020

LUẬN VĂN THẠC SĨ Y TẾ CÔNG CỘNG CHẤT LƯỢNG CUỘC SỐNG VÀ MỘT SỐ YẾU TỐ LIÊN QUAN CỦA NGƯỜI NHIỄM HIV ĐANG ĐIỀU TRỊ ARV TẠI PHÒNG KHÁM NGOẠI TRÚ THUỘC TRUNG TÂM Y TẾ NHA TRANG NĂM 2020
Phòng chống HIV là một trong 8 dự án của Chương trình mục tiêu Y tế – Dân số giai đoạn 2016-2020. Phòng và chống HIV/AIDS được toàn Đảng, toàn dân quan tâm nhằm giảm gánh nặng về chi phí y tế cho người nhiễm HIV cũng như cho xã hội vì vậy CLCS của người nhiễm HIV cũng được ngày càng quan tâm hơn Nghiên cứu “Chất lượng cuộc sống và một số yếu tố liên quan của người nhiễm HIV đang điều trị ARV tại phòng khám ngoại trú thuộc Trung tâm y tế Nha Trang năm 2020” nhằm mục đích tìm hiểu chất lượng cuộc sống và một số yếu tố liên quan của người nhiễm HIV đang điều trị ARV tại phòng khám ngoại trú thuộc Trung tâm y tế Nha Trang. Qua nghiên cứu này giúp cho phòng khám đánh giá và bổ sung CLCS như một tiêu chuẩn theo dõi điều trị.

Chúng tôi đã sử dụng bộ công cụ WHOQOL-HIV BREF với thiết kế mô tả cắt ngang, thu thập số liệu bằng hình thức phát vấn cho 209 người nhiễm HIV trên 18 tuổi đang điều trị ARV tại Trung tâm y tế Nha Trang. Kết quả nghiên cứu cho thấy điểm trung bình chất lượng cuộc sống (CLCS) là l2,88 (sd=3,23). Điểm trung bình CLCS khía cạnh thể chất cao hơn các khía cạnh khác. Kết quả của một số tác giả Trần Xuân Bách, Nông Minh Vương cũng chỉ ra một số yếu tố liên quan đến CLCS của người nhiễm HIV như nghiên cứu của chúng tôi : tình trạng miễn miễn dịch tốt, tuân thủ điều trị tốt, không có cảm nhận bị kì thị có CLCS cao hơn p<0,05 có sự khác biệt có ý nghĩa thống kê. Trên cơ sở đó nghiên cứu cũng đã đưa ra một số khuyến nghị như : Trung tâm y tế Nha Trang cần bổ sung đo lường chất lượng cuộc sống như một tiêu chuẩn  theo dõi điều trị, người nhiễm chưa tuân thủ điều trị ARV cần nghiêm túc thực hiện y lệnh điều trị, để tăng đáp ứng miễn dịch tăng cường CLCS.

MỤC LỤC
Nội dung Trang
LỜI CẢM ƠN……………………………………………………………………………………………………… i
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT………………………………………………………………………. v
DANH MỤC BẢNG BIỂU …………………………………………………………………………………. vi
DANH MỤC BIỂU ĐỒ…………………………………………………………………………………….. viii
TÓM TẮT LUẬN VĂN……………………………………………………………………………………… ix
ĐẶT VẤN ĐỀ …………………………………………………………………………………………………….. 1
MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU ………………………………………………………………………………… 3
Chƣơng 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU…………………………………………………………………… 4
1.1 Một số khái niệm …………………………………………………………………………………………4
1.1.1. Phương pháp điều trị……………………………………………………………………………… 4
1.1.2. Tiêu chuẩn đánh giá thất bại điều trị ARV……………………………………………….. 4
1.2 Tình hình HIV/AIDS trên thế giới và Việt Nam ……………………………………………5
1.2.1. Tình hình HIV/AIDS trên thế giới…………………………………………………………… 5
1.2.2. Tình hình HIV/AIDS tại Việt Nam …………………………………………………………. 5
1.3 Chất lƣợng cuộc sống …………………………………………………………………………………..7
Phương pháp đo lường CLCS………………………………………………………………………….. 7
1.4 Nghiên cứu chất lƣợng cuộc sống trên ngƣời nhiễm HIV ………………………………9
1.4.1 Nghiên cứu trên thế giới …………………………………………………………………………. 9
1.4.2 Nghiên cứu ở Việt Nam………………………………………………………………………… 11
1.5 Một số yếu tố liên quan đến chất lƣợng cuộc sống ở bệnh nhân HIV/AIDS………13
1.5.1. Các yếu tố nhân khẩu học – kinh tế – xã hội…………………………………………… 13
1.5.2. Các yếu tố tình trạng lâm sàng và cận lâm sàng………………………………………. 14
1.5.3. Các yếu tố quá trình điều trị………………………………………………………………. 15
1.6 Vài nét địa bàn nghiên cứu…………………………………………………………………………19
HUPHiii
1.7 Khung lý thuyết …………………………………………………………………………………………20
2.1 Đối tƣợng nghiên cứu…………………………………………………………………………………22
2.1.1. Tiêu chuẩn lựa chọn đối tƣợng nghiên cứu…………………………………………. 22
2.1.2. Tiêu chuẩn loại trừ ……………………………………………………………………………. 22
2.2 Thời gian và địa điểm nghiên cứu……………………………………………………………….22
2.3 Thiết kế nghiên cứu……………………………………………………………………………………22
2.4 Cỡ mẫu ……………………………………………………………………………………………………..22
2.5 Phƣơng pháp chọn mẫu ……………………………………………………………………………..23
2.6 Phƣơng pháp và quy trình thu thập số liệu …………………………………………………23
2.7 Biến số nghiên cứu……………………………………………………………………………………..23
2.7.1. Nhóm biến số liên quan đo lƣờng CLCS ngƣời nhiễm HIV sử dụng bộ câu
hỏi WHOQOL-HIV BREF ………………………………………………………………………………23
2.7.2 Nhóm biến số các yếu tố liên quan đến CLCS người nhiễm HIV ………………. 24
2.8 Mô tả cách tính kết quả ……………………………………………………………………………..25
2.8.1 Cách tính điểm đánh giá CLCS theo bộ công cụ WHOQOL-HIV BREF…..25
2.9 Phƣơng pháp phân tích số liệu……………………………………………………………………26
2.10 Vấn đề đạo đức của nghiên cứu ………………………………………………………………..27
CHƢƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU……………………………………………………………. 28
3.1 Thông tin chung của đối tƣợng nghiên cứu …………………………………………………28
3.1.1. Đặc điểm nhân khẩu học của đối tượng nghiên cứu…………………………………. 28
3.1.2. Đặc điểm lâm sàng và cận lâm sàng của đối tượng nghiên cứu…………………. 30
3.1.3 Đặc điểm quá trình điều trị của đối tượng nghiên cứu ………………………………. 33
3.1.3.4 Kỳ thị ,phân biệt đối xử và chia sẻ của đối tượng nghiên cứu …………………. 35
Bảng 3.5 Kỳ thị ,phân biệt đối xử và chia sẻ của đối tượng nghiên cứu………………. 35
3.2 Chất lƣợng cuộc sống của đối tƣợng nghiên cứu …………………………………………36
3.2.1 Chất lượng cuộc sống của đối tượng nghiên cứu – khía cạnh thể chất…………. 36
HUPHiv
3.2.2 Chất lượng cuộc sống của đối tượng nghiên cứu – khía cạnh tâm lý …………… 37
3.2.3 Chất lượng cuộc sống của đối tượng nghiên cứu – khía cạnh mức độ độc lập. 38
3.2.4 Chất lượng cuộc sống của đối tượng nghiên cứu – khía cạnh mối quan hệ xã hội
………………………………………………………………………………………………………………….. 39
3.2.5 Chất lượng cuộc sống của đối tượng nghiên cứu – khía cạnh môi trường ……. 40
3.2.6 Chất lượng cuộc sống của đối tượng nghiên cứu – khía cạnh niềm tin, tinh thần
………………………………………………………………………………………………………………….. 41
3.3 Các yếu tố liên quan đến CLCS của đối tƣợng nghiên cứu…………………………..44
3.3.1 Mối liên quan đặc điểm nhân khẩu học và CLCS …………………………………….. 44
3.3.2 Yếu tố liên quan giữa đặc điểm lâm sàng và cận lâm sàng và CLCS ………….. 50
3.3.3 Yếu tố liên quan giữa đặc điểm quá trình điều trị và CLCS ………………………. 55
Chƣơng 4 : BÀN LUẬN…………………………………………………………………………………….. 60
4.1 Chất lƣợng cuộc sống của ngƣời nhiễm HIV……………………………………………….60
4.2 Các yếu tố liên quan chất lƣợng cuộc sống ………………………………………………….62
4.2.1 Yếu tố liên quan đặc điểm nhân khẩu học và CLCS …………………………………. 62
4.3.2 Yếu tố liên quan đặc điểm lâm sàng và cận lâm sàng ……………………………….. 63
4.3.3 Yếu tố liên quan đặc điểm quá trình điều trị và CLCS ………………………… 65
4.4 Hạn chế nghiên cứu……………………………………………………………………………………69
KẾT LUẬN ………………………………………………………………………………………………………. 70
KHUYẾN NGHỊ……………………………………………………………………………………………….. 72
TÀI LIỆU THAM KHẢO …………………………………………………………………………………. 73
PHỤ LỤC 2: PHIẾU ĐỒNG Ý THAM GIA NGHIÊN CỨU………………………………. 83
PHỤ LỤC 3: PHIẾU THU THẬP THÔNG TIN TỪ HỒ SƠ BỆNH ÁN …………….. 85
PHỤ LỤC 4: BẢNG BIẾN SỐ NGHIÊN CỨU…………………………………………………… 8