Đánh giá tác dụng điều trị hỗ trợ của cồn Thuốc đắp boneal cốt thống linh trong thoái hoá khớp gối

Luận văn Đánh giá tác dụng điều trị hỗ trợ của cồn Thuốc đắp boneal cốt thống linh trong thoái hoá khớp gối.Thoái hoá khớp (THK) là bênh lý do sụn khớp bị thoái triển, bênh được xếp vào nhóm các bênh không do viêm, tiến triển âm thầm, châm chạp, từng đợt, thường gặp ở người lớn tuổi. Theo Kenneth [46] kiểm tra X quang những người trên 55 tuổi ở Hoa Kỳ thấy 80% có dấu hiêu thoái hoá khớp trong khi những người từ 25 – 34 tuổi chỉ có 10% có dấu hiêu thoái hoá khớp. Tỷ lê thoái hoá khớp gối dưới 0,1% ở đô tuổi 25 – 34 và lên tới 10 – 20% ở đô tuổi 65 – 74 [46]. Theo ước tính Hoa Kỳ có tới 40 triêu người có biểu hiên thoái hoá khớp háng và các khớp ở chi dưới ( chiếm 33% tổng số những người lao đông). Ở Pháp thoái hoá khớp chiếm 28,6% các bênh về khớp [2]. Theo môt thống kê của châu Âu, trong số 4326 bênh nhân thoái hoá khớp được kiểm tra thì khớp háng và khớp gối là các khớp bị tổn thương nhiều hơn cả, trong đó thoái hoá khớp gối chiếm 92,1% [23].

Ở Viêt Nam, theo thống kê của bênh viên Bạch Mai trong 10 năm (1991 – 2000), thoái hóa khớp đứng hàng thứ ba (4,66%) trong nhóm các bênh có tổn thương khớp. Thoái hoá khớp gối chiêm 56,5% tổng số các bênh khớp do thoái hoá cần điều trị nôi trú [31]. Thoái hoá khớp cũng là bênh chiếm tỷ lê cao nhất trong công đổng: 5,7% ở nông thôn và 4,1% ở thành phố [22].

Chức năng chính của khớp gối là chịu sức nặng của cơ thể và là khớp hoạt đông nhiều [30], khớp gối bị thoái hoá với các triêu chứng đau và hạn chế chức năng đi lại, sinh hoạt của người bênh, vì vây thoái hoá khớp gối không những làm ảnh hưởng đến chất lượng cuôc sống của người bênh mà còn hạn chế sự giao tiếp với xã hôi và gây tổn hại đến kinh tế.

Mặc dù ngày nay y học thế giới và trong nước đã có những tiến bô vượt bâc, nhưng cho đến nay vẫn chưa có loại thuốc nào có thể điều trị khỏi hoàn toàn bênh THK. Trong nhiều năm qua, viêc điều trị THK chủ yếu là dùng các nhổm thuốc giảm đau, chống viêm đường toàn thân, hoặc tiêm trực tiếp vào khớp. Mặc dù các nhổm thuốc này đã phát huy được tác dụng làm giảm các triệu chứng đau hay giúp làm châm quá trình thoái hoá khớp, nhưng nổ cũng đang phần nào gây ra những e ngại cho các bác sỹ và bệnh nhân khi phải sử dụng trong môt thời gian kéo dài. Vì vây, sự ra đời của các nhổm thuốc dùng ngoài bôi, đắp tại chỗ, đặc biệt là các thuốc cổ nguồn gốc thảo dược đang được quan tâm nghiên cứu và phát triển hết sức mạnh mẽ.

Cồn thuốc đắp Boneal Cốt thống linh (CTL) cổ xuất xứ từ Trung Quốc, được đưa vào thị trường Việt Nam từ đầu năm 2007, là thuốc dùng ngoài được bào chế hoàn toàn từ thảo dược, đã bắt đầu được sử dụng trong điều trị môt số bệnh lý về cơ xương khớp. Tuy nhiên cho đến nay, các công trình nghiên cứu đánh giá tác dụng của Boneal Cốt thống linh trong thực tiễn điều trị ở Việt Nam vẫn còn rất ít. Năm 2007, khoa Cơ Xương Khớp bệnh viện Bạch Mai đã tiến hành môt nghiên cứu đánh giá tác dụng của Boneal CTL cổ so sánh với thuốc chống viêm giảm đau của y học hiện đại (YHHĐ) trong điều trị bệnh nhân THK gối[18]. Đồng thời với nghiên cứu trên, khoa y học cổ truyền (YHCT) trường Đại học Y Hà Nôi kết hợp với khoa YHCT bệnh viện Xanh Pôn đã triển khai môt nghiên cứu khác nhằm đánh giá tác dụng của Boneal CTL kết hợp với thuốc YHCT trong điều trị bệnh nhân THK gối. Đề tài này là môt phần của nghiên cứu trên được thiết kế với hai mục tiêu cụ thể sau:

1. Đánh giá tác dụng điều trị hổ trợ của cồn thuốc đắp Boneal Cốt Thống Linh kết hợp với bài thuốc Độc hoạt tang ký sinh thang trên bệnh nhân thoái hóa khớp gối.

2. Đánh giá tác dụng không mong muốn của Boneal Cốt thống linh khi dùng kết hợp với bài thuốc Độc hoạt tang ký sinh thang.

Đặt vấn đề 1

Chương 1: Tổng quan 3

1.1. Y học hiên đại về thoái hoá khớp gối 3

1.1.1. SƠ lược về giải phẫu khớp gối  3

1.1.2. Bênh thoái hoá khớp gối 4

1.1.3. Tình hình nghiên cứu điều trị bênh thoái hóa khớp gối 15

1.2. Bênh thoái hóa khớp gối theo quan niêm của Y học cổ truyền 18

1.3. Giới thiêu về thuốc boneal cốt thống linh 20

1.3.1. Thành phần và tác dụng của thuốc Boneal Cốt Thống Linh 20

1.3.2. Các nghiên cứu về tác dụng của Boneal Cốt Thống Linh 24

Chương 2: Chất liệu, đối tượng và phương pháp nghiên cứu 27

2.1. Chất liêu nghiên cứu 27

2.1.1. Thuốc đắp ngoài dùng cho nghiên cứu 27

2.1.2. Bài thuốc YHCT dùng đường uống trong phác đổ nền 27

2.2. Địa điểm nghiên cứu 28

2.3. Đối tượng nghiên cứu 28

2.3.1. Tiêu chuẩn chọn bênh nhân 29

2.3.2. Tiêu chuẩn loại trừ 29

2.4. Phương pháp nghiên cứu 29

2.4.1. Thiết kế nghiên cứu 29

2.4.2. Quy trình nghiên cứu 30

2.4.3. Các chỉ tiêu theo dõi 32

2.4.4. Phương pháp đánh giá kết quả điều trị: 36

2.4.5. Phương pháp xử lý số liêu 38

2.4.6. Phương pháp khống chế sai số 38

2.5. Thời gian triển khai nghiên cứu 39

2.6. Vấn đề đạo đức trong nghiên cứu 39

Chương 3: Kết quả nghiên cứu 41

3.1. Đặc điểm chung của nhổm bệnh nhân nghiên cứu 41

3.1.1. Đặc điểm phân bố bệnh nhân theo tuổi của 2 nhổm nghiên cứu 41

3.1.2. Phân bố bệnh nhân theo giới của 2 nhổm nghiên cứu 42

3.1.3. Đặc điểm nghề nghiệp bệnh nhân nghiên cứu 42

3.1.4. Đặc điểm về chỉ số khối lượng cơ thể BMI 43

3.2. Đặc điểm lâm sàng bệnh nhân thoái hoá khớp gối 44

3.2.1. Đặc điểm bệnh nhân theo thời gian mắc bệnh 44

3.2.2. Phân bố vị trí tổn thương khớp gối của 2 nhổm nghiên cứu 44

3.2.3. Đánh giá triệu chứng lâm sàng bệnh nhân trước nghiên cứu 45

3.2.4. Đánh giá mức đô đau theo thang điểm VAS trước điều trị 46

3.2.5. Đánh giá mức đô tổn thương chức năng khớp gối theo thang điểm

Lequesne trước điều trị 47

3.2.6. Mức đô hạn chế gấp gối của 2 nhổm nghiên cứu trước điều trị..48 3.2.7 Mức đô THK gối trên hình ảnh X quang theo Kellgren-Lawrence . 48

3.3. Đánh giá kết quả điều trị trên lâm sàng 49

3.3.1. Đánh giá mức đô giảm đau sau điều trị theo thang điểm VAS… 49

3.3.2. Đánh giá kết quả điều trị theo thang điểm Lequesne 53

3.3.3. Đánh giá kết quả điều trị theo đô gấp khớp gối 56

3.3.4. Đánh giá tác dụng cải thiện gấp khớp gối theo chỉ số gổt-mông 58

3.3.5. Đánh giá tác dụng giảm sưng khớp gối 59

3.4. Kết quả nghiên cứu trên các chỉ số cân lâm sàng 60

3.4.1. So sánh chỉ số huyết học giữa 2 nhổm 60

3.4.2. So sánh chỉ số sinh hoá giữa 2 nhổm 61

3.4.3. Các thành phần bất thường xuất hiện trong nước tiểu trước và sau

điều trị ở 2 nhổm nghiên cứu 62

3.5. Đánh giá Tác dụng không mong muốn 62

3.6. Số bệnh nhân phải dừng điều trị 63

Chương 4: Bàn luận 64

4.1. Nhân xét đặc điểm nhổm bệnh nhân nghiên cứu 64

4.1.1. Yếu tố tuổi 64

4.1.2. Yếu tố giới tính 65

4.1.3. Yêu tố nghề nghiệp 65

4.1.4. Chỉ số khối lượng cơ thể BMI 66

4.2. Đặc điểm lâm sàng bệnh nhân nghiên cứu 67

4.2.1. Phân bố đối tượng nghiên cứu theo thời gian bị bệnh 67

4.2.2. Vị trí tổn thương khớp gối của 2 nhổm nghiên cứu 67

4.2.3. Đặc điểm các triệu chứng lâm sàng bệnh nhân trước nghiên cứu…. 68

4.2.4. Đặc điểm mức đô tổn thương khớp gối trên hình ánh X quang .. 70

4.3. Đánh giá kết quá điều trị trên lâm sàng 72

4.3.1. Đánh giá tác dụng giám đau thông qua cái thiện chỉ số VAS 72

4.3.2. Đánh giá tác dụng phục hổi chức năng khớp gối thông qua thang

điểm Lequesne 74

4.3.3. Đánh giá sự cái thiện tầm vân đông theo gổc đo đô gấp khớp gối

và chỉ số gổt-mông 77

4.3.4. Đánh giá tác dụng giám sưng khớp gối theo chỉ số chu vi trung

bình của khớp gối 78

4.4. Tác dụng không mong muốn 79

4.4.1. Tác dụng không mong muốn trên lâm sàng 79

4.4.2. Tác dụng không mong muốn trên cân lâm sàng 80

Kết luận 81

Khuyến nghị 82

Tài liệu tham khảo Phụ lục