ứng dụng Đặc điểm HLA và kháng thể kháng HLA trên bệnh nhân ghép thận tại Bệnh viện Trung ương Thái Nguyên
Luận văn thạc sĩ sinh học ứng dụng Đặc điểm HLA và kháng thể kháng HLA trên bệnh nhân ghép thận tại Bệnh viện Trung ương Thái Nguyên.Ghép thận được xem là phương pháp điều trị thay thế thận suy giai đoạn cuối hiệu quả nhất, không những thay thế chức năng bài tiết mà còn hồi phục chức năng nội tiết của thận. Ghép thận là đỉnh cao tiến bộ của y học nói chung và của ngành thận học, niệu học, miễn dịch học nói riêng. Nhờ những hiểu biết về cơ chế thải ghép và những phát minh các thuốc giảm miễn dịch mới, ghép thận có nhiều thành công. Nguồn thận cho có thể từ người sống hoặc người chết não. Nhiều nghiên cứu trên thế giới cũng đã cho thấy rằng ghép thận đã giảm đáng kể nguy cơ tử vong, bệnh tim mạch cũng như cải thiện chất lượng cuộc sống so với lọc máu chu kì [1], [15], [27].
MÃ TÀI LIỆU
|
CAOHOC.2022.00771 |
Giá :
|
|
Liên Hệ
|
0927.007.596
|
Trên 60 năm kể từ thành công hai trường hợp ghép thận ở Boston giữa những anh chị em sinh đôi khác trứng hiện nay trên thế giới đã có trên 400.000 trường hợp ghép [15], [27]. Trong ghép tạng nói chung và ghép thận nói riêng, sự hòa hợp miễn dịch là rất quan trọng, được coi là tiêu chuẩn bắt buộc và quyết định đến sự thành công của ca ghép. Để đánh giá sự hòa hợp về mặt miễn dịch, xét nghiệm HLA (Human leucocyte antigen) – kháng nguyên bạch cầu người là xét nghiệm cơ bản nhất trong tuyển chọn cặp ghép cho và nhận. HLA là một nhóm gen mã hoá cho các protein trình diện kháng nguyên trên bề mặt tế bào của đa số động vật có xương sống. Những protein này đóng vai trò quan trọng trong tổ chức miễn dịch của cơ thể cũng như những cơ chế giao tiếp giữa các tế bào. HLA là protein quan trọng liên quan đến thải ghép, đặc biệt trong những năm đầu sau ghép. Việc lựa chọn cặp ghép phù hợp kết hợp dùng thuốc ức chế miễn dịch sẽ làm tăng tỷ lệ thành công của cuộc ghép [1], [15], [17], [27].
Trên thế giới đã có nhiều nghiên cứu về HLA trong ghép tạng, tuy nhiên còn nhiều quan điểm khác nhau. Ở Việt Nam, số lượng những nghiên cứu2 này còn ít và chưa thấy rõ được mối liên quan giữa HLA và chức năng thận sau ghép. Bệnh viện Trung ương Thái Nguyên hiện nay đã thực hiện được trên 25 ca ghép thận thành công, tuy nhiên chưa nhiều nghiên cứu đánh giá về vấn đề này. Do đó, chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề tài: “Đặc điểm HLA và kháng thể kháng HLA trên bệnh nhân ghép thận tại Bệnh viện Trung ương Thái Nguyên”.
2. Mục tiêu nghiên cứu
Phân tích mối liên quan giữa đặc điểm HLA và kháng thể kháng HLA với chức năng thận sau ghép.
3. Nội dung nghiên cứu
– Xác định đặc điểm HLA và kháng thể kháng HLA của các ca ghép thận tại Bệnh viện Trung ương Thái Nguyên.
– Phân tích mối liên quan giữa mức độ hòa hợp HLA lên chức năng thận sau ghép
MỤC LỤC
MỞ ĐẦU………………………………………………………………………………………………1
1. Lý do chọn đề tài………………………………………………………………………………..1
2. Mục tiêu nghiên cứu……………………………………………………………………………2
3. Nội dung nghiên cứu…………………………………………………………………………..2
Chương 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU ……………………………………………………….3
1.1. Tình hình suy thận mạn trên thế giới và ở Việt Nam ……………………………3
1.2. Bệnh thận mạn và suy thận mạn giai đoạn cuối……………………………………3
1.2.1. Chẩn đoán bệnh thận mạn và suy thận mạn giai đoạn cuối…………………3
1.2.2. Các giai đoạn của suy thận mạn………………………………………………………5
1.2.3. Các biến chứng của suy thận mạn giai đoạn cuối………………………………6
1.2.4. Các phương pháp điều trị thay thận …………………………………………………7
1.3. Khái quát về ghép thận……………………………………………………………………..9
1.3.1. Đại cương…………………………………………………………………………………….9
1.3.2. Vai trò của sự hòa hợp HLA trong ghép thận ………………………………….12
1.3.3. Kiểu gen miễn dịch, sự hòa hợp tổ chức trong ghép thận …………………13
1.3.4. Biến chứng của ghép thận…………………………………………………………….13
1.4. Phức hợp hòa hợp tổ chức chính (MHC) hay kháng nguyên bạch
cầu người (HLA)……………………………………………………………………………………15
1.4.1. Giải phẫu vùng gen …………………………………………………………………….15
1.4.2. Cấu trúc phân tử của HLA…………………………………………………………….17
1.4.3. Chức năng HLA…………………………………………………………………………..21
1.5. Các kỹ thuật xác định HLA – MHC…………………………………………………..22
1.5.1. Kỹ thuật huyết thanh học – Thử nghiệm gây độc lympho bào…………..22
1.5.2. Các kỹ thuật sinh học phân tử……………………………………………………….23
1.5.3. Kỹ thuật PCR – SSP …………………………………………………………………….24
1.5.4. Độ mẫn cảm trước ghép của người nhận ………………………………………..24v
1.5.5. Kỹ thuật tiền mẫn cảm bằng kỹ thuật Miễn dịch – gắn men
(ELISA) (Panel reactive antibody test by ELISA) ……………………………………25
1.5.6. Kỹ thuật thực hiện LABSCREEN kit (tìm kháng thể kháng
HLA) …………………………………………………………………………………………………..25
1.6. Các phương pháp theo dõi thận, đánh giá chức năng thận ghép …………..26
1.7. Tình hình nghiên cứu ghép thận ở Việt Nam……………………………………..27
Chương 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ……………….28
2.1. Đối tượng ……………………………………………………………………………………..28
2.1.1. Tiêu chuẩn chọn bệnh nhân ………………………………………………………….28
2.1.2. Tiêu chuẩn loại trừ ………………………………………………………………………28
2.2. Địa điểm và thời gian nghiên cứu…………………………………………………….28
2.2.1. Địa điểm nghiên cứu ……………………………………………………………………28
2.2.2 Thời gian nghiên cứu: …………………………………………………………………..28
2.3. Các chỉ tiêu nghiên cứu…………………………………………………………………..29
2.4. Phương pháp nghiên cứu…………………………………………………………………29
2.4.1. Phương pháp thu thập số liệu………………………………………………………..29
2.4.2 . Phương pháp xử lý số liệu……………………………………………………………29
2.4.3. Kỹ thuật định type HLA độ phân giải cao cho 1 Locus (A, B,
C, DR, DQ, DP) bằng kỹ thuật PCR – SSO. ……………………………………………29
2.4.4. Kỹ thuật thực hiện LABSCREEN kít của ONE LAMDA
(Kháng thể kháng HLA). ……………………………………………………………………….32
2.4.5. Định lượng Creatinin máu…………………………………………………………….34
2.4.6. Định lượng ure máu …………………………………………………………………….34
2.5. Sơ đồ nghiên cứu……………………………………………………………………………35
2.6. Tuân thủ các vấn đề về đạo đức trong nghiên cứu………………………………36
Chương 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ BÀN LUẬN…………………………..37vi
3.1. Đặc điểm chung về tuổi, giới, BMI của người cho thận và người nhận
thận……………………………………………………………………………………………………..37
3.2. Đặc điểm HLA và sự hòa hợp HLA trên các cặp ghép thận………………….39
3.3. Đặc điểm kháng thể kháng HLA của người nhận thận. ……………………….43
3.4. Liên quan giữa type HLA với chức năng thận người nhận thận sau
ghép…………………………………………………………………………………………………….44
3.5. Sử dụng thuốc ức chế miễn dịch ở bệnh nhân ghép thận …………………….47
3.6. Liên quan giữa kháng thể kháng HLA với nồng độ Creatinin
người nhận sau ghép……………………………………………………………………………..49
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ …………………………………………………………50
1. Kết luận …………………………………………………………………………………………..50
2. Khuyến nghị …………………………………………………………………………………….51
TÀI LIỆU THAM KHẢO……………………………………………………………………..5
DANH MỤC BẢNG
Bảng 1.1. Giai đoạn suy thận mạn tính theo mức lọc cầu thận……………………..5
Bảng 3.1. Đặc điểm chung về tuổi, BMI của người cho thận……………………..37
và người nhận thận……………………………………………………………………………….37
Bảng 3.2. Đặc điểm chung về giới của người cho thận và người nhận
thận …………………………………………………………………………………………………….37
Bảng 3.3. Quan hệ giữa người cho thận và người nhận thận………………………39
Bảng 3.4. Tỷ lệ tương thích HLA trên các cặp ghép thận…………………………..40
Bảng 3.5. Sự hòa hợp HLA theo lớp ……………………………………………………….41
Bảng 3.6. Phân bố HLA theo huyết thống………………………………………………..42
Bảng 3.7. Đặc điểm kháng thể kháng HLA của người nhận thận………………..43
Bảng 3.8. Nồng độ Creatinin và Ure huyết thanh sau ghép ở các thời
điểm……………………………………………………………………………………………………44
Bảng 3.9. Liên quan giữa sự hòa hợp HLA và nồng độ ure huyết
thanh sau ghép……………………………………………………………………………………..45
Bảng 3.10. Liên quan giữa số lượng các alen HLA hòa hợp với chức
năng thận sau ghép (nồng độ creatinin sau ghép)……………………………………..46
Bảng 3.11. Liều Tac và nồng độ Tac ở bệnh nhân ghép thận……………………..47
Bảng 3.12. Liên quan giữa số lượng các alen HLA hòa hợp với nồng
độ thuốc ức chế miễn dịch Tac ở các cặp ghép thận………………………………….48
Bảng 3.13. Liên quan giữa kháng thể kháng HLA với nồng độ
Creatinin người nhận sau ghép……………………………………………………………….49ix
DANH MỤC HÌNH
Hình 1.1. Hình ảnh sau ghép thận…………………………………………………………..11
Hình 1.2: Vùng HLA của nhiễm sắc thể 6 (healthvietnam.vn). …………………..16
Hình 1.3. Tóm tắt cấu trúc hệ HLA (healthvietnam.vn). ……………………………18
Hình 1.4. Phức hệ MHC loại I (vi.wikipedia.org). ……………………………………19
Hình 1.5. Phức hệ MHC loại II (vi.wikipedia.org)……………………………………20
Hình 3.1. Tỷ lệ ghép thận ở nam và nữ……………………………………………………37
Hình 3.2. Phân bố độ tuổi lúc ghép thận…………………………………………………3
Recent Comments