Điều trị Dính Khớp Thái Dương Hàm bằng phương pháp ghép xương-sụn tự thân

Luận án Điều trị Dính Khớp Thái Dương Hàm bằng phương pháp ghép xương-sụn tự thân.Tổn thương khớp thái dương hàm là bệnh thường gặp ở nước ta. Bệnh có diễn biến phức tạp, nếu chẩn đoán và điều trị không đúng phương pháp sè dẫn tới dính khớp thái dương hàm ( DKTDH), không há (lược miệng, khổng cử dộng được xương hàm (lưới ( XHI) ). ‘kết quả điều tra về sức khoẻ răng miệng ớ Việt Nam năm 1990 ( VõTliếQua/it> và cs.) [261, bệnh lý khớp ihái (lương hàm ( K 11)11 ) chiêm li lệ 20%. Tren thè’ giới, Iheo lác giá Yoshi Walanabe li lệ DKTDH là 1,3% trong hệnh lý hànì mãi.

Trong bệnh lý khớp thái dương hàm, DKTDH là một loại bệnh lý năng. DKTDII làm rối loạn chức năng và thẩm mỹ, anil hướng lớn lới hộ máy liến lioá, mái chức năng nhai, phái âm. hô hấp, gãy rối loạn sự phái triển của cơ thể, do xương hàm (lưới klìông vận dộng liên leo xương hằm và biến (lạng lang lììặi dưới, bệnh nhãn có hộ mậl “cầm hình mỏ cliim”. Do không há dược miệng nên vệ sinh ràng miệng kém, bệnh nhân DKTDII (lé bị sâu răng, vicm lợi. Có một sổ trường hợp vì khống há miệng (lược nên bệnh nhãn lự nlìổ lãng etc nhét thức An qua chồ mãi răng. Mặl bị biến (lạng, cơ ihế kém phát Iriển bệnh nhàn ihường mặc: cám, ít liếp xúc với xà hội; hệnh lì lì An Irong lứa tuổi (ti học ilurờng hỏ học.

Dieu trị DKTDII là mội trong những khó khăn nhài của pliẫu Ihuật hàm lììặl vì phái (lạl (lirực 2 mục (lích: chức năng và thẩm mỹ.

Cho tới nay, người la thường áp (lụng 2 phương pháp dieu irị DKTDH:

– Điều n i báo lổn.

– Điều Irị phầii lliuật phục liổi lại chức nâng và ihấin Iiìỹ cho bệnh nhàn.

Tuỳ theo lình trạng lổn thương” hiểu hiện irên lâm sàng, X quang mà có chi

(lịnh cho lừng phương pháp. Phương pháp (liều Irị báo lổn ( không phai pliảu tluiậl) ihco y vãn cùng như Ihco kinh nghiệm lại Viện Răng Hàm Mạt Hà Nội, nhiều nường hợp bị ilính HỚ lại sau IIIỘI Ilìời gian.

Dieu ni DKTDII bằng pluĩu thuậl cía (lược nlìiều lác giả (té cập lới, tuy có nhiều khó khản, (lòi hói về gày mé hổi sức, irang Ihiêì bị vàliìnlulộ ciìaphảu ilmạl viên nhưng có thổ mang lại kêl Cịiiá lòì cho bộnh nhân. Điều trị DKTDII hằng phán lluiậl có nlìiéu phương pháp: lạo khớp giá hàng dối diện, học cùn cơ sa» khi lạo khớp giá, glìéị) sụn hoặc dùng khớp nhãn lạo ( bàng kim loại hoặc nhựa lông hợp ). Mồi phương pháp (lều có Iilurực điếm và ƯU điểm. Chính vì vậy, cluing lỏi lia cố gang tìm mội phương pháp llìíeh hợp etc lỉại dược hiệu (|Uii lối ưu cho bệnh nhím, phù hợp với (ỉiéu kiện thực lố.

ở nước la, DKTDII (lược diổn II ị ớ một số bệnh viện chuyên khoa, áp (lụng mội số phương pháp (tiểu II ị, nhưng chira có những tổng kẽì (lầy (lú và (lánh giá kỹ lường dối với lừng phương pháp.

Trôn the giới, (là có mội số tác giá Iighicn cứu vé vấn đẻ này. Ngay lừ thế ký XIX và dit) (lốn nay, Viện Báo làng London còn lưu irữ được những liêu bàn DKTDII. Trong SIIÔÌ thô’ ký XX, có nhiều lác giá nghiên cứu vé bệnh DKTDII:

Kosiecka ( 1925 ), IMommenlcl Axhanscn ( 1931 ), Dinginan ( 1946 ) |56|, Blair ( 1965 ), Uo\ve ( 1970 ) 11011 Các lác giá này (là (lưa ra mộl số nhặn (tịnh cơ hán: DKTDI ỉ là lổn thương nặng nồ cúa vùng hàm inặl, (liều trị Iấl khó khăn và

llurờng dè ỉ)ị lái phái. Trong phương pháp (tiều Irị DKTD bằng phán (luiậl, các

lác giá irong I1ƯỚC cũng như nước ngoài Ilurờng sứ ilụng hai phương pháp plìàu

lluiậl sau: ề

– Sau khi till xiíitng hàm, dể lạo khớp giá có thổ l>ọc hai (lầu xương hằng các chài liệu khiíc nhau ( cân, cơ, nội hì…)

– Dõi diện không cho hai (lầu xương (lính Iiớ lại, ghép sụn cách ly hai (táu xương, lĩìm kliớp xương nhãn lạo.

Mỏi phương pháp (lều có nlũrnu iru di cm và nhược (liếm khác nhau. Trong hoỉni cánh ờ nước ta hiện nay, phương pháp iliéu trị phAu Ilìiiậi lạo KTDII hằng gluỉp xương-sụn sườn lự Ihán phù hợp với diếu kiện kinh lế và kỹ lliuậl hơn cả. 

Do (ỈÓ, cluing lõi chọn (lé lài này cho luận án với hai I11ỊIC (lích sau:

– Nghiên cửu clii (lịnh và áp (lụng kỹ thuật ghép xươHỊỊ-sụn sườn tự thán trong Ịìhản thuật điểu trị DKTDII.

– bánh giá két qua diều trị DKTDII bẳnỵ khép xương-sụn sườn tự thân.

MỤC LỤC

Trang

Trang phụ bìa Lời cam (loan Mục lục

Danh mục các ký hiệu, các chữ viết lắt Danh mục các báng Danh mục các hình

ĐẶT VẤN ĐỂ I

Chương í .TỔNG QUAN TÀI LIỆU 4

1.1. Sơ lược về giải pháii-sinh \ý khớ|) thái dương hàm 4

I. I. I. (ìiái phẫu khớp thui dương hàm 4

1.1.2. Sinh lý khớp thái (lifting hàm 14

1.2. (‘ác phương pháp chan (toán hình ánh khớp (hái dương hàm 18

1.2.1. Chụp X quang khớp (hái dương hàm 18

1.2.2. Chụp cắl lớp vi lính khớp lliái dương hàm 22

í .2.3. C hụp cộng hướng lừ klìớp thái (lương hàm 24

1.3. Dính khớp thái (lương hàm 26

1.3.1. Gay lổi cẩu xương hàm dưới 27

1.3.2. Dính khớp Ihái (lương hàm 35

(‘hương 2. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN cửu 42

2.1. Đối lượng nghiên cứu 42

2.1.1. Tiêu chuẩn lưa chọn 42

2.1.2. Tiêu chuẩn loại trừ 42

2.2.phưong pháp nghiên CỨ1I 42

2.2.1. Thăm khám lâm sàng, cận lủm sàiìg 42

2.2.2. Xây dựng kế hoạch plìảu thuật và phàn lích tổn llnrơng 43

2.2.3. Kỹ iluiậl lạo khớp ihái dương hàm hàng phương pháp

gỉiép xương-sụn sườn lự (hãn 45

2.2.4. Tiêu chuẩn iliínlì giá kéì quá (liéu Irị (>ỉ

Chmmg 3. KẾT QUẢ NGHIÊN cứu 63

3.1. (ìiói ciia bênli nhân 63

3.2. IMiân 1)0 hênh nhân llioo lìliom tnổi 63

3.3. Thời giỉìti mác bệnh lừ khi l>ị DKTDII (lên khi phán tImật 64

3.4. Nguyên Iiliitn gãy díiìli klióp thai (lương hàm 64

3.5. Phàn loại mó hệnli học 65

3.6. Đặc điếm làm sàng «lính khớp thái (ỉiroìiy hùm 67

3.6.1. Tốn lliương (lính khớp Iluíi ilương hàm 67

3.6.2. Hiên iliiiig ciìa lỏi cầu móm vẹl 69

3.6.3. lình trạng khớp cấn 69

3.6.4. Mức itộ luí miệng 70

3.7. Kỹ Ihuậl phân thuật (lien trị (lính khớp thái (lương hàm 70

3.7.1. Dường rạch (lé vào khớp thái (lương hàm 70

3.7.2. Số lượng mánh ghép xương-sụn sườn 71

3.7.3. Cố (lịnh mánh ghép xương-sụn sườn 71

3.7.4. Biến chứng irong phản llniẠl 72

3.8. Kết (Ịiiá sau pliảu thuật 73

3.8.1. Đánh giá kếl quá gán 73

3.8.2. Đánh giá kéì quả xa 73

Chương 4. BÀN LUẬN 77

4.1. Đạc điểm lâm sàng dinh khớp lliái dương hàm 77

4.1.1. Tuổi can lỉiiệp pluĩii Ihuạl dính khớp chái dương hùm 77

4. ỉ .2. Thời gian can (hiệp phần ilìuậl (lính khớp Iliái dương hàm 80

4.1.3. Tổn (hương dính khớp (hái ílương hàm 81

-I.1.4. Phân loại (lililí khớp thái dương hàm X2

4.1.5. Chí (lịnh phân thuật dính khớp llìái dương hàm K2

4.2. Kỹ thuật lạo khớp 83

4.2.1. Đường rạch dể vào khớp thái dương hàm 83

4.2.2. Đánh giá mức độ dính khớp Ihái dương hàm và

hiến ciạng xương hàm 87

4.2.3. Chất liệu dế lạo hình khớp Ihái dương hàm 89

4.2.4. Vai Irò của ghép xương-sụn sườn và cố liịnh mảnh ghép 90

4.2.5. Liôn quan tình trạng nơi nhận và kết quá 91

4.2.6. Dần lưu ổ khớp và vùng lấy xương-sụn sườn 92

4.2.7. Cố (lịnh hai hàm (lể giữ vị trí của khớp cấn 94

4.2.8. Tặp luyện sau phẫu Ihnậi 95

4.2.9. Kết quả điểu trị sau phẫu thuật 97

4.2.10. Dự phòng và hạn clic hiến chứng 98

4.2.11. Châm sóc sau phẫu Ihuật 100

4.2.12. Kế hoạch chồm sóc liếp llieo 101

4.2.13. Những trường hợp thất bụi Ị 01

KỂTLUẬN 103

KIẾN NGHỊ 107

TÀI LIỆU THAM KHẢO 108

PHỤ LỤC 119