Góp phần đánh giá tình trạng huyết động và chức năng thất trái trong thông liên thất đơn thuần ở trẻ em bằng phương pháp siêu âm-doppler tim

Luận án Góp phần đánh giá tình trạng huyết động và chức năng thất trái trong thông liên thất đơn thuần ở trẻ em bằng phương pháp siêu âm – doppler tim.Thông liên thất (TLT) là dị tật bẩm sinh của tim do khuyết một hay nhiều nơi trên vách liên thất làm hai tâm thất thông với nhau. Đây là loại dị tật bẩm sinh thường gặp nhất, chiếm khoảng 22,5-39,5% các bất thường bẩm sinh ở tim [40,51,61,69,80] và chiếm khoảng 1,5 -7,1%0 trẻ mới được sinh [61,75,93].

Thông liên thất có thể là đơn thuần hay phối hợp thêm với một số dị tật khác của tim. Trên thực tế, thông liên thất đơn thuần là hay gặp nhất [13,79].

Nguy cơ quan trọng của thông liên thất là nếu không được phát hiên và điều trị kịp thời, bênh nhân có thể bị các biến chứng nặng nề, thậm chí có thể tử vong do viêm phế quản phổi, tăng áp động mạch phổi, viêm nội tâm mạc nhiễm khuẩn, suy tim, hội chứng Eisenmenger … Nhiều trẻ em bị TLT được phát hiên muộn, do đó việc can thiệp phẫu thuật gặp nhiều rủi ro hoặc là không thể phẫu thuật được vì đã có hiện tượng tăng sức cản mạch máu phổi. Vì vậy, việc chẩn đoán xác định bệnh thông liên thất cũng như đánh giá được thời điểm “lý tưởng” cho việc can thiệp phẫu thuật là điều rất cần thiết [88].

Các phương pháp khám lâm sàng, chụp Xquang, điện tâm đổ chỉ có giá trị gợi ý cho chẩn đoán. Phương pháp được coi là chuẩn mực nhất, khách quan nhất, để chẩn đoán xác định cũng như thăm dò những thay đổi huyết động trong thông liên thất là thông tim và chụp buổng tim. Nhưng đây lại là một thăm dò chảy máu, gây đau đớn cho bệnh nhân đổng thời có thể gây ra những biến chứng phức tạp và không phải nơi nào cũng có thể thực hiện được.

Siêu âm Doppler tim là một phương pháp thăm dò ngày càng chứng tỏ tính ưu việt nổi trội của nó nhờ có sự phối hợp đổng bộ siêu âm TM, siêu âm 2D, Doppler xung, Doppler liên tục, và đặc biệt là Doppler màu. Nó không những cho phép chẩn đoán khá chính xác vị trí, kích thước lỗ thông liên thấy mà còn lượng hoá khá đầy đủ những thay đổi về huyết đông trong thông liên thất [66], đổng thời khắc phục được những hạn chế của các phương pháp thăm dò chảy máu như thông tim. Hơn thế nữa, có thể sử dụng phương pháp này nhiều lần trên cùng môt bênh nhân kể cả trên bênh nhân nặng nên rất hữu ích trong việc theo dõi, đánh giá những thay đổi huyết đông để lựa chọn thời điểm “lí tưởng” cho việc can thiệp phẫu thuật cũng như cho phép theo dõi diễn biến tự nhiên của bệnh mà không cần sử dụng các phương pháp xâm nhập [60]. Trong môt số trường hợp thông liên thất đặc biệt, có thể vẫn cần phải thông tim để đánh giá chính xác hơn các thương tổn. Dùng phương pháp Siêu âm -Doppler tim để đánh giá những thay đổi huyết đông và hậu quả của nó trên bệnh nhân bị thông liên thất đơn thuần là cơ sở chủ yếu để đưa ra chỉ định điều trị hợp lý nhất. Trên thực tế, người thầy thuốc thường quan tâm nhất đến hai thông số chính: Áp lực đông mạch phổi và chức năng thất trái.

Vì vậy, chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề tài: “ Góp phần đánh giá tình trạng huyết động và chức năng thất trái trong thông liên thất đơn thuần ở trẻ em bằng phương pháp Siêu âm – Doppler tim ”

với 3 mục tiêu cụ thể sau đây:

1. Xác định tỷ lệ thường gặp về vị trí, kích thước trung bình của lỗ thông liên thất.

2. Đánh giá tình trạng huyết đông: Tình trạng shunt qua lỗ thông liên thất, áp lực đông mạch phổi cũng như lưu lượng đông mạch phổi và lưu lượng đông mạch chủ.

3. Đánh giá chức năng thất trái, sự biến đổi các cấu trúc của tim trong thông liên thất đơn thuần.