Thực trạng nguồn nhân lực bệnh viện đa khoa tỉnh Bắc Ninh

Luận văn chuyên khoa 2 Thực trạng nguồn nhân lực bệnh viện đa khoa tỉnh Bắc Ninh.Sức khoẻ là vốn quý nhất của mỗi con ngƣời và của toàn xã hội. Bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khoẻ nhân dân là hoạt động nhân đạo, trực tiếp bảo đảm nguồn nhân lực cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, là một trong những chính sách ƣu tiên hàng đầu của Đảng và Nhà nƣớc. Đầu tƣ cho lĩnh vực này là đầu tƣ phát triển, thể hiện bản chất tốt đẹp của chế độ [2]. Để việc bảo vệ chăm sóc sức khỏe nhân dân đảm bảo, góp phần phát triển kinh tế, xã hội nói chung, yếu tố quan trọng là nhân lực. Nguồn nhân lực y tế là yếu tố then chốt, mang tính quyết định cho sự phát triển hệ thống cung cấp các dịch vụ bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân. Việc chuẩn bị nguồn nhân lực y tế vừa đủ số lƣợng, vừa đảm bảo chất lƣợng là một yêu cầu cấp thiết, mang tính lâu dài đối với các cơ sở khám chữa bệnh và cần có sự quan tâm, tham gia, phối hợp nhịp nhàng của các cấp, các ngành.

Bệnh viện đa khoa tỉnh Bắc Ninh là bệnh viện đa khoa hạng II, trực thuộc Sở Y tế với quy mô 900 giƣờng bệnh đóng vai trò trung tâm của y tế tỉnh Bắc Ninh và các vùng lân cận, vừa là bệnh viện đầu ngành của tỉnh vừa là cơ sở thực hành của các trƣờng: đại học Y- Dƣợc Thái Nguyên, đại học kỹ thuật y tế Hải Dƣơng, các trƣờng trung cấp y tế trên địa bàn tỉnh tham gia đào tạo các cán bộ y tế có trình độ đại học, sau đại học và trung cấp. Trải qua hơn 50 năm xây dựng và trƣởng thành, bệnh viện không ngừng phát triển, đặc biệt trong những năm gần đây đã có bƣớc tiến vƣợt bậc trong mọi mặt hoạt động, đã tiếp cận đƣợc một số kỹ thuật chuyên môn sâu vào thực hành điều trị, đáp ứng sự mong đợi của ngƣời bệnh. Để đáp ứng nhu cầu xã hội, dự án xây dựng, cải tạo, nâng cấp bệnh viện đa khoa tỉnh Bắc Ninh giai đoạn II với quy mô 1000 giƣờng bệnh, nâng cấp bệnh viện thành hạng I đã hoàn chỉnh từ năm 2010.
Dự án đang tích cực đƣợc các đơn vị liên quan khẩn trƣơng thực hiện nhằm hoàn thiện mục tiêu đề án, trong đó vấn đề tăng cƣờng nguồn nhân lực đƣợc quan tâm hàng đầu.2
Năm 2010, UBND tỉnh Bắc Ninh đã Ban hành Quyết định số 406/QĐ- UBND ngày 25/3/2010 về việc phê duyệt Đề án Quy hoạch phát triển ngành Y tế tỉnh Bắc Ninh đến năm 2020 [45]. Một trong những nhiệm vụ quan trọng
của đề án là kế hoạch phát triển nhân lực y tế, cũng nhƣ chiến lƣợc đào tạo trình độ chuyên môn sâu ở một số ngành mũi nhọn ở bệnh viện đa khoa tỉnh.
Tuy nhiên hiện nay, nguồn nhân lực y tế của tỉnh Bắc Ninh nói chung và của bệnh viện đa khoa tỉnh nói riêng đang thiếu về số lƣợng, yếu về chất lƣợng.
Trong đó, đặc biệt là việc thiếu hụt đội ngũ bác sĩ và dƣợc sĩ đại học có trình độ, tay nghề cao đã ảnh hƣởng không nhỏ đến chất lƣợng công tác chăm sóc sức khoẻ nhân dân. Một vấn đề đặt ra là: Nguồn nhân lực hiện tại của bệnh viện có đủ về số lƣợng cũng nhƣ có đủ khả năng đáp ứng tốt hay không? Những khó khăn, thách thức nào ảnh hƣởng đến việc phát triển nguồn nhân lực của bệnh viện hiện nay? Việc đánh giá chính xác thực trạng nguồn nhân lực sẽ là cơ sở khoa học để tham mƣu cho lãnh đạo bệnh viện đề ra các quyết sách phù hợp về công tác cán bộ trong tình hình mới; là cơ sở khoa học để xây dựng kế hoạch chiến lƣợc phát triển nguồn nhân lực của bệnh viện trong tƣơng lai. Tới nay, chƣa có nghiên cứu nào tập trung phân tích sâu về khía cạnh này. Chính vì vậy chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề tài: “Thực trạng nguồn nhân lực bệnh viện đa khoa tỉnh Bắc Ninh ” với các mục tiêu sau:
1. Mô tả thực trạng nguồn nhân lực Bệnh viện đa khoa tỉnh Bắc Ninh từ
năm 2011 đến năm 2014.
2. Phân tích một số yếu tố ảnh hưởng đến nguồn nhân lực ở Bệnh viện đa
khoa tỉnh Bắc Ninh
Phụ bìa ……………………………………………………………………………………………..
Lời cam đoan ……………………………………………………………………………………..
Lời cảm ơn ………………………………………………………………………………………..
Danh mục chữ viết tắt ………………………………………………………………………….
Mục lục………………………………………………………………………………………………
Danh mục bảng ………………………………………………………………………………….
ĐẶT VẤN ĐỀ …………………………………………………………………………………1
Chƣơng 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU ………………………………………………….3
1.1. Một số khái niệm về nguồn nhân lực, nhân lực y tế và quản lý y tế ….3
1.1.1. Khái niệm về nguồn nhân lực, nguồn nhân lực y tế ……………………..3
1.1.2. Quản lý nhân lực y tế ……………………………………………………………….7
1.2. Tình hình nhân lực y tế hiện nay ………………………………………………….7
1.2.1. Tình hình nhân lực trên thế giới………………………………………………….7
1.2.2. Tình hình nhân lực tại Việt Nam ……………………………………………..10
1.3. Nhân lực y tế Việt Nam ……………………………………………………………..12
1.4. Nhân lực y tế tỉnh Bắc Ninh ………………………………………………………16
1.4.1. Nhân lực toàn ngành y tế …………………………………………………………16
1.4.2. Nhân lực Bệnh viện đa khoa tỉnh Bắc Ninh ………………………………17
1.5. Những khó khăn trong việc xây dựng, phát triển nguồn nhân lực y
tế hiện nay và một số giải pháp can thiệp đã thực hiện ………………………..18
1.5.1. Trên thế giới…………………………………………………………………………..18
1.5.2. Việt Nam……………………………………………………………………………….20
Chƣơng 2: ĐỐI TƢỢNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ………….27
2.1. Đối tƣợng nghiên cứu ……………………………………………………………….27
2.2. Địa điểm và thời gian nghiên cứu ……………………………………………….27
2.2.1. Địa điểm nghiên cứu……………………………………………………………….27
2.2.2 Thời gian nghiên cứu ……………………………………………………………….277
2.3. Phƣơng pháp nghiên cứu …………………………………………………………..27
2.3.1. Thiết kế nghiên cứu ……………………………………………………………….27
2.3.2. Cỡ mẫu và phƣơng pháp chọn mẫu ………………………………………….27
2.4. Các chỉ số nghiên cứu ………………………………………………………………..28
2.4.1. Các chỉ số nghiên cứu cho mục tiêu thứ nhất …………………………….28
2.4.2. Các chỉ số về các yếu tố ảnh hƣởng đến sự phát triển nhân lực ……28
2.4.3. Tiêu chuẩn đánh giá ………………………………………………………………..29
2.5. Cán bộ thu thập dữ liệu………………………………………………………………32
2.6. Phƣơng pháp và công cụ thu thập số liệu …………………………………….32
2.6.1.Nghiên cứu định lƣợng kết hợp với định tính để giải quyết mục
tiêu thứ nhất…………………………………………………………………………………….32
2.6.2. Nghiên cứu định tính để giải quyết mục tiêu thứ hai …………………..33
2.7. Phƣơng pháp tiến hành, xử lý số liệu……………………………………………35
2.8. Khống chế sai số ………………………………………………………………………36
2.9. Vấn đề đạo đức trong nghiên cứu ……………………………………………….36
Chƣơng 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ………………………………………………37
3.1. Thực trạng nguồn nhân lực Bệnh viện đa khoa tỉnh Bắc Ninh ………..37
3.1.1. Số lƣợng, tỷ lệ cán bộ viên chức theo ngạch, trình độ ……………….37
3.1.2. Phân bố cán bộ theo độ tuổi, giới tính ………………………………………40
3.1.3. Tỷ lệ bác sỹ, dƣợc sỹ đại học với các đối tƣợng khác so sánh với
định biên ………………………………………………………………………………………..41
3.1.4. Thực trạng trình độ chuyên môn……………………………………………….41
3.1.5. Biến động cán bộ viên chức từ năm 2015 đến 2020…………………….47
3.2. Phân tích một số yếu tố ảnh hƣởng đến nguồn nhân lực y tế tại
bệnh viện đa khoa tỉnh …………………………………………………………………….50
3.2.1. Hoạt động tuyển dụng, thu hút và duy trì nhân lực …………………….50
3.2.2. Thu nhập ……………………………………………………………………………….56
3.2.3. Môi trƣờng làm việc ……………………………………………………………….618
3.2.4. Học tập …………………………………………………………………………………63
Chƣơng 4: BÀN LUẬN …………………………………………………………………..67
4.1. Thực trạng nguồn nhân lực Bệnh viện đa khoa tỉnh Bắc Ninh ……….67
4.1.1. Số lƣợng ……………………………………………………………………………….67
4.1.2. Về cơ cấu, chất lƣợng, trình độ nhân lực……………………………………69
4.1.3. Về khả năng thực hiện chuyên môn kỹ thuật………………………………77
4.2. Phân tích một số yếu tố ảnh hƣởng đến sự phát triển nhân lực ở
Bệnh viện đa khoa tỉnh Bắc Ninh ……………………………………………………..79
4.2.1. Hoạt động tuyển dụng, giữ chân cán bộ, thiếu bác sỹ giỏi……………80
4.2.2. Thu nhập của cán bộ, viên chức………………………………………………..83
4.2.3. Nhóm yếu tố môi trƣờng làm việc…………………………………………….91
4.2.4. Nhóm yếu tố học tập ………………………………………………………………93
KẾT LUẬN ……………………………………………………………………………………96
KHUYẾN NGHỊ …………………………………………………………………………….98
TÀI LIỆU THAM KHẢO …………………………………………………………………..
PHỤ LỤC ………………………………………………………………………………………….9
 AN  MỤ  CÁC  ẢN 
Bảng 1.1. Tình hình cán bộ y tế tại các nƣớc Đông Nam Á……………………… 10
Bảng 1.2. Tình hình thực hiện các chỉ tiêu y tế trong kế hoạch 5 năm ……… 12
Bảng 1.3. Năng lực đào tạo Bác sỹ, điều dƣỡng, Nữ hộ sinh ở một số nƣớc
khu vực Đông Nam Á……………………………………………………………. 21
Bảng 2.1. Định mức biên chế theo TT08/2007/TTLB/BYT-BNV ……………. 29
Bảng 2.2. Cơ cấu nhân lực theo TT08/2007/TTLB/BYT-BNV ……………….. 29
Bảng 3.1. Định biên và số lƣợng cán bộ viên chức (2011-2014)………………. 37
Bảng 3.2. Số lƣợng cán bộ đƣợc bổ sung qua từng năm………………………….. 38
Bảng 3.3. Cơ cấu cán bộ theo khu vực ………………………………………………….. 38
Bảng 3.4. Tỷ lệ Bác sỹ, Dƣợc sỹ so với quy định …………………………………… 41
Bảng 3.5. Thực trạng trình độ chuyên môn các khoa lâm sàng. ……………….. 41
Bảng 3.6. Thực trạng trình độ chuyên môn của cán bộ viên chức ……………. 42
Bảng 3.7. Thực trạng trình độ ngoại ngữ của cán bộ viên chức………………… 43
Bảng 3.8. Thực trạng trình độ tin học của cán bộ viên chức……………………. 43
Bảng 3.9. Chất lƣợng trình độ của Ban Giám đốc…………………………………… 44
Bảng 3.10. Chất lƣợng trình độ của lãnh đạo các phòng chức năng ………….. 45
Bảng 3.11. Chất lƣợng trình độ của Lãnh đạo các khoa lâm sàng và cận
lâm sàng ………………………………………………………………………………. 46
Bảng 3.12. Số lƣợng cán bộ nghỉ hƣu từ năm 2015-2020………………………… 47
Bảng 3.13. Số lƣợng nhân lực cần bổ sung tới năm 2020………………………… 47
Bảng 3.14. Năng lực thực hiện chuyên môn kỹ thuật của các khoa lâm
sàng …………………………………………………………………………………….. 48
Bảng 3.15. Năng lực thực hiện chuyên môn của các khoa cận lâm sàng……. 4910
Bảng 3.16. Tổng hợp năng lực thực hiện chuyên môn kỹ thuật của các
khoa lâm sàng và cận lâm sàng ………………………………………………. 49
Bảng 3.17. Tình hình tuyển dụng nhân lực từ 2011-2014………………………… 50
Bảng 3.18. Tình hình khen thƣởng qua các năm từ 2011-2014 ………………… 59
Bảng 3.19. Tình hình cán bộ đi học từ 2011-2014………………………………….. 6311
 AN  MỤ  CÁC   P
 ộp 1.Liên quan tới minh bạch trong tuyển dụng…………………………………… 51
 ộp 2. Liên quan tới kế hoạch tuyển dụng…………………………………………….. 52
 ộp 3. Liên quan tới quá trình đào tạo sau tuyển dụng……………………………. 52
 ộp 4. Những khó khăn trong tuyển dụng cán bộ có trình độ cao ……………. 53
 ộp 5. Các yếu tố liên quan tới cơ chế tuyển dụng………………………………… 54
 ộp 6. Liên quan tới chính sách thu hút và đào tạo ………………………………… 56
 ộp 7. Liên quan đến vấn đề thu nhập ………………………………………………….. 57
 ộp 8. Liên quan đến vấn đề thƣởng phạt……………………………………………… 60
 ộp 9. Liên quan đến môi trƣờng làm việc……………………………………………. 61
 ộp 10. Liên quan đánh giá phân loại viên chức. …………………………………… 62
 ộp 11. Liên quan đào tạo chuyên môn của cán bộ viên chức ………………… 65
 ộp 12. Liên quan tới tâm tƣ nguyện vọng đi đào tạo…………………………….. 65
 ộp 13. Chính sách liên quan tới đào tạo……………………………………………… 6