NGHIÊN CỨU TÁC DỤNG DIỆT HELICOBACTER PYLORI BẰNG HOẠT CHẤT TOÀN PHẨN CỦA LÁ TRẦU KHÔNG TRÊN THỰC NGHIỆM VÀ TRONG VIÊM DẠ DÀY MẠN TÍNH

NGHIÊN CỨU TÁC DỤNG DIỆT HELICOBACTER PYLORI BẰNG HOẠT CHẤT TOÀN PHẨN CỦA LÁ TRẦU KHÔNG TRÊN THỰC NGHIỆM VÀ TRONG VIÊM DẠ DÀY MẠN TÍNH

Vào nám 1983 Marshall và Warren là hai tác giả đã khám phá ra vi khuẩn licĩicobacter pyiori (HP) lron£ niêm mạc dạ dày (NMDD). Từ đó cho đến nay đẫ cô nhiẻu côrg trình nghiôn cú11 vẻ IIP và dã chỉ ra. rằng, IIP cổ vai trò quan trọng trong cơ chế gây viôm loét dạ dày tá tràng (VLDDTT) và ung thư dạ dày f4], [20], 1501, [64], [78], [91], [1011, [105], [1081, [119]. Trong khi ổ ó tỉ \è nhiễm \\v rât cao tĩong cộng đồng, 20% – 30% ử các nước t;òi]g

nghiệp, 70% – 90% (V các nước dang phát trien, ở Việl Nam theo lác giả Tạ Long nhiễm IIP 55% – 60%, tỉ lệ này lhường rất cao ờ lầng lớp nghèo, người đưói 20 tuổi tỉ íệ nhiễm tới 50%. Cũng theo cỏn ọ; bố trên đã tìm thấy IIP có trong 70% bộnh VLDDTT, tỉ lệ này ở nĩìiẻu nước cao từ S0% – 100% [20]. Trong viêm dạ dày mạn tính (VDDM) Trần Văn Hợp qua nghiên cứu mô bệnh học (MBI1) đã tìm thấy nhiễm HP là 80%. VDDM là một bệnh khá phổ biến trôn thế giới cũng như ử Việt Nam. Nhièu công trình nghiên cứu cho thấy VDDỈVI chiếm tỉ lệ cao Lrong cộng đổng, ở Mỹ chiếm lới 50% à những người trôn 50 tuổi, lại Pháp VDDM tới 50% dân số, ¿V Víệl Nam chưa có nhiều nghiên cứu <Jánh giá về [ĩ lộ chung của bộnh này. Tại bệnh viện Bạch Mai qua 1000 trưòng hựp nội soi dạ dày lá tràng (DDTY) thì VIÌDM chiếm 48,5%. Tại Viộn Quâri y 108 qua 2402 trường hợp soi DDTT lili VDDM chiếm 36,26% [5], |20j, ¡22], VDDM nếu không được điền trị và đặc biẹt là VDDM có nhiễm UP cổ thẻ dẫn đến những biến C’húng nguy hiểm. Nhiều lác giá cl)<) rằng VDDM lâu ngày sê làm,leo niêm mạc dạ dày. phái liiổn dị sẩn ruột và loạn sảnt là lien đẩ cho ung ihư dạ dày [1.1], [106]. [150[, Ị152], [1531, cũng như coi VDDM U\ yếu lố găy loét dạ dày tá tràng (LDDT1Ì. Nguy co xuất biện LDDTT ở người VDDM là khoảng 7,2 – 14%, trong khí đó ờ người bình thường là 0,8% [1271. Ở Việl Nam, qua. ửieo dõi 300 trường hợp VDDM tìr 5 – 15 năm clio thấy có 25,4% trường họp chuyổn íliàr.h loét hành tá tràng [26].

Yì vậy việc điồu trị bệnh này Iuỏn là mối quan l.âm của ngành y tế các nước. Hiện nay có nhiều pỉiưong pháp điều trị khác nhau trong bệnh VDDM nói riêng và VLDDTT nói chung. Xu hướng chung là (lùng các Ibuốc chống gia lãng axít, thuốc băng vằ hào vệ NMDD, kết hợp với kháng .sinh diệt IIP đã đein lại kết quả tốt.

Một số thuốc kháng sính diệt EP phải nhập ngoại dắt tiền và một số đang có xu hướng kháng thuốc. Y học cổ Iruyổn có nhiều loại kháng sinh nguồn gốc thực vâi, nguyên liệu sẵn có, £Ìá thành rỏ, lại hẩu như không độu, có thể dem áp dụng rộng rãi trong cộng đổng. Trong đó có cây trầu không là loại được liộu Ihảo mộc có (inh kháng sinh rà’t mạnh và phạm vi kháng khuẩn rộng, (13 được sử dụng trong dân gian cổ điều trị các bệnh nhiễm khuẩn, írong đó có nhiễm khuẩn tiêu hoá. Qua nghiên cứu thực nghiệm iTOJig và ngoài nước cho thấy , trầu không kháng lại với nhiều chủng loại ví khuẩn Grain (‘), Gram (+), cả Helicobacter pylori, nấm và ký sinh trùng 121], [27], [28], [291, [31],13*].

Vì vậy chúng tôi liến hành nghiên cớu đẻ tài này với các mực tiêu sau đây ;

1- Nuối cấy ví khuấn Helicobacter Pylori (HP) và đánh giá tác dựng diệt HP của hoạt chất toàn phản chiết xuất từ lá tráu khùng (lỉetelvine) in vì tro.

2- Đánh giá tác dung diệt HP của Bcidvíne trong đieu Irị VDDM nhiẻm HP.

3- Tim hlẻu tàc dụng Miông mung muôn cùa Betdvine trong lâm

MỤC LỤC

Chương 1: Tống quan 3

1.1. Cấu trúc và chức rjăng của dạ dày 3

1.2. Tổng quan vé y học biện đại bệnh VDDM 6

1.2.1. Tình hình mắc bệnh VDDM trên thế giới và việt Nam 6

1.2.2. Đặc điểm lâm sàng, nội soi, và mô bệnh học cỏa VDDM. 7

1.2.3. Nguyên nhân và CƯ chế bệnh sinh của VDDM 12

ĩ .2.4. Điẻu tri VDDM 22

1.3. Tổng quan về y học cổ truyền (YỈ ĨCT) bệnh VDDM 26

13.1. Nguyên tth&n sình bệnh 27

1.3.2. Phân loại Ihể bệnli theo YHCT 28

1.3.3. Một số công trình nghiên cứu các bài thuốc kết. hợp YHCr 30

với YHHĐ diều trị VDDM và VLDDTT (vị quản thống) 1.4. Tỏng quan vể cầy trầu khổng 32

Chương 2 : Chất liệu, dối tượng và phương pháp nghiên cứu 39

2.1. Chất liệu nghiôn cứu 39

2.2, Đối Lượng nghicn cứu 39

2.3. Phương pháp nghiên cứu 39

2.3.1. Trôn lâm sàng 39

2.3. í ,1. Tiêu chuẩn chon bônli nhân

2.3.1.3. Tíôu chuẩn chẩn đoán VDDM theo YHIIĐ 40

2.3.1.4. Tiêu chuẩn chẩn đoán‘theo YHCT 41

2.3.1.5. Phương pháp nội soi, chẩtì đoán mô bệnh học và IIP 42

2.3.1.6. Phương pháp đíéu trị 45

2.3.1.7. Chỉ tiêu quan sát 46

2,3.1,8. Tiêu chuẩn đánh giá kết quả 48

2.3.2, Trong phòng Ihí nghiệm 50

2.3.2.1. Phương pháp nghiÔI1 cứa 50

2.3.2.2. Phương pháp phát hiện khá năng nhậy cảm với thuốc điểu 51

trị của HP

2.3.3. Phương pháp sử lý sô liệu 53

Chương 3 : Kêt quà nghiên cứu 55

3.1. Tình hình bệnh nhâĩ] 55

3.2. Đặc điểm của đối tượng nghicn cứu 55

3.3. Kếl quả điều (rị và so sánh giữa 2 nhóm AS và BS 69

3.3. ỉ. So sánh kết quả diêu trị vẻ lâm sàng 69

3.3.2. So sánh kết quả điều trị qua nội soi 70

3.3.3. So sánh kết quả điều trị trôn MBII 73

3.4. Kếl quả theo thể bệnh YHCT riêng cho nhóm BS 82

3.5. Tác dụng khống mong muốn của thuốc 87

3.6. Kết quả nghiên cứu trong phòng thí nghiệm 87

Chương 4 : Bàn luận 89

4.1. Nhận xét VỂ tình hình bệnh .nhân trước điéu trị 89

4.2. Nhạn xél vé tác dụng điéu trị giảm đati và các triệu chúng 101

lâm sàng khác của 2 nhỏm thuốc AS và BS.

4.3. Nhận xét vổ hiệu quả điếu trị của 2 nhóm thuốc AS và BS 1.04

trên nội soi

4.4. Nhận xét về mức độ giảm víôm trôn MBH cùa 2 nhóm thuốc 106

AS và BS.

4.5. Nhận xét vé kết quả làm sạch Helicobacter pylon (HP) cúa 2 III

nhóm AS và BS.

4.6. Nhận xct vé két quả điểu trị theo Ihể bệnh YFICT của nhỏm BS. 113

4.7. Nhận xél vể tác dụng không mong muốn của trầu khổng. 116

4.8. Nhận xét vể kết quả nghỉôn cứu Ihực nghiệm 116

Kết ỉuận 1.18

Ý kiến để xuất 120

Những dóng góp và ý nghĩa thực tiễn của luận án 121

Tài liên tham khảo 122