Nghiên cứu chẩn đoán và điều trị phẫu thuật chấn thương cột sống cổ có thương tổn thần kinh, tại bệnh viện Việt Đức

Luận án Nghiên cứu chẩn đoán và điều trị phẫu thuật chấn thương cột sống cổ có thương tổn thần kinh, tại bệnh viện Việt Đức.Chấn thương cột sống là loại thương tổn tương đối phổ biến tại các nước phát triển. Hàng năm, ở Bắc Mỹ, trung bình có khoảng 11.000 trường hợp bị chấn thương cột sống, tập trung phần lớn vào lứa tuổi thanh thiếu niên và trung niên [101][148]. Ở Việt nam, tuy chưa có thống kê chính thức nhưng số lượmg chấn thương cột sống ngày càng tăng trong những năm gần đây do tai nạn giao thông ngày càng nhiều.

Chấn thương cột sống là một trong những nguyên nhân quan trọng dẫn tới tử vong và tàn tật, đặc biệt là chấn thương cột sống cổ. Ở các nước có trình độ quản lý cao, tỉ lệ thương tổn thần kinh do chấn thương cột sống từ 40- 45%. Ở Việt nam, tỉ lệ này cao hơn nhiều (60-70%) do khả năng phát hiện và khả năng quản lý bệnh còn hạn chế. Hơn nữa, thương tổn thần kinh thường cũng rất nặng nề, để lại nhiều hậu quả cho bản thân, gia đình và xã hội. Vì vậy, chấn thương cột sống cổ có thương tổn thần kinh ngày càng trở thành vấn đề lớn đối sự nghiệp chăm sóc sức khỏe cộng đổng. Trách nhiệm chính của người thầy thuốc lâm sàng trước trường hợp bị chấn thương cột sống là làm giảm thiểu mức độ lan rộng của tổn thương tủy sau chấn thương, tạo điều kiện cho tủy sống có khả năng hổi phục tốt nhất: Giải ép, làm vững cột sống.

Cho tới nay, điều trị chấn thương cột sống cổ để giải quyết các mục tiêu nêu ở trên vẫn còn là đề tài gây tranh luận tại các hội nghị về phẫu thuật cột sống, đôi khi các quan điểm trái ngược nhau giữa các trường phái điều trị bảo tổn và điều trị phẫu thuật. Tại các nước phát triển, xu hướng chung là nghiêng về điều trị phẫu thuật cho những thương tổn chèn ép tuỷ và thương tổn mất vững cột sống. Tuy vậy, cũng còn nhiều ý kiến khác nhau về chỉ định và phương pháp phẫu thuật, mà nổi bật là hai loại phẫu thuật với đường cổ trước và đường cổ sau.

Ở Việt nam, Chấn thương cột sống cổ vẫn ít được quan tâm trong giới y học cũng như trong cộng đổng, Việc phát hiện bệnh còn yếu dẫn tới bỏ sót thương tổn hoặc chẩn đoán muộn. Điều trị chấn thương cột sống cổ có thương tổn thần kinh bằng phẫu thuật mới chỉ phát triển trong 10 năm trở lại đây. Tuy nhiên, các quan điểm về chỉ định phẫu thuật, các phương pháp phẫu thuật còn chưa rõ ràng, chưa hình thành các trường phái rõ nét do nhiều nguyên nhân khác nhau, trong đó nguyên nhân chính là kết quả phẫu thuật còn hạn chế do chẩn đoán ban đầu yếu kém và phương tiện kỹ thuật còn rất nghèo nàn dẫn tới sự nghi ngờ khả năng của phẫu thuật. 3 vấn đề còn tổn tại hiện nay ở Việt nam trong lĩnh vực điều trị chấn thương cột sống cổ là: Mổ hay không mổ, mổ khi nào và mổ như thế nào?

Trong khuôn khổ của luận án này, chúng tôi muốn tập trung vào ba mục tiêu:

1. Nghiên cứu đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng của chấn thương cột sống cổ có thương tổn thần kinh, để chẩn đoán sớm.

2. Mổ tả các hình thái lâm sàng và tổn thương giải phẫu của chấn thương cột sống cổ có thương tổn thần kinh, làm cơ sở cho chỉ định phẫu thuật.

3. Đánh giá kết quả điều trị phẫu thuật.