Tái tạo đứt dây chằng chéo trước hàn rách sụn chêm do chấn thương thể thao qua nội soi

Luận án tiến sĩ y học Tái tạo đứt dây chằng chéo trước hàn rách sụn chêm do chấn thương thể thao qua nội soi.Sự phát triển kinh tế của nước ta trong những năm gần đây đã thúc đẩy gia tăng phong trào tập luyện thể dục thể thao. Số vận động viên (VĐV) tham gia thì đấu thể thao ngày càng tăng và chấn thương hay xảy ra nhiều hơn |3).|23| Cơ sở vật chất nước ta chưa đầy đủ, thiếu các chuyên gia dinh dưỡng, các huấn luyện viên chuyên nghiệp các trung tâm chuyên khoa về chấn thương thể thao điều này đưa đến chấn thương thể thao ngày càng gia tăng nhưng đến điều trị muộn.

Khớp gối giúp cơ thể di chuyển và truyền tải lực nhưng luôn được giữ vững ở mọi trạng thái nhờ vào chức năng của sụn chêm, hệ thống dây chàng, bao khớp, hệ thống cơ bắp dưới sự điều hoà của hệ thần kinh và mạch máu nuôi (97) Đứa dây chằng chéo trước (DCCT) kèm thương tổn sụn chêm làm giảm đi sự vững chắc và cử động nhịp nhàng của khớp gối, thậm chí gây kẹt khớp. Các VĐV khi bị cả hai tổn thương này sẽ mất khả năng tham gia thể thao và rất khó phục hồi nếu không phẫu thuật (42)|58) |74] Điều trị thành công phục hồi lại chức năng cho các VĐV bị cả hai tổn thương này cùng một lúc là rất cần thiết, việc làm này có ý nghĩa thực tiền hơn nữa là giúp cho các VĐV khi bị chấn thương không cần ra nước ngoài để điều trị

Phẫu thuật nội soi khớp gối ngày nay được áp dụng thông dụng trên thế giới cho các VĐV nhờ vào các ưu điểm vừa chẩn đoán vừa điều trị, xác định đủ chính xác các tổn thương bên trong khớp gối, hạn chế tối đa tổn thương giải phẫu do phẫu thuật mở khớp gối, thời gian nằm viện ngắn có thể điều trị trong ngày, thời gian phục hồi chức năng của VĐV được rút ngắn để sớm trở lại tham gia thể thao

Điều này cho thấy VĐV nước là cùng cần được điều trị như thế Tại Việt Nam phẫu thuật nội soi các chuyên ngành khác như ngoại tổng quát tiết niệu sản… đang phát triển theo nhịp độ của thế giới và mang đến cho người bệnh kỹ thuật điều trị cao, chất lượng tốt theo xu hướng phát triển của kinh tế nước ta. Nội soi khớp trong chính hình không thể nằm ngoài xu hướng phát triển này, cho nên cần áp dụng nghiên cứu phẫu thuật nội soi khớp gối là yêu cầu bức thiết để mang đến hiệu quả điều trị cao cho các VĐV và cũng sẽ tạo bước tiến bộ mới trong chuyên ngành Chấn thương Chỉnh hình

Tại Bệnh viện Chấn Thương Chỉnh Hình từ năm 1992 Nguyễn Văn Quang [11) đã tiên phong dung nội soi để chẩn đoán và điều trị rách sụn chêm, tuy nhiên còn nhiều khó khăn do không đầy đủ dụng cụ. Từ năm 1999 bệnh viện trang bị bổ sung dụng cụ phẫu thuật nội soi khớp gối cho tái tạo dây chằng chéo trước và xử trí sụn chêm. Năm 2001 Bộ Y Tế đã đưa ra phương pháp phẫu thuật sụn chăm và dây chằng chéo trước bằng nội sơn (51 là bước ngoặc áp dụng kỹ thuật cao trong chấn thương chỉnh hình

Hiện nay mảnh ghép gần xương bánh chè được xem là tiêu chuẩn vàng trong chọn lựa thay thế dây chằng chéo trước. Trong nước, có nhiều công trình tái tạo dây chằng chéo trước bằng mảnh ghép gần xương bánh chè mang đến kết quả thuận lợi phục hồi lại chức năng vững khớp gối (2)(4)[16). Tuy nhiên có vấn đề bất lợi là có thể để lại một số biến chứng khi lấy mảnh ghép do chạm đến cơ chế duỗi gãy bánh chè, rối loạn hệ thống duỗi gối, teo cơ đùi, đau trước bánh chè |7).|28||21||53]|118). Để khắc phục tình trạng này, theo xu thế mới của các tác giả trên thế giới hiện nay có nhiều nghiên cứu về cơ sinh học của mảnh ghép bốn dải gần cơ thon và bán gần để thay thế được dãy chồng chéo trước [62]. Vấn đề hiểu rõ và áp dụng mảnh ghép bốn dải gần cơ thon và bán gần tự thân để thay thế DCCT còn mới đối với nước ta và vẫn còn nhiều vấn đề trên thế giới vẫn tiếp tục đang tìm hiểu như các yếu tố ảnh hưởng quá trình lành mảnh ghép, phương pháp phẫu thuật, phương tiện cố định nào tốt, chế độ tập thích hợp và phương tiện hỗ trợ tập sau mổ [52](68) Vấn đề chọn lựa áp dụng mảnh ghép bốn dải gân cơ thon và bán gần là điều mới cần đặt ra trong nghiên cứu này.

Thực tế còn phức tạp hơn khi có cả hai tổn thương trên cùng một gối gồm đứt dây chằng chéo trước kèm rách sụn chêm là đối tượng nghiên cứu cần thiết phải chỉ định phẫu thuật. Sự tiếp cận lâm sàng với cả hai tổn thương này cho ra nhiều vấn đề như triệu chứng phát hiện, hình ảnh cộng hưởng từ để chẩn đoán, các dạng rách sụn chêm và liên quan với đến dây chằng chéo trước |64||105) Áp dụng phẫu thuật nội soi cung lúc xử tri cả hai tổn thương này qua nội soi là bước nghiên cứu kế tiếp các công trình trong nước giúp phẫu thuật thành công phục hồi lại khả năng tham gia thể thao cho các VĐV

Trong giai đoạn thể thao Việt Nam đang bước đầu hoà nhập vào Châu Á và thế giới, phải làm thế nào để tăng chất lượng điều trị cho các VĐV. Vì thế cần thiết phải có nghiên cứu lâm sàng về áp dụng các liên bộ của phẫu thuật nội soi khớp gối xử trí hiệu quả cùng lúc cả hai tổn thương này với sự chọn lựa mảnh ghép bốn dải gần cơ thon và bán gần tự thân để thay thế dây chằng chéo trước.

Xuất phát từ thực tế trên, để thi “Tái tạo đứt dây chằng chéo trước hàn rách sụn chêm do chấn thương thể thao qua nội soi" được tiến hành nghiên cứu theo những mục tiêu sau:

1/ Xác định đặc tính giải phẫu của mảnh ghép bốn dải gần cơ than và bán gân.

2. Xác định đặc điểm về chẩn đoán đứt dây chằng chéo trước và rách sụn chêm bằng lâm sàng, bằng hình ảnh của cộng hưởng từ và đổi chiếu với chẩn đoán qua nội soi.

3/ Đánh giá kết quả của phẫu thuật tái tạo dây chằng chéo trước bằng kỹ thuật nội soi với chất liệu gần cơ thon và gần cơ bán gân chập bốn dải; phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến kết quả điều trị.