ĐÁNH GIÁ TỔN THƯƠNG KHU TRÚ LỚP SỢI THẦN KINH QUANH ĐĨA THỊ TRÊN BỆNH NHÂN GLÔCÔM GÓC MỞ NGUYÊN PHÁT

ĐÁNH GIÁ TỔN THƯƠNG KHU TRÚ LỚP SỢI THẦN KINH QUANH ĐĨA THỊ TRÊN BỆNH NHÂN GLÔCÔM GÓC MỞ NGUYÊN PHÁT
Nguyễn Phương Thảo1,, Phạm Thị Kim Thanh1, Nguyễn Thị Hà Thanh2

Mục tiêu: Đánh giá tổn hại khu trú lớp sợi thần kinh quanh đĩa thị trên bệnh nhân glôcôm góc mở nguyên phát giai đoạn tiềm tàng, sơ phát, trung bình và tương quan với tổn hại thị trường. Phương pháp: Mô tả cắt ngang trên những bệnh nhân glôcôm góc mở nguyên phát đến khám tại bệnh viện mắt trung ương đáp ứng tiêu chuẩn. Chúng tôi tiến hành khám mắt toàn diện, đo thị trường trung tâm 24-2 bằng máy Humphrey, Chụp OCT đầu thị thần kinh bằng máy Cirrus HD- OCT 5000 chế độ chụp Optic Disk Cube 200×200 phân thích lớp sợi thần kinh ONH and RNFL OU Analysis. Kết quả: Chúng tôi tiến hành nghiên cứu trên 146 mắt của 99 bệnh nhân glôcôm góc mở nguyên phát. Có sự biến đổi có ý nghĩa về độ dày lớp sợi thần kinh theo các giai đoạn thị trường ở các vị trí trung bình (p=0.009), phía trên (p=0.034), phía dưới (p=0.002), 5 giờ (p=0.025), 6 giờ (p=0.012) với độ tin cậy trên 95% (p<0.05). Có mối tương quan có ý nghĩa giữa độ dày lớp sợi thần kinh trung bình, độ dày lớp sợi thần kinh phía trên, dưới và các vị trí 1 giờ, 2 giờ, 5 đến 7 giờ, 11 và 12 giờ với các chỉ số thị trường với p< 0.05. Mối tương quan chặt chẽ nhất thể hiện ở vị trí góc dưới với các chỉ số MD, PSD và VFI lần lượt là 0.341, 0.334 và 0.31. Kết luận: Tổn thương khú trú của lớp sợi thần kinh biến đổi có ý nghĩa ở những bệnh nhân glôcôm góc mở nguyên phát giai đoạn sớm, tuy nhiên những biến đổi khu trú ở 1 cung giờ còn ít và cần nghiên cứu thêm. Độ dày lớp sợi thần kinh trung bình và một số vị trí có mối tương quan yếu với tổn hại thị trường giai đoạn sớm.

Glôcôm là căn bệnh khá phổ biến, với ước tính chiếm khoảng 3.54% dân số trong độ tuổi 40-80 tuổi, trong đó phần lớn là glôcôm góc mở [1], [2]. Đặc trưng của bệnh là sự tổn thương tiến triển , không hồi phục của lớp sợi thần kinh, tế bào hạch và tổn thương thị trường. Sự tiến triển thầm lặng của bệnh đặt ra tính cấp thiết của việc chẩn đoán, nhận định những tổn thương từ giai đoạn sớm, đặc biệt trong nhiều trường hợp không kèm theo tăng nhãn áp và biến đổi thị trường. Trong thực hành lâm sàng hiện nay, chụp cắt lớp quang học OCT đã trở thành một trong những cận lâm sàng phổ biến, song song với khám nghiệm thị trường, để chẩn
đoán và theo dõi glôcôm. Trên thế giới, nhiều nghiên cứu về tổn thương lớp sợi thần kinh quanh đĩa thị ở bệnh nhân glôcôm góc mở nguyên phát giai đoạn sớm đã chỉ ra những biến đổi có ý nghĩa về độ dày lớp sợi thần kinh trung bình và khu trú tại một số vị trí và tương quan với các chỉ số thị trường [3], [4], [4]. Tại Việt Nam, một số nghiên cứu tương tự cũng đã được tiến hành [5], [6], tuy nhiên, những nghiên cứu này chưa tập trung vào giai đoạn sớm và những biến đổi khu trú của lớp sợi thần kinh. Do đó, chúng tôi tiến hành nghiên cứu với mục tiêu đánh giá tổn hại khu trú lớp sợi thần kinh quanh đĩa thị trên bệnh nhân glôcôm góc mở nguyên phát giai đoạn tiềm tàng, sơ phát, trung bình và liên quan với tổn hại thị trường