Hoàn thiện công tác quản lý tài chính theo cơ chế tự chủ tại bệnh viện công tỉnh Quảng Ninh – Nghiên cứu trường hợp tại bệnh viện Bãi Cháy

Luận văn thạc sĩ kinh tế Hoàn thiện công tác quản lý tài chính theo cơ chế tự chủ tại bệnh viện công tỉnh Quảng Ninh – Nghiên cứu trường hợp tại bệnh viện Bãi Cháy.Sức khoẻ là vốn quý nhất của mỗi con người và của toàn xã hội. Con người là một nhân tố quan trọng nhất quyết định trực tiếp đến sự phát triển của đất nước.
Vì vậy muốn có một xã hội phát triển đòi hỏi chúng ta phải phát triển nguồn nhân lực trong đó có việc bảo vệ và chăm sóc sức khoẻ cho nhân dân. Do đó hoạt động y tế – chăm lo sức khoẻ cho con người là rất quan trọng đối với tất cả các quốc gia trên thế giới. Ở nước ta, Đảng và Nhà nước cũng rất quan tâm, chú trọng gắn các mục tiêu phát triển kinh tế – xã hội với các mục tiêu phát triển sư nghiệp y tế chăm sóc và bảo vệ sức khoẻ nhân dân.

Xuất phát từ vai trò của các đơn vị sự nghiệp công lập cũng như vai trò tài chính trong hoạt động của các đơn vị sự nghiệp công lập, Nhà nước đã không ngừng hoàn thiện và đổi mới cơ chế quản lý tài chính đối với các đơn vị sự nghiệp công lập. Theo dự thảo Nghị định quy định cơ chế tự chủ của đơn vị sự nghiệp y tế công lập để thay thế Nghị định 85/2012/NĐ-CP của Chính phủ về cơ chế hoạt động, cơ chế tài chính đối với các đơn vị sự nghiệp y tế công lập và giá dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh của các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh công lập, Nghị định 16/2015/NĐ-CP về cơ chế tự chủ của đơn vị sự nghiệp công lập, các đơn vị sự nghiệp y tế được cơ quan có thẩm quyền quyết định phân loại và giao thực hiện cơ chế tự chủ. Vì thế, trong thời gian qua, cơ chế hoạt động, tài chính của các đơn vị sự nghiệp y tế công lập đã từng bước được đổi mới theo hướng: tăng cường giao quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm cho đơn vị; các đơn vị được vay vốn, huy động vốn, liên doanh, liên kết hợp tác đầu tư để cải tạo, mở rộng, mua sắm trang thiết bị và phát triển các cơ sở khám, chữa bệnh mới để nâng cao năng lực cung ứng dịch vụ, đáp ứng nhu cầu đa dạng của người dân…
Trong thời gian qua, công tác quản lý tài chính của bệnh viện Bãi Cháy đạt hiệu quả cao trong việc thực hiện tăng thu và tiết kiệm chi tiêu khi nhà nước thực hiện trao quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm về tô chức bộ máy, biên chế và tài chính cho các đơn vị sự nghiệp công lập theo nghị định số 43/2006/NĐ-CP ngày 25/04/2006 của Chính phủ. Bệnh viện sử dụng nguồn tài chính ngày càng hợp lý hơn theo hướng tăng tỷ trọng chi cho công tác chuyên môn cũng như tăng cường2 đầu tư cho mua săm sửa chữa trang thiết bị phục vụ công tác khám chữa bệnh, nhờ đó từng bước cải thiện cơ sở vật chất đáp ứng được yêu cầu khám chữa bệnh ngày càng tăng của nhân dân trong tỉnh. Tuy nhiên, khi thực hiện tự chủ, tự chịu trách nhiệm, bệnh viện Bãi Cháy cũng gặp những khó khăn, hạn chế nhất định. Nhận thức được tầm quan trọng, tính cấp thiết của vấn đề, tác giả đã lựa chọn đề tài: “Hoàn thiện công tác quản lý tài chính theo cơ chế tự chủ tại bệnh viện công tỉnh Quảng Ninh – Nghiên cứu trường hợp tại bệnh viện Bãi Cháy” làm luận văn tốt nghiệp.
2. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài
2.1. Mục tiêu chung  Xuất phát từ việc nghiên cứu cơ sở lý luận và thực tiễn cơ chế tự chủ tài chính, tác giả đưa ra các giải pháp mang tính khả thi nhằm hoàn thiện công tác quản lý tài chính theo cơ chế tự chủ tại hệ thống bệnh viện công lập tỉnh Quảng Ninh nói chung, trường hợp bệnh viện Bãi Cháy nói riêng.
2.2. Mục tiêu cụ thể
– Hệ thống hoá cơ sở lý luận và thực tiễn cơ chế tự chủ tài chính tại các bệnh viện công.
– Làm rõ và đánh giá được thực trạng, tìm ra những vướng mắc, hạn chế trong công tác quản lý tài chính theo cơ chế tự chủ tại các bệnh viện công tỉnh Quảng Ninh nói chung, trường hợp bệnh viện Bãi Cháy nói riêng.
– Đề xuất giải pháp, kiến nghị khả thi nhằm hoàn thiện công tác quản lý tài chính theo cơ chế tự chủ tại hệ thống bệnh viện công lập tỉnh Quảng Ninh – nghiên cứu trường hợp bệnh viện Bãi Cháy.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của đề tài
3.1. Đối tượng nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu của đề tài là công tác quản lý tài chính theo cơ chế tự chủ tại hệ thống bệnh viện công lập tỉnh Quảng Ninh – trường hợp bệnh viện Bãi Cháy.
3.2. Phạm vi nghiên cứu
– Về không gian: Luận văn được nghiên cứu tại bệnh viện Bãi Cháy, tỉnh Quảng Ninh.
– Về thời gian: thực trạng và cơ chế tự chủ tài chính trong các năm 2015 – 2017 của bệnh viện Bãi Cháy, Quảng Ninh.3
– Về nội dung: Luận văn giới hạn phạm vi nghiên cứu về cơ chế tự chủ tài chính đối với bệnh viện Bãi Cháy, tỉnh Quảng Ninh.
4. Đóng góp của luận văn
– Đóng góp về lý luận: Hệ thống hóa cơ sở lý luận về công tác quản lý tài chính theo cơ chế tự chủ tại các bệnh viện công lập. Kết quả này kỳ vọng là nguồn tài liệu tham khảo hữu ích cho việc giảng dạy, học tập và nghiên cứu khoa học trong lĩnh vực quản lý tài chính theo cơ chế tự chủ nói riêng và kinh tế nói chung.
– Đóng góp về thực tiễn: Phân tích thực trạng cơ chế tự chủ tài chính, đưa ra một cái nhìn tổng thể về quá trình thực hiện chế độ tự chủ tại bệnh viện công tỉnh Quảng Ninh – trường hợp bệnh viện Bãi Cháy, từ đó đề xuất một số giải pháp hợp lý góp phần nâng cao hiệu quả thực hiện chế độ tự chủ giúp hệ thống bệnh viện phát triển trong giai đoạn mới và hoàn thành các nhiệm vụ được giao.
Những giải pháp đề xuất có cơ sở khoa học nhằm tăng cường quản lý tài chính theo cơ chế tự chủ tại các bệnh viện công lập nói chung cũng là những tài liệu tham khảo có giá trị đối với, UBND tỉnh Quảng Ninh trong công tác quản lý tài chính theo cơ chế tự chủ tại các bệnh viện công lập trên địa bàn tỉnh nói riêng.
5. Kết cấu của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo, luận văn được
trình bày gồm 4 chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận và thực tiễn về công tác quản lý tài chính theo cơ chế tự chủ đối với các bệnh viện công lập.
Chương 2: Phương pháp nghiên cứu
Chương 3: Thực trạng công tác quản lý tài chính theo cơ chế tự chủ tại bệnh viện công tỉnh Quảng Ninh – trường hợp tại bệnh viện Bãi Cháy.
Chương 4: Giải pháp hoàn thiện công tác quản lý tài chính theo cơ chế tự chủ tại các bệnh viện công tỉnh Quảng Ninh – trường hợp tại bệnh viện Bãi Cháy

MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN …………………………………………………………………………………………..i
LỜI CẢM ƠN ……………………………………………………………………………………………….ii
MỤC LỤC………………………………………………………………………………………………….. iii
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT………………………………………………………………………….vi
DANH MỤC BẢNG BIỂU …………………………………………………………………………..vii
DANH MỤC CÁC HÌNH……………………………………………………………………………..vii
MỞ ĐẦU ……………………………………………………………………………………………………..1
1. Tính cấp thiết của đề tài ………………………………………………………………………………1
2. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài …………………………………………………………………….1
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của đề tài ………………………………………………….2
4. Đóng góp của luận văn………………………………………………………………………………..3
5. Kết cấu của luận văn …………………………………………………………………………………..3
Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ CÔNG TÁC QUẢN
LÝ TÀI CHÍNH THEO CƠ CHẾ TỰ CHỦ TẠI CÁC BỆNH VIỆN
CÔNG LẬP………………………………………………………………………………………………….4
1.1. Cơ sở lý luận về công tác quản lý tài chính theo cơ chế tự chủ tại các bệnh
viện công lập …………………………………………………………………………………………………4
1.1.1. Những vấn đề cơ bản về bệnh viện công lập …………………………………………….4
1.1.2. Những vấn đề cơ bản về cơ chế tự chủ tài chính và công tác quản lý tài
chính theo cơ chế tự chủ tại các bệnh viện công lập……………………………………………7
1.2. Kinh nghiệm quản lý tài chính theo cơ chế tự chủ tại 1 số bệnh viện công lập …..19
1.2.1. Kinh nghiệm quản lý tài chính theo cơ chế tự chủ tại các bệnh viện công lập……19
1.2.2. Bài học kinh nghiệm quản lý tài chính theo cơ chế tự chủ tại các bệnh
viện công lập tỉnh Quảng Ninh ………………………………………………………………………23
Chương 2: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU……………………………………………….25
2.1. Phương pháp nghiên cứu…………………………………………………………………………25
2.1.1. Câu hỏi nghiên cứu ……………………………………………………………………………..25
2.1.2. Phương pháp nghiên cứu………………………………………………………………………25
2.2. Hệ thống chỉ tiêu nghiên cứu …………………………………………………………………..28iv
Chương 3: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ TÀI CHÍNH THEO
CƠ CHẾ TỰ CHỦ TẠI CÁC BỆNH VIỆN CÔNG TỈNH QUẢNG NINH
– TRƯỜNG HỢP TẠI BỆNH VIỆN BÃI CHÁY………………………………………….29
3.1. Khái quát đặc điểm hoạt động tại các bệnh viện công tỉnh Quảng Ninh –
trường hợp bệnh viện Bãi Cháy ……………………………………………………………………..29
3.1.1. Chức năng, nhiệm vụ của các bệnh viện công lập trên địa bàn tỉnh
Quảng Ninh – trường hợp bệnh viện Bãi Cháy …………………………………………………29
3.1.2. Cơ cấu tổ chức bộ máy của các bệnh viện công lập trên địa bàn tỉnh
Quảng Ninh – trường hợp bệnh viện Bãi Cháy …………………………………………………35
3.1.3. Đặc điểm quản lý tài chính các bệnh viện công tỉnh Quảng Ninh………………39
3.2. Thực trạng công tác quản lý tài chính theo cơ chế tự chủ tại bệnh viện Bãi Cháy ….42
3.2.2. Công tác quản lý các khoản chi …………………………………………………………….56
3.2.3.Quản lý việc trích lập và sử dụng các quỹ ……………………………………………….63
3.2.4. Cơ chế quản lý tài sản ………………………………………………………………………….65
3.2.5. Cơ chế kiểm tra, kiểm soát tài chính………………………………………………………66
3.3.Các yếu tố ảnh hưởng tới công tác quản lý tài chính theo cơ chế tự chủ tại
các bệnh viện Bãi Cháy, tỉnh Quảng Ninh……………………………………………………….67
3.3.1. Chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước……………………………………….67
3.3.2. Cơ chế quản lý tài chính……………………………………………………………………….68
3.3.3. Tổ chức bộ máy, năng lực đội ngũ cán bộ, nhân viên tại bệnh viện Bãi Cháy …..69
3.3.4. Công tác kiểm tra, kiểm soát tình hình tài chính của bệnh viện Bãi Cháy …..72
3.4. Đánh giá thực trạng công tác quản lý tài chính theo cơ chế tự chủ tại Bệnh
viện Bãi Cháy………………………………………………………………………………………………73
3.4.1. Những kết quả đạt được ……………………………………………………………………….73
3.4.2. Những tồn tại và nguyên nhân ………………………………………………………………76
Chương 4: GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN LÝ TÀI
CHÍNH THEO CƠ CHẾ TỰ CHỦ TẠI CÁC BỆNH VIỆN CÔNG TỈNH
QUẢNG NINH – TRƯỜNG HỢP TẠI BỆNH VIỆN BÃI CHÁY …………………86
4.1. Mục tiêu phát triển của các bệnh viện công tỉnh Quảng Ninh – trường hợp
bệnh viện Bãi Cháy ………………………………………………………………………………………86v
4.1.1.Mục tiêu phát triển của các bệnh viện công tỉnh Quảng Ninh – trường
hợp bệnh viện Bãi Cháy………………………………………………………………………………..86
4.1.2. Mục tiêu phát triển của Bệnh viện Bãi Cháy …………………………………………..89
4.2. Một số giải pháp nhằm hoàn thiên công tác quản lý tài chính theo cơ chế
tự chủ tại bệnh viện Bãi Cháy………………………………………………………………………..89
4.2.1. Hoàn thiện công tác quản lý các nguồn lực tài chính theo cơ chế chính
sách đã phê duyệt …………………………………………………………………………………………89
4.2.2. Xây dựng chế độ chi phù hợp với đặc thù của bệnh viện Bãi Cháy ……………91
4.2.3.Tổ chức bộ máy hợp lí và nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ, viên chức
trong công tác quản lí tài chính………………………………………………………………………92
4.2.4. Xây dựng, hoàn thiện quy chế khen thưởng, kỉ luật, đánh giá kết quả lao
động cá nhân của đơn vị………………………………………………………………………………..93
4.2.5. Tăng cường cơ sở vật chất, đưa tiến bộ tin học ứng dụng vào công tác
quản lý tài chính …………………………………………………………………………………………..94
4.2.6.Tăng cường công tác kiểm tra, kiểm soát ………………………………………………..94
4.3. Một số kiến nghị nhằm thực hiện giải pháp hoàn thiện cơ chế tự chủ tài chính…….97
4.3.1. Kiến nghị với Chính phủ………………………………………………………………………97
4.3.2. Kiến nghị với Bộ Y tế ………………………………………………………………………….98
KẾT LUẬN ………………………………………………………………………………………………100
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO…………………………………………………….102
PHỤC LỤC ………………………………………………………………………………………………105
MỘT SỐ HÌNH ẢNH HOẠT ĐỘNG CỦA BỆNH VIỆN BÃI CHÁY ………..10

DANH MỤC BẢNG BIỂU
Bảng 2.1: Thông tin thứ cấp thu thập từ Bệnh viện Bãi Cháy…………………………….26
Bảng 3.1: Tổng số các loại hình bệnh viện theo phân cấp quản lý năm 2017……….30
Bảng 3.2: Tổng số các bệnh viện theo loại hình năm 2017 ………………………………..30
Bảng 3.3: Các bệnh viện công lập tự chủ tài chính trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh ……..41
Bảng 3.4: Các nguồn thu tài chính của bệnh viện Bãi Cháy giai đoạn 2016 – 2017……43
Bảng 3.5: Kết quả khảo sát công tác lập kế hoạch tài chính tại bệnh viện Bãi Cháy………. 45
Bảng 3.6: Kinh phí NSNN cấp tại bệnh viện Bãi Cháy……………………………………..48
Bảng 3.7: Tình hình khám chữa bệnh tại bệnh viện Bãi Cháy ……………………………53
Bảng 3.8: Các khoản chi hoạt động thường xuyên của bệnh viện Bãi Cháy…………58
Bảng 3.9: Chênh lệch chi thường xuyên của bệnh viện năm 2016 – 2017 ……………61
Bảng 3.10: Kết quả khảo sát quản lý sử dụng tài chính tại bệnh viện Bãi Cháy ……62
Bảng 3.11: Trích lập quỹ của các bệnh viện công tỉnh Quảng Ninh ……………………63
Bảng 3.12: Kết quả khảo sát tác động của tự chủ tài chính đến thu nhập của
cán bộ bệnh viện Bãi Cháy …………………………………………………………….76
Bảng 3.13: Kết quả khảo sát tác động của tự chủ tài chính đến nội dung hoạt
động của bệnh viện Bãi Cháy …………………………………………………………77
Bảng 3.14: Kết quả khảo sát những khó khăn của tự chủ tài chính tại bệnh viện
Bãi Cháy ……………………………………………………………………………………..78
Bảng 4.1: Các chỉ tiêu cơ bản ………………………………………………………………………..88
DANH MỤC CÁC HÌNH
Sơ đồ 3.1: Mô hình trực tuyến của các bệnh viện hiện nay………………………………..3