Luận án Nghiên cứu chẩn đoán lâm sàng gen virus Epstein – Barr trong ung thư vòm mùi họng.Ung thư vòm mũi họng là một khỏi u ác tính xuât phát từ lớp bicu mô phũ của vùng vòm mũi họng (nasopharyngeal carcinoma – NPC).
MÃ TÀI LIỆU
|
LA.2006.00811 |
Giá :
|
50.000đ
|
Liên Hệ
|
0915.558.890
|
Loại ung tlìir này được xếp vào các khối u biểu mô cùa dường ticu hoá và hô hấp trên (VADS). Đây là một trong 5 loại ung thư phổ biến nhất ở người Việt Nam và là loại hay gặp nhất trong các ung thư vùng tai mũi họng. Trên thế giới, ung thư vòm cùng hay gặp ở các nước vùng Đông nam Á và phía nam Trung Quốc [32] [34][38][41 ][44][ 192][ 198][206][226].
về giải phẫu, vùng vòm mùi họng năm ở vị trí sâu kín, phía sau cửa mùi sau, có licn quan mật thiết vói các cơ quan xung quanh như tai giừa thông qua vòi nhĩ, hốc mũi, họng miệng, khoang quanh họng, đáy sọ và các dây thần kinh sọ nào. Vùng vòm mui họng còn có hệ thống dẫn lưu bạch huyết rất phong phú, nên trong ung thư vòm mủi họng các hạch vùng cồ thường bị di căn sớm. về mặt lâm sàng ung thư vòm mũi họng có triệu chứng khá phong phú, là các dấu hiệu mượn, dễ bị chẩn đoán nhầm với các bệnh thông thường khác trons tai mũi họng. Do vậy, các bệnh nhân thường dến khám và được chần đoán ở giai đoạn muộn cùa bệnh, làm hạn chế kết quả điều trị và ảnh hưởng xấu đến tiên lượng. về nguyên nhân của bệnh, có rất nhiều giả thiết, chúng được tập trung thành ba nhóm chủ yếu đó là do virus Epstcin-Barr, do di truyền và do các yếu tố môi trường, tập quán ăn uống, hoá chất [ 11[2][3][5][9][17][20][22] [85][214][227][231J. Trong thời gian gần đây, có rất nhiều công trình nghicn cứu cùa các tác giả trong nước cũng như quốc tế về mối licn quan giừa virus Epstein-Barr và ung thư vòm mùi họng. Các nghicn cứu này dã cho thấy sự biểu lộ cùa các kháne nguyên virus trong các giai doạn cùa bệnh, và vai trò quan trọng cùa virus Epstein-Barr trong bệnh sinh cũng như trong quá trình sàng lọc chẩn đoán, điều trị, theo dõi và tiên lượng bệnh [10][13][16][19][21][23][25][27][30][35][47][50]. Qua nghiên cứu cùa các tác già trong và ngoài nước, dã phát hiện được hàng trăm chuỗi nucleotid và một số hệ gen hoàn chinh cùa EBV trong các mô sinh thiết ung thư vòm mùi họng thuộc các typc EB (WT), EB (B95-8), EB (RAJI), EB (GDI), EB (CN)… Các chủng virus này có phân bố khác nhau theo các vùng trcn thể giới. Chúng có dộc tính và đặc tính gây bệnh khác nhau. Ở Việt Nam» cho đến nay dã xác định được chủng EBV giống chủng của châu Âu B95-8 [49ỊỊ50]. Để góp phần tìm hiểu thcm nhừng đặc điểm lâm sàng, sự có mặt cúa EBV trong tồ chửc ung thư vòm mũi họng và định loại virus Epstein- Barr gây bệnh trên người Việt Nam, chúng tôi tiến hành luận án “Nghiên cứu chẩn đoán lâm sàng gen virus Epstein – Barr trong ung thư vòm mùi họng” •
Mục tiêu nghiên cửu:
ỉ. Nghiên cứu về các triệu chửng, hình í hải tổn thương thực thế, các chấn đoán nhầm VÌI cạm bẫy lâm sàng nhằm rút kinh nghiệm cho chắn đoán.
2. Phát hiện sự có mặt cùa gen EBV trong các mô sinh thiết, giải trình trình tự giert, tìm hiểu thêm những chủng type EBV trên bệnh nhân ung thư vòm mũi họng ở miền Bắc Việt Nam.
3. Đối chiếu kết quả: chân đoán lâm sàng, chân đoán mô bệnh học và chắn đoản gen EBV. Từ những luận chứng khoa học trên đưa ra những đẻ nghị về chắn đoán sớm và những phổi hợp nghiên cửu trong ung ĩhư vòm mũi họng.
MỤC LỤC
Trang
Các chừ viết tát ii
Mục lục iv
Danh mục các bảng viii
Danh mục các biểu dồ X
Danh mục hình, ảnh, sơ đồ xi
ĐẬT VẤN ĐỂ…………………………………………………………………………………….1
Chương 1. TỔNG QUAN……………………………………………………………………3
1.1. Lịch sử nghiẽn cứu về ung thư vòm mũi họng…………………………………3
1.1.1. Trẻn thế giới……………………………………………………………………..3
1.1.2. Ở Việt Nam………………………………………………………………………5
1.2. Giải phĂu ứng dụng của vòm mũi họng trong ƯTVMH……………………..6
1.2.1. Các thành cùa họng môi…………………………………………………….6
1.2.2. Thần kinh cảm giác của vùng họng mũi……………………………….7
1.2.3. Bạch mạch của họng mùi và các nhóm hạch của vùng cổ……….7
1.2.4. Liên quan giải phău của họng mùi……………………………………….9
1.3. Biổu mô phủ vùng vòm mũi họng…………………………………………………10
1.4. Dịch tẻ học của UTVMH…………………………………………………………….12
1.4.1. Tần số mắc trên thế giới…………………………………………………..12
1.4.2. Về tuổi và giới ……………………………………………………………….12
1.4.3. Các giả thuyết nguycn nhủn cùa UTVMIỈ………………………….13
1.5. Virus Epstein – Barr và ƯTVMH …………………………………………………14
1.5.1. Cấu trúc của Virus Epstein – Barr……………………………………..14
1.5.2. Sinh học phân tử và sắp xếp hệ gen của EBV ……………………..16
1.5.3. Sự nhản lôn, tàng nhiẻm và khả năng gây ung thư
của EBV ………7……………………………………………………………..21
1.5.4. Tầm quan trọng của việc nghiên cứu sinh học phủn
tử EBV gây ung thư vòm họng ở Viột Nam……………………….23
1.5.5. Các kỹ thuật sinh học phân từ trong nghiên cứu gen EBV…….24
1.6. Bệnh học lám sàng của ƯTVMH …………………………………………………29
1.6.1. Hỏi bệnh và khai thác bộnh sử………………………………………….29
1.6.2. Các dấu hiệu gợi ý sớm …………………………………………………..29
1.6.3. Các phương pháp thăm khám lâm sàng vùng
vòm mũi họng ……………………………………………………………….30
1.6.4. Mình thái tổn thương thực thể…………………………………………..30
1.6.5. Chẩn đoán hình ảnh ………………………………………………………..31
1.6.6. Chẩn đoán IĨ1Ô bệnh học ………………………………………………….32
1.6.7. Chẩn đoán miỗn dịch học ………………………………………………..33
1.6.8. Chẩn đoán giai đoạn (ƯICC 2002) ……………………………………33
1.6.9. Chẩn đoán phân biệt ……………………………………………………….35
1.6.10. Chán đoán nhầm lân và những cạm bẫy lâm sàng
cùa UTVMH……………………………………………………………….35
1.6.11. Điều trị………………………………………………………………………..35
1.6.12. Tiên lượng……………………………………………………………………36
1.6.13. Phòng bộnh ………………………………………………………………….36
Chương 2. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CÚXJ………………….37
2.1. Đối tượng nghiôn cứu…………………………………………………………………37
2.1.1. SỐ lượng bốnh nhân………………………………………………………….37
2.1.2. Tiỏu chuẩn lựa chọn bệnh nhủn…………………………………………38
2.1.3. Tiêu chuẩn loại trừ bộnh nhân……………………………………………38
2.2. Phương pháp nghiôn cứu…………………………………………………………….38
2.2.1. Cỡ mẫu…………………………………………………………………………..38
2.2.2. Biến số nghiên cứu…………………………………………………………..39
2.2.3. Phương pháp tiến hành nghiôn cứu…………………………………….39
2.2.4. Qui trình thực hiện nghiồn cứu gen EBV……………………………44
2.2.5. Chẩn đoán mỏ bệnh học…………………………………………………..53
2.2.6. Chẩn đoán TNM và giai đoạn s ………………………………………..54
2.3. Địa điểm thực hiộn nghiên cứu…………………………………………………….55
2.4. Xừ lý số liệu …………………………………………………………………………….56
Chương 3: KẾT QUẢ NGHIÊN cứu………………………………………………………57
3.1. Dịch tỗ học đại cương của UTVMH……………………………………………..57
3.1.1. Phân bò’ theo giới……………………………………………………………57
3.1.2. Phân bố theo tuổi……………………………………………………………57
3.1.3. Phân loại theo dàn tộc …………………………………………………….58
3.1.4. Phân bố theo địa dư………………………………………………………..59
3.2. Chẩn đoán mô bệnh học và lâm sàng ƯTVMH …………………………….60
3.2.1. Chán đoán mô bệnh học…………………………………………………..60
3.2.2. Chân đoán khối u (T)……………………………………………………….61
3.2.3. Chẩn đoán hạch cổ di căn (N)……………………………………………69
3.2.4. Di căn xa (M) và chẩn đoán giai đoạn (S)…………………………..71
3.2.5. Chẩn đoán nhầm và cạm bẫy lâm sàng ………………………………72
3.3. Kốt quả chẩn đoán gen EBV ………………………………………………………78
3.3.1. Kô’t quả tách chiết DNA tổng số……………………………………….78
3.3.2. Phát hiộn gen EBV bang phản ứng PCR với
cặp mồi TH, và THi ………………………………………………………..79
3.3.3. Tim hiểu chủng type EBV ở bổnh nhân UTVMH
miền Bắc Việt Nam…………………………………………………………80
3.3.4. Kết quả sàng lọc các mẫu UTVMH bàng sinh học phân tử…..87
3.4. Đối chiếu chẩn đoán lùm sàng, mỏ bệnh học và gen EBV………………90
3.4.1. Đối chiếu chẩn đoán lâm sàng………………………………………….90
3.4.2. Đối chiếu chẩn đoán gen EBV với mô bệnh học
và lùm sàng …………………………………………………………………..96
Chương 4: BÀN LUẬN…………………………………………………………………………102
4.1. Bàn luận vé dịch tẻ học đại cương của UTVMH………………………….102
4.1.1. Vé giới………………………………………………………………………..102
4.1.2. Về tuổi………………………………………………………………………..102
4.1.3. Vểdảntộc …………………………………………………………………..102
4.1.4. Vé địa dư…………………………………………………………………….103
4.2. Bàn luận về chẩn đoán mô bệnh học và lâm sàng cùa UTVMII……..103
4.2.1. Chẩn đoán mô bệnh học………………………………………………..103
4.2.2. Chẩn đoán khối u(T) …………………………………………………….104
4.2.3. Chẩn đoán hạch cổ di căn (N)…………………………………………113
4.2.4. Di cản xa (M) và chẩn đoán giai đoạn (S)………………………..115
4.2.5. Bàn luận vé chàn đoán nhầm và cạm bẫy lâm sàng
trong UTVMH……………………………………………………………..116
4.3. Bàn luẠn vẻ chẩn đoán gen EBV ……………………………………………….123
4.3.1. Phát hiện gen EBV bằng phản ứng PCR
với cặp mồi TI ỉ j/Tl I2…………………………………………………….123
4.3.2. Bàn luận vể chủng EBV (EB45VN và EB39) được phát hiên trong mô sinh thiết ƯTVMH
ờ miẻn Bắc Viỏt Nam…………………………………………………….127
4.3.3. Sàng lọc các mẫu UTVMH bằng sinh học phan tử……………136
4.4. Đôi chiếu chẩn đoán làm sàng, mố bệnh học và gen EBV…………….138
4.4.1. Đối chiếu chẩn đoán lâm sàng………………………………………..138
4.4.2. Đối chiếu chẩn đoán gen EBV với MBH và lăm sàng ………142
KẾT LUẬN……………………………………………………………………………………………149
KIẾN NGHỊ…………………………………………………………………………………………..151
NHỮNG ĐÓNG GÓP MỚI CỦA LUẬN ÁN………………………………………………….152
DANH MỤC CÔNG TRÌNH NGHIỀN cứu LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC
Phụ lục 1 : Dan/ỉ sách 200 bệnh nhân nghiên cíùỉ lâm sàng
Phụ lục 2 : Danh sách 9J bệnh nhân nghiên citii PCR với cập mồi THị, TH2
Phụ lục 3 : Danh sách 40 bệnh nhàn nghiên cứu PCR và giài trình tựgen với
cập mối EBK1F và EBK2R Phụ lục 3B : Bàn quyền đủng ký Ngán /làng gen cùa chùng EB45VN Phụ lục 4 : Ảnh diện di sản phẩm PCR
Phụ lục 5 : Mẫu bệnh án nghiên CÍCỈI lâm sàng và gen ERV
Phụ lục 6 : Ảnh minh hoạ cho nghiên ciht lâm sàng
Recent Comments