Nghiên cứu một số đặc điểm sinh máu và miễn dịch ở người trưởng thành khỏe mạnh và bệnh nhân suy tủy xương mắc phải chưa rõ nguyên nhân
Luận án Nghiên cứu một số đặc điểm sinh máu và miễn dịch ở người trưởng thành khỏe mạnh và bệnh nhân suy tủy xương mắc phải chưa rõ nguyên nhân.Suy loãng xương là một bệnh rối loạn sinh máu có tổn thương ở mức lố bào gốc. Đặc trưng chính là tình trạng bất sản sinh máu ở tủy xương dần đến giảm một, hai hoặc ba dòng lế bào máu ngoại vi. Ngày nay, người ta phân suy tuỹ xương thành hai loại là suy luỹ xương bẩm sinh di truyẻn và suy luỷ xương mắc phải. Suy luỷ xương mắc phải bao gồm hai nhóm là nhóm có nguyên nhân rõ ràng và nhóm klìông rõ nguyên nhân [221,224,227]. Trường hợp bệnh nhân suy tủy xương mắc phải không tìm được nguyên nhân được gọi là suy tủy xương mắc phải chưa rõ nguyên nhân (STXMPCRNN). Tủy sinh máu bị thay Ihế bởi các tế bào mỡ [62,65,66,97,104].
MÃ TÀI LIỆU |
LA.2003.00619 |
Giá : |
50.000đ |
Liên Hệ |
0915.558.890 |
Bệnh xuất hiộn ở khắp nơi trên thế giới. Tán xuẫt tuỳ thuộc vào nhiẻu yếu tố như địa lý, môi trường, chủng tộc,… [7,11,71,105]. Tần xuất bệnh ở các nước phương Tây irung bình trong khoáng 2-6 trường hợp/một triệu dân/nãm (121,148]. Các nước phương Đông như Trung Quốc, Ấn Độ, Thái Lan, … có tẩn xuất bệnh cao hơn (khoảng gấp hai ỉần) các nước phương Tây [105,i20,220J. Với những tiến bộ vé khoa học kỹ thuật, đặc biệt trong các lĩnh vực sinh học, miễn dịch học, tế bào học,… cũng như dược học, nhiẻu phương pháp chẩn đoán và diều trị đã được nghiên cứu và áp dụng trong lâm sàng dựa trên những hiểu biết vồ cơ chế bệnh sinh. Nhờ vậy, đời sống bệnh nhân được cài thiện, ngày càng có nhiều trường hợp bệnh được chữa khỏi hoàn toàn [139,189,221,226,239].
Đối với STXMPCRNN, để nghiên cứu các biện pháp diều trị mới cũng như việc lựa chọn phương pháp điều trị thích hợp, điẻu cơ bản phải dựa trên những hiểu biết về cơ chế bệnh sinh. Hiên nay, người ta cho rằng có ba yếu tổ tham gia vào quá trình sinh bệnh học, đó là (1) rối loạn điểu hoà miên dịch, (2) tổn thương lế bào gốc sinh máu và (3) vai trò của rối loạn vi môi trường sinh máu [54,57,68,90,95,96,112,114,126,203,227]. Trong dó, rối loạn miẽn dịch được dặc biột chú ý. Trên cơ sở các hiểu biết về rối loạn miền • • • • » dịch, người la đã sử dụng các phương pháp điéu trị ức chế miễn dịch bằng kháng thổ chống lympho, bằng cyclosporin A đem lại kết quả tương đối khả quan [26,27,40,59,74,91,99,102).
ở Việt Nam, các nghiên cứu về tỷ lộ mắc hiện nay chủ yếu được liến hành trong Bệnh viện hoặc các Trung tâm khám chữa bệnh. Theo ihống kê của Bạch Quốc Tuyên, Đào Văn Chinh, Nguyễn Thị Minh An, Đỗ Trung Phấn, Trán Vân Bé và nhiểu tác giả khác [1,2,7,9,11,49] thì suy tủy xương ở người irưởng thành là bệnh chiếm tý lệ cao trong các bệnh máu và cơ quan sinh máu. Trong đó, STXMPCRNN chiếm tỷ lệ lừ 40% đến trôn 90% [ 1,2,21,34.39,41,48j. Những nghiên cứu Irong nước về STXMPCRNN, nói chung chú yếu tâp trung vào mô lả các đặc điểm lâm sàng, các đặc điểm vẻ số lượng và hình thái lế bào máu ngoại vi, phân tích các yếu lố bệnh nguyên liên quan đến bệnh và một số phương pháp điều trị bệnh. Còn ít các nghiên cứu về dặc điểm số lượng và hình thái lế bào-mô học tùy xương, [ 1,2,5,6,8,12,19,20,22,23,24,25,29,31,44,50]. Như vậy, vấn đề đặt ra nhưng chưa được giải đáp là ử bệnh nhân STXMPCRNN tại Việt Nam có hay khổng ba cơ chế bệnh sinh nói Iren? Có lìay không các rối loạn miễn dịch? Các biổu hiện của rối loạn miễn dịch (nếu có) và mối liên quan của chúng với sinh máu như Ihế nào? Do vậy, việc lựa chọn phương pháp dicu trị cho bệnh nhân STXMPCRNN còn gặp nhiều khó khăn, chưa kể đến những hạn chế Irong việc áp dụng các phương pháp diéu trị mới, liiện dại.
Chính vì vậy, chúng lôi tiến hành nghiên cứu đề tài: “ Nghiên cứu một số đặc điểm sinh máu và miễn dịch ở người trưởng thành khỏe mạnh và bệnh nhân suy tủy xương mắc phải chưa rõ nguyên nhân” gổp phẩn giải quyết các vấn dề nêu Iren.
Đổ có cơ sở đánh giá những biến đổi về lế bào sinh máu và tế bào miỗn dịch ở bệnh nhan STXMPCRNN, việc nghiên cứu các chỉ số tế bào sinh máu và tố bào miễn dịch ở luỷ xương người Việl Nam irưỏng thành khoe mạnh là điều cán llì ici. Ngoài ra, các thông số này còn có giá trị góp phần nâng cao chấl lượng chẩn đoán các bệnh liôn quan đến sinh máu và tuỷ xương. Vấn đề này đang Ilìực sự trở nôn bức xúc vì chúng ta vẫn chưa có các số liệu chính thức của người Việt Nam bình thường. Vì vậy, luận án này có các mục liêu sau đây:
2. Nghiên cứu một số đặc điểm vể sinh máu và tế bào miễn dịch ở tuỷ xương người Việt Nam trường thành khoẻ mạnh làm cơ sở cho các nghiên cứu bệnh lý tuỷ xương trong giai đoạn hiện nay.
2. Nghiên cứu một số đặc điểm sinh máu và miễn dịch (các dưới nhóm lympho, hàm lượììg IgG, IgA, IgM, TNF-alpha và IL-6) ở bệnh nhân STXMPCRNN.
3. Tim hiểu mối liên quan giữa rối loạn miễn dịch với giảm sinh máu ở bệnh nhân STXMPCRNN.
MỤC LỤC
Trang
ĐẶT VẤN ĐỂ 1
Chương JL TỔNG QUAN TÀI LIÊU 4
1.1. Sinh máu tại tuỷ xương 4
i. 1.1. Mô học tuỷ sinh máu 5
1.1.2. Quá trình sinh máu ử người trưởng thành 7
1.1.3. Điều hoà sinh máu 15
1.1.4. Thăm dò sinh máu 16
1.2. Rối loạn sinh máu trong STXMPCRNN 18
1.2.1 i Tổng quát 18
1.2.2. Tổn Ihương tế bào gốc sinh máu 19
1.2.3. Rối loạn vi môi trường sinh máu 20
1.3. Vai trò cùa rối loạn Iiìiỗn dịch trong bệnh sinh
STXMPCRNN 22
1.3.1. Rối loạn miễn dịch tế bào và điều hoà miễn dịch 22
1.3.2. Vai irò của miỗn dịch thô dịch 26
1.4. Đicu irị STXMPCRNN 27
1.4.1. Úc chế miên dịch như một biện pháp diêu trị đặc
hiệu nhằm phục hồi sinh máu ở bệnh nhân STXMPCRNN 27
1.4.2. Vấn đổ cắt lách 31
1.4.3. Điều trị thay lliế sinh máu bằng phương pháp ghép tế bào gốc sinh máu CD34* đổng loại (ghép
lủy xương) 32
1.4.4. Các phương pháp diéu Irị khác 34
1.5. Nghiốn cứu STXMPCRNN ò Việt Nam 36
1.5.1. Nghiôn cứu về dịch lỗ 36
1.5.2. Nghiôn cứu vé rối loạn sinh máu 37
1.5.3. Nghiôn cứu vé diồu trị 37
Chương 2. ĐỒI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN cứu 39
2.1. Đối lượng 39
2.1.1. Nghicn cứu đặc điểm tế bào sinh máu, tế bào miỗn dịch, một số yếu lố thể dịch và mô tuỷ xương sinh máu ở người Việt Nam trưởng thành khoè mạnh 39
2.1.2. Nghiên cứu dạc diểm tế bào sinh máu, tế bào
miễn dịch và một số yếu tố ihổ dịch ở bệnh nhan STXMPCRNN 39
2.2. VẠI liệu nghiôn cứu 43
2.2.1. Mau bệnh phẩm 43
2 2 2. Dụng cụ 43
2.2.3. I loá chai và siiili phíỉin 44
2.3. Phương pháp nghiôn cứu 44
2.3.1. Kỹ thuật sữ dụng Irong nghiên cứu 44
2.3.2. Các bước nghiôn cứu 47
2.3 3. Xử lý kết quả 48
Chương 3. KẾT QUẢ NGHIÊN cúu 49
3.1. Đặc điểm sinh máu và lế bào miẽn dịch ở người trường
thành khoe mạnh 49
3.1. i. Sô’ lượng lế bào luỳ và tế bào gốc sinh máu CD34* 49
3.1.2. Sự phát triển của dòng hồng cáu trong tuỷ xương 49
3.1.3. Sự phái ưiển của các dòng bạch cầu Irong luỳ
xương 50
3.1.4. Sự pliai Ilion cùa dồng lympho Hong luỳ xưưng 50
3.1.5. Sự phát triển của dòng mâu tiểu cầu Irong luỷ
xương 52
3.1.6. Đặc điểm mô học tuỳ sinh máu 53
3.2. Đ(ic điổm sinh máu ờ bộnh nhûn STXMPCRNN 55
3.2.1. Phân loại STXMPCRNN theo mức độ bệnh 55
3.2.2. Số lượng tế bào có nhún và lế bào gốc CD34+
trong luỷ xương 55
3.2.3. Số lượng hổng cầu non 56
3.2.4. SỐ lượng bạch cáu 56
3.2.5. Số lượng mâu tiổu cđu 57
3.2.6. Hình ảnh mô luỳ sinh máu 58
3.2.7. Giảm tế bào máu ngoại vi ở bệnh nhún
STXMPCRNN nhóm 1 so với người khoẻ mạnh 59
3.3. Đậc điổm miỗn clịcli ở bệnh nhân STXMPCRNN 61
3.3.1. Rối loạn tế bào miễn dịch 61
3.3.2. Rối loan inôt số yếu tô’ lliể dịch ờ bệnh nhan
nhóm i 74
3.4. Mối liên quan giữa rối loạn miễn dịch với giảm sinh
máu ỏ bệnh nhân STXMPCRNN 76
3.4.1. Mối liôn quan giữa rối loạn tế bào miển dịch với giảm
sinh máu 76
3.4.2. Mối liên quan giữa rối loạn một số yếu tố thể dịch với
giảm sinh máu 79
Chương 4. BÀN LUẬN 81
4.1. Nghiên cứu sinh máu và miễn dịch ử người khoẻ mạnh 81
4.1.1. Nghiôn cứu sinh máu ở người khoe mạnh 82
4.1.2. Nghiỏn cứu một số thông số miẽn dịch ớ người khoe
mạnh 84
4.2. Nghiên cứu sinh máu ớ bệnh nhàn STXMPCRNN 90
4.2.1. Vấn để lựa chọn đối tượng nghiên cứu 90
4.2.2. Rối loạn sinh máu ở bộnh nhân STXMPCRNN 95
4.3. Rối loan tế bào miẻn dịch và mối lién quan với giám sinh
máu ở bệnh nhân STXMPCRNN 96
4.3.1. Rối loạn tế bào miễn dịch ở máu ngoại vi và dịch hút
tuỷ xương 96
4.3.2. Moi liên quan giữa rối loạn tế bào mien dịch với giảm
sinh máu ở bệnh nhân STXMPCRNN 105
4.4. Rối loạn các yếu tố thể dịch và mối liên quan với giảm
sinh máu ờ bệnh nhân STXMPCRNN 109
4.4.1. Các globulin miễn dịch 109
4.4.2. Các cytokine 110
KẾT LUẬN 115
ĐỀ NGHỊ 117
ĐÓNG GÓP MỚI CỦA LUẬN ÁN 118
DANH MỤC CÁC BÀI BÁO LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN 119
TÀI LIỆU THAM KHẢO 121
Phụ lục 1. Xác định mức dịch tùy xương phù hợp với nghiẻn cứu tế bào tùy 148
Phụ lục 2. Qui trình cải tiến kỹ thuật xử lý bệnh phẩm sinh thiết tùy xương 150
Phụ lục 3. Danh sách người trưởng thành khoẻ mạnh 152
Phụ lục 4. Danh sách bệnh nhân STXMPCRNN nhóm 1 (<50tuổi) 155
Phụ lục 5. Danh sách bệnh nhân STXMPCRNN nhóm 2 (>50tuổi) 158
Recent Comments