NGHIÊN CỨU PHƯƠNG PHÁP THÁO LỒNG BẰNG NƯỚC DƯỚI SỰ HƯỚNG DẪN CỦA SIÊU ÂM ĐIỀU TRỊ LỒNG RUỘT CẤP TÍNH Ở NHŨ NHI TẠI BỆNH VIỆN AN GIANG

NGHIÊN CỨU PHƯƠNG PHÁP THÁO LỒNG BẰNG NƯỚC DƯỚI SỰ HƯỚNG DẪN CỦA SIÊU ÂM ĐIỀU TRỊ LỒNG RUỘT CẤP TÍNH Ở NHŨ NHI TẠI BỆNH VIỆN AN GIANG

Lổng ruột (LR) là một nguyên nhân tắc ruột (TR) thường găp ừ tuổi nhủ nhi, là một cấp cứu ngoại khoa, cần chẩn đoán sớm và diổu trị kịp thời, nếu không sẽ dán đến hoại từ ruột, từ vong rất cao dù có diêu trị bằng phảu thuật.

Bộnh LR dã biết từ lâu, Hippocrate đã có nói đến khả nàng tháo lổng bằng bơm khổng khí vào đại tràng. Tuy nhiên cho (lốn giữa thế kỷ XIX, tỷ lộ bệnh LR đựợc cứu sống rất ít, hầu hết là tử vong (80-90%), trừ một vài trường hợp lò tẻ may mắn được chữa khỏi bằng thụt tháo với nước hay bơm hơi bẳng mội kiểu quạt xốp thổi lò ròn. [11], [28], [35], [133].

Với các công trình nghiên cứu của Hirschsprung (1876), Ladd (1913), E. Pouliquen (1927) và Ravitch (1939) … và các tác già khác vổ chẩn đoán và áp dụng các phương pháp điéu trị bảo tổn cũng như diéu trị phău thuật dã góp phẩn làm giảm dáng kổ tý lộ từ vong bônh LR [461, [35], [ 136].

Từ lâu X quang không những có giá trị như một tiôu chuẩn vàng trong chẩn đoán LR qua chụp đại tràng (hụt baryt vói các hình ảnh diôn hình cùa LR được rất nhiổu tác giả mô tà, mà X quang còn đóng góp rất lớn irong hướng dăn kiểm tra trong các phương pháp tháo lổng không mổ bàng thụt baryt hay bơm hơi. Với sự hiện diộn cùa baryt hay hơi trong đại tràng chúng ta có thể khảo sát dưới màn huỳnh quang khối lổng, sự di chuyển cùa khối lổng và nhất là chẩn đoán khá chính xác khi nào LR đã được tháo (chứng nghiệm tháo lổng).

Tuy nlìiôn nhược điểm lớn của phương pháp tháo lổng này là nhiổni tia X cho bệnh nhân (BN) và người ihực hiện, mặc dù cố gắng của các tác già là giâni tối đa thời gian chiếu, chụp và sừ dụng các loại máy X quang truyền hình hiện dại dể giảm lượng tia X.

Cùng với viộc dưa siôu âm (SA) vào chẩn đoán bộnh lý vùng bụng, có nhiổu nghiôn cứu lớn chứng tò rằng SA rất hiệu quả trong chẩn đoán LR [106],

[123] . Vài tác giả đã sử dụng SA đổ hướng dẫn tháo lổng bằng nước (Wang

[124] , Woo [127]) với kết quả tháo lổng thành công rất cao, đó là phương pháp tháo lổng bằng nước dưới sự hướng dẫn của SA.

Tại Viột Nam, SA là một phương tiộn cận lâm sàng rất phổ biến, giúp ích rất nhiổu cho các Bác sĩ lâm sàng trong chẩn doán bônh lý vùng bụng. Tuy nhicn việc đưa SA vào chẩn đoán LR chưa được phô biến rộng rãi. vể diồu trị, hiộn nay phương pháp tháo lồng không mổ được ưa chuộng và áp dụng phổ biến ờ các cơ sờ điểu trị trong cả nước là phương pháp tháo lồng bẳng bơm hơi đại tràng [23], [24], 127], [38], [46].

Tại BV An Giang, trước năm 1991, do diổu kiộn khách quan chúng tôi chưa áp dụng được phương pháp tháo lổng hàng bơm không khí (BV chúng tôi chỉ có một máy X quang chụp chiếu 15 mA, nôn phẫu thuật viên và Bác sĩ X quang đổu rất ngại nhiễm tia cho BN và người thực hiện). Vì vậy, chúng tôi mổ cho 100% các trường hợp LR. Tuy nhiôn theo một cồng trình hổi cứu 45 trường hợp LR đã dược mổ tại BV An Giang cho thấy tình hình diéu trị LR ờ BV chúng tồi trong giai đoạn này là:

– Tỷ lệ chẩn doán muộn còn cao.

– Tỷ lộ mổ LR 100%.

– Tỷ lệ từ vong cao (24,4%) và rất nhiéu biến chứng sau mổ.

Vì vậy, nhưng vấn đổ bức thiết vé điổu trị LR cấp tính ờ nhũ nhi đặt ra cho BV An Giang là:

– Làm thế nào giảm biến chứng trong điểu trị LR và giảm tý lộ từ vong chung Irong diều trị LR.

– Giảm tỷ lộ mổ tháo lổng, tìm kiếm một phương pháp tháo lổng không mổ có thể (hực hiện được trong điổu kiôn thực tế của BV.

Từ năm 1989 BV chúng tôi được trang bị máy SA. Từ tháng 6 năm 1991, cùng với việc đưa SA vào chẩn đoán LR, BV chúng tôi Nghiên cứu ấp dụng phương pháp tháo lồng bằng nước dưới sự hướng dẫn cùa SA.

MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU:

Mục tiêu tổng quát:

Giảm tỷ lộ mổ, tỳ lộ tử vong trong điều trị LR cấp lính ờ nhũ nhi lại Bệnh viộn An Giang.

Mục tiêu chuyên biệt:

Chúng tồi muốn nghiôn cứu đánh giá:

– Giá trị của SA trong chẩn đoán LR cấp tính ờ nhù nhi.

– Kết quà điéu trị cùa phương pháp tháo lổng bằng nước dưới sự hướng đản cùa SA áp dụng lại bệnh viộn An Giang.

MỤC LỤC

Đặt vấn để 1

Chương 1: Tổng quan 4

1.1. Lịch sừ nghiôn cứu lổng ruột 4

1.2. Nguyôn nhân bộnh sinh 11

1.3. Dịch tổ học 14

1.4 Giải phảu bônh 15

1.5. Sinh lý bộnh và thương tổn giải phẫu 19

1.6. Chẩn (loán lổng ruột 20

1.7. Điều trị lồng ruột 37

Chương 2: Đối tượng và phương pháp nghiên cứu 53

2.1. Đối tượng 53

2.2. Phương pháp nghiên cứu 54

Chương 3: Kết quả nghiẻn cứu 63

3.1. Dịch tổ học – lâm sàng 63

3.2. Giá trị của siôu âm trong chẩn đoán bệnh lổng ruột 70

3.3. Kết quả điều trị 73

3.4. Các yếu tô’ có liòn quan đến kết quà điểu trị 77

Chương 4: Bàn luận 84

4.1. Dich tể hoc 84

• •

4.2. Chẩn đoán lâm sàng lổng ruột 90

4.3. Siôu âm chẩn đoán lổng ruột 94

4.4. Điéu trị – Phương pháp tháo lổng bằng nước dưới sự 103

hướng dẫn của siêu Am

Kết luận 137

Kiến nghị 138

Tài liệu tham khảo i

Các còng trình đả cỏng bố liên quan đến kết quà luận án xii