Nghiên cứu chức năng thất trái trước và sau điều trị tái đồng bộ cơ tim cấy CRT ở bệnh nhân suy tim nặng bằng siêu âm đánh dấu mô

Luận án tiến sĩ y học Nghiên cứu chức năng thất trái trước và sau điều trị tái đồng bộ cơ tim cấy CRT ở bệnh nhân suy tim nặng bằng siêu âm đánh dấu mô.Suy tim ngày càng trở thành một vấn đề sức khoẻ xã hội nghiêm trọng với tỷ lệ mắc bệnh là 1-2% dân số ở nƣớc đã phát triển và là vấn đề sức khoẻ đầu tiên ở ngƣời già. Cùng với sự tăng dần của tuổi thọ và các bệnh tim mạch nhƣ tăng huyết áp, bệnh mạch vành, bệnh rối loạn chuyển hoá, tỷ lệ bệnh nhân suy tim mới mắc hàng năm ngày càng gia tăng. Theo thống kê của Hội Tim mạch Châu Âu về tình hình suy tim của ngƣời trên 65 tuổi trên thế giới, năm 1960 số ngƣời bị suy tim là 16.6 nghìn ngƣời và dự báo đến năm 2040 con số này sẽ tăng lên 77.2 nghìn ngƣời 1. Hàng năm, ở Mỹ số bệnh nhân mới đƣợc chẩn đoán suy tim là 550.000, còn ở Châu âu, con số này là 580.000 ngƣời và suy tim cũng là nguyên nhân nhập viện của 6.5 triệu ngƣời mỗi năm ở hai khu vực này.

Mặc dù, đã có rất nhiều loại thuốc mới đƣợc thử nghiệm và ứng dụng trong điều trị suy tim nhƣ các loại ức chế men chuyển, chẹn beta giao cảm hay các thuốc ức chế phosphodiestes song vẫn không thể kiểm soát đƣợc tỷ lệ tử vong cũng nhƣ cải thiện chất lƣợng cuộc sống của nhiều ngƣời bệnh. Hàng năm có khoảng 300.000 ngƣời chết do suy tim, trong đó tử vong do suy tim tiến triển hoặc đột tử chiếm 50% các trƣờng hợp suy tim. Bên cạnh đó, chi phí điều trị suy tim còn cao hơn bệnh ung thƣ hay nhồi máu cơ tim, tiêu tốn khoảng 1-2% tổng số nguồn ngân sách ở các nƣớc đã phát triển, hết khoảng 38 tỷ đôla Mỹ mỗi năm.
Từ những năm 1990, sự ra đời của phƣơng pháp cấy máy tạo nhịp 3 buồng tái đồng bộ cơ tim (CRT) đã dần mở ra một thời đại mới trong điều trị suy tim. Mặc dù đây còn là một phƣơng pháp điều trị đắt tiền song nhiều nghiên cứu bƣớc đầu cho thấy CRT giúp cải thiện huyết động, cải thiện phân suất tống máu thất trái từ đó cải thiện triệu chứng lâm sàng và làm giảm đáng kể tỷ lệ tử vong ở bệnh nhân suy tim giai đoạn cuối so với điều trị bằng thuốc đơn thuần (36% so với 20%, p <0.002). Do vậy, phƣơng pháp tái đồng bộ co bóp cơ tim (CRT) đã đƣợc phát triển rất nhanh chóng sau đó, rồi đƣợc sự chấp thuận của FDA vào năm 2001 2.2
Cho đến nay trên thế giới đã có rất nhiều thử nghiệm lâm sàng đƣợc tiến hành với số lƣợng bệnh nhân đƣợc điều trị CRT ngày càng gia tăng, tuy nhiên ở các nƣớc Đông Nam Á, số lƣợng các nghiên cứu cũng nhƣ số bệnh nhân đƣợc điều trị CRT còn rất hạn chế, theo thống kê của hội nghị CRT năm 2009 tại Malaysia, số bệnh nhân điều trị CRT còn tƣơng đối ít, tại một số trung tâm tim mạch của Philipin có 2 ca, Indonesia có 6 ca, Singapore có 5 ca và Malaysia có 124 ca.
Sự ra đời và phát triển của CRT cũng đã gợi mở nhiều vấn đề mới liên quan đến cơ chế bệnh sinh của suy tim, đặc biệt là tình trạng tái cấu trúc cơ tim và mất đồng bộ (MĐB) cơ tim.
Tại Việt Nam tỉ lệ suy tim cũng rất cao, theo thống kê của bộ y tế năm 2010 tỉ lệ mắc là 43,7% trong đó tỉ lệ tử vong là 1,2%. Hiện nay, cũng theo xu hƣớng chung của thế giới, Việt Nam cũng đã tiến hành cấy máy tạo nhịp tái đồng bộ tim cho một số bệnh nhân. Tuy nhiên chƣa có một quy chuẩn trong việc lựa chọn, theo dõi kết quả của CRT. Ngày nay, có nhiều nghiên cứu trên thế giới về vai trò của siêu âm tim trong lựa chọn bệnh nhân, tối ƣu hóa kết quả CRT và theo dõi điều trị. Mặc dù vậy, ở Việt Nam chƣa có một nghiên cứu nào thực sự đề cập đầy đủ về những vấn đề này, đặc biệt là chƣa có nghiên cứu nào về siêu âm đánh dấu mô để nhằm mục đích đánh giá tiên lƣợng trƣớc và sau cấy CRT ở bệnh nhân suy tim nặng. Với mong muốn tìm hiểu một lĩnh vực tƣơng đối mới với hy vọng góp phần cải thiện cuộc sống cho những bệnh nhân suy tim nặng, chúng tôi tiến hành thực hiện đề tài: "Nghiên cứu chức năng thất trái trước và sau điều trị tái đồng bộ cơ tim cấy CRT ở bệnh nhân suy tim nặng bằng siêu âm đánh dấu mô", với 2 mục tiêu sau:
1. Khảo sát diễn biến lâm sàng, cận lâm sàng của người bệnh suy tim nặng trước và sau điều trị tái đồng bộ tim (CRT).
2. Đánh giá biến đổi chức năng thất trái bằng siêu âm đánh dấu mô trước và sau điều trị tái đồng bộ tim có đối chiếu với siêu âm tim thường quy ở nhóm người bệnh được nghiên cứu

MỤC LỤC
ĐẶT VẤN ĐỀ……………………………………………………………………………………… 1
Chƣơng 1: TỔNG QUAN ……………………………………………………………………… 3
1.1. Dịch tễ học suy tim ……………………………………………………………………. 3
1.1.1. Định nghĩa suy tim………………………………………………………………………..3
1.1.2. Nguyên nhân suy tim…………………………………………………………………….3
1.1.3. Chẩn đoán suy tim…………………………………………………………………………5
1.1.4. Phân độ suy tim theo NYHA ………………………………………………………..6
1.1.5. Dịch tễ học bệnh suy tim ………………………………………………………………7
1.2. Các phƣơng pháp điều trị suy tim…………………………………………………. 9
1.2.1. Điều trị thuốc ………………………………………………………………………………..9
1.2.2. Dụng cụ hỗ trợ tuần hoàn …………………………………………………………..10
1.2.3. Phẫu thuật ……………………………………………………………………………………11
1.2.4. Ghép tim………………………………………………………………………………………11
1.2.5. Cấy máy tạo nhịp tái đồng bộ ……………………………………………………..12
1.2.6. Cấy máy tạo nhịp phá rung …………………………………………………………12
1.3. Phƣơng pháp điều trị Cấy máy tạo nhịp tái đồng bộ tim ……………….. 13
1.3.1. Các phƣơng pháp đánh giá mất đồng bộ tim……………………………….15
1.3.2. Siêu âm đánh dấu mô cơ tim trong đánh giá tiên lƣợng trƣớc và
sau cấy máy CRT ở bệnh nhân suy tim nặng………………………………32
1.4. Nghiên cứu về điều trị CRT trên Thế giới và tại Việt Nam ……………. 35
1.4.1. Trên thế giới………………………………………………………………………………..36
1.4.2. Tại Việt Nam……………………………………………………………………………….37
Chƣơng 2: ĐỐI TƢỢNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ……………… 40
2.1. Đối tƣợng nghiên cứu ………………………………………………………………. 40
2.2. Địa điểm, thời gian nghiên cứu…………………………………………………… 41
2.3. Thiết kế nghiên cứu…………………………………………………………………… 41
2.3.1. Sơ đồ thiết kế quy trình nghiên cứu…………………………………………….42
2.3.2. Các bƣớc tiến hành nghiên cứu …………………………………………………..42
2.4. Cỡ mẫu và phƣơng pháp chọn mẫu …………………………………………….. 52
2.5. Phƣơng pháp thu thập thông tin………………………………………………….. 52
2.6. Phƣơng pháp xử lý và phân tích số liệu……………………………………….. 53
2.7. Đạo đức nghiên cứu ………………………………………………………………….. 53
Chƣơng 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ………………………………………………….. 54
3.1. Thông tin chung về đối tƣợng nghiên cứu……………………………………. 54
3.1.1. Tuổi của đối tƣợng nghiên cứu……………………………………………………54
3.1.2. Giới tính của đối tƣợng nghiên cứu …………………………………………….54
3.1.3. Số ngày nằm viện của đối tƣợng nghiên cứu ………………………………55
3.1.4. Đặc điểm nhân trắc và chỉ số huyết áp của đối tƣợng nghiên cứu ….55
3.1.5. Sự phân bố theo tiền sử bệnh của đối tƣợng nghiên cứu …………….56
3.2. Các thông số cận lâm sàng của đối tƣợng nghiên cứu……………………. 56
3.2.1. Kết quả xét nghiệm sinh hoá máu của đối tƣợng nghiên cứu ……..56
3.2.2. Kết quả xét nghiệm tổng phân tích tế bào máu của đối tƣợng
nghiên cứu …………………………………………………………………………………..57
3.2.3. Kết quả điện tâm đồ của đối tƣợng nghiên cứu khi nhập viện ……57
3.2.4. Kết quả đánh giá rối loạn dẫn truyền xung động trên điện tâm đồ….58
3.3. Kết quả siêu âm tim của đối tƣợng nghiên cứu trƣớc khi cấy máy ….. 58
3.3.1. Kết quả siêu âm tim TM, 2D của đối tƣợng nghiên cứu trƣớc khi
cấy máy ……………………………………………………………………………………….58
3.3.2. Kết quả siêu âm Doppler mô cơ tim trƣớc khi cấy máy ……………..59
3.3.3. Kết quả siêu âm Doppler xung trƣớc khi cấy máy của đối tƣợng
nghiên cứu …………………………………………………………………………………..59
3.4. Sự thay đổi các thông số điện tâm đồ trƣớc và sau cấy máy tạo nhịp
CRT……………………………………………………………………………………….. 60
3.4.1. Sự thay đổi tần số thất (CK/phút) trƣớc và sau khi cấy máy CRT60
3.4.2. Sự thay đổi của thời gian phức bộ QRS trƣớc và sau khi cấy máy
CRT……………………………………………………………………………………………..61
3.4.3. Sự thay đổi của thời gian PQ trƣớc và sau khi cấy máy CRT …….61
3.5. Sự thay đổi của các thông số siêu âm tim tại các thời điểm trƣớc và sau
khi cấy máy CRT …………………………………………………………………….. 62
3.5.1. Sự thay đổi các thông số siêu âm tim TM và 2D tại các thời điểm
trƣớc và sau khi cấy máy CRT ……………………………………………………62
3.5.2. Sự thay đổi kết quả siêu âm Doppler mô cơ tim tại các thời điểm
trƣớc và sau khi cấy máy CRT ……………………………………………………63
3.5.3. Sự thay đổi siêu âm Doppler xung tại các thời điểm trƣớc và sau
khi cấy máy CRT ………………………………………………………………………..64
3.5.4. Sự thay đổi các thông số siêu âm đánh dấu mô cơ tim tại các thời
điểm trƣớc và sau khi cấy máy CRT …………………………………………..65
3.5.5. Thay đổi về mức độ hở van 2 lá trƣớc và sau khi cấy máy CRT ..66
3.5.6. Sự thay đổi chỉ số Áp lực động mạch phổi trƣớc và sau cấy máy
CRT của đối tƣợng nghiên cứu……………………………………………………67
3.6. Các mối tƣơng quan của nhóm đối tƣợng nghiên cứu……………………. 68
3.6.1. Tƣơng quan giữa các thông số điện tâm đồ với tuổi của đối tƣợng
nghiên cứu …………………………………………………………………………………..68
3.6.2. Tƣơng quan giữa các thông số siêu âm tim TM và siêu âm 2D với
tuổi của đối tƣợng nghiên cứu …………………………………………………….68
3.6.3. Tƣơng quan giữa các thông số Doppler mô cơ tim với tuổi của đối
tƣợng nghiên cứu…………………………………………………………………………69
3.6.4. Tƣơng quan giữa các thông số siêu âm Doppler xung với tuổi của
đối tƣợng nghiên cứu…………………………………………………………………..70
3.6.5. Tƣơng quan giữa các thông số siêu âm đánh dấu mô cơ tim với
tuổi của đối tƣợng nghiên cứu …………………………………………………….70
3.6.6. Tƣơng quan của một số thông số siêu âm tim theo thời gian phức
bộ QRS tại thời điểm trƣớc và sau cấy máy 3 tháng …………………..71
3.6.7. Tƣơng quan giữa sự thay đổi của thể tích nhĩ trái (LAVi) với sự
thay đổi của EF và sức căng cơ tim chia theo hai mức thời gian
phức bộ QRS trƣớc và sau cấy máy…………………………………………….71
3.6.8. Tƣơng quan giữa các thông số siêu âm tim thông thƣờng với các
thông số siêu âm Doppler mô cơ tim thời điểm sau cấy máy 3
tháng ……………………………………………………………………………………………72
3.6.9. Tƣơng quan giữa các thông số siêu âm tim với thời gian giãn đồng
thể tích (IVRT) thời điểm sau cấy máy 3 tháng ………………………….72
3.6.10. Tƣơng quan giữa các thông số siêu âm tim 2D với thông số siêu
âm đánh dấu mô cơ tim thời điểm sau cấy máy 3 tháng……………..73
3.6.11. Tƣơng quan giữa tỷ lệ E/e’ với một số thông số siêu âm tim 2D….73
Chƣơng 4: BÀN LUẬN ………………………………………………………………………. 74
4.1. Thông tin chung về đối tƣợng nghiên cứu……………………………………. 74
4.1.1. Tuổi của đối tƣợng nghiên cứu……………………………………………………74
4.1.2. Giới tính của đối tƣợng nghiên cứu …………………………………………….75
4.1.3. Số ngày nằm viện của bệnh nhân ………………………………………………..75
4.1.4. Đặc điểm nhân trắc và chỉ số huyết áp của đối tƣợng nghiên cứu ….75
4.1.5. Sự phân bố theo tiền sử bệnh của đối tƣợng nghiên cứu …………….75
4.2. Các thông số cận lâm sàng của đối tƣợng nghiên cứu……………………. 76
4.2.1. Kết quả xét nghiệm sinh hoá máu của đối tƣợng nghiên cứu ……..76
4.2.2. Kết quả xét nghiệm tổng phân tích tế bào máu của đối tƣợng
nghiên cứu …………………………………………………………………………………..78
4.2.3. Kết quả điện tâm đồ của đối tƣợng nghiên cứu khi nhập viện ……79
4.2.4. Kết quả đánh giá rối loạn dẫn truyền xung động trên điện tâm đồ….79
4.3. Kết quả siêu âm tim của đối tƣợng nghiên cứu trƣớc khi cấy máy ….. 79
4.3.1. Kết quả siêu âm tim TM, 2D của đối tƣợng nghiên cứu trƣớc khi
cấy máy ……………………………………………………………………………………….79
4.3.2. Kết quả siêu âm Doppler mô cơ tim trƣớc khi cấy máy ……………..79
4.3.3. Kết quả siêu âm Doppler xung trƣớc khi cấy máy của đối tƣợng
nghiên cứu …………………………………………………………………………………..79
4.4. Sự thay đổi các thông số điện tâm đồ trƣớc và sau cấy máy tạo nhịp
CRT……………………………………………………………………………………….. 80
4.4.1. Sự thay đổi tần số thất (CK/phút) trƣớc và sau khi cấy máy CRT80
4.4.2. Sự thay đổi của thời gian phức bộ QRS trƣớc và sau khi cấy máy
CRT……………………………………………………………………………………………..80
4.4.3. Sự thay đổi của thời gian PQ trƣớc và sau khi cấy máy CRT …….82
4.5. Sự thay đổi của các thông số siêu âm tim tại các thời điểm trƣớc và sau
khi cấy máy CRT …………………………………………………………………….. 83
4.5.1. Sự thay đổi các thông số siêu âm tim TM và 2D tại các thời điểm
trƣớc và sau khi cấy máy CRT ……………………………………………………83
4.5.2. Sự thay đổi kết quả siêu âm Doppler mô cơ tim tại các thời điểm
trƣớc và sau khi cấy máy CRT ……………………………………………………86
4.5.3. Sự thay đổi kết quả siêu âm Doppler xung tại các thời điểm trƣớc
và sau khi cấy máy CRT……………………………………………………………..89
4.5.4. Sự thay đổi các thông số siêu âm đánh dấu mô cơ tim tại các thời
điểm trƣớc và sau khi cấy máy CRT …………………………………………..90
4.5.5. Thay đổi về mức độ hở van 2 lá trƣớc và sau khi cấy máy CRT ..92
4.5.6. Sự thay đổi chỉ số Áp lực động mạch phổi trƣớc và sau cấy máy
CRT của đối tƣợng nghiên cứu……………………………………………………94
4.6. Các mối tƣơng quan của nhóm đối tƣợng nghiên cứu……………………. 95
4.6.1. Tƣơng quan giữa các thông số điện tâm đồ với tuổi của đối tƣợng
nghiên cứu …………………………………………………………………………………..95
4.6.2. Tƣơng quan giữa các thông số siêu âm tim đo trên TM và siêu âm
2D với tuổi của đối tƣợng nghiên cứu…………………………………………96
4.6.3. Tƣơng quan giữa các thông số Doppler mô cơ tim với tuổi của đối
tƣợng nghiên cứu…………………………………………………………………………96
4.6.4. Tƣơng quan giữa các thông số siêu âm Doppler xung với tuổi của
đối tƣợng nghiên cứu…………………………………………………………………..97
4.6.5. Tƣơng quan giữa các thông số siêu âm đánh dấu mô cơ tim với
tuổi của đối tƣợng nghiên cứu …………………………………………………….98
4.6.6. Tƣơng quan của một số thông số siêu âm tim theo thời gian phức
bộ QRS tại thời điểm trƣớc và sau cấy máy 3 tháng …………………..98
4.6.7. Tƣơng quan giữa sự thay đổi của thể tích nhĩ trái (LAVi) với sự
thay đổi của EF và sức căng cơ tim chia theo hai mức thời gian
phức bộ QRS trƣớc và sau cấy máy…………………………………………..100
4.6.8. Tƣơng quan giữa các thông số siêu âm tim thông thƣờng với các
thông số siêu âm Doppler mô cơ tim thời điểm sau cấy máy 3
tháng ………………………………………………………………………………………….101
4.6.9. Tƣơng quan giữa các thông số siêu âm tim với thời gian giãn đồng
thể tích (IVRT) thời điểm sau cấy máy 3 tháng ………………………..101
4.6.10. Tƣơng quan giữa các thông số siêu âm tim 2D với thông số siêu
âm đánh dấu mô cơ tim thời điểm sau cấy máy 3 tháng……………101
4.6.11. Tƣơng quan giữa tỷ lệ E/e’ với một số thông số siêu âm tim 2D …..102
4.7. Một số hạn chế của nghiên cứu…………………………………………………. 102
KẾT LUẬN……………………………………………………………………………………… 103
KIẾN NGHỊ …………………………………………………………………………………….. 106
DANH MỤC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU ĐÃ CÔNG BỐ CÓ LIÊN
QUAN ĐẾN LUẬN ÁN
TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC
DANH MỤC BẢNG
Bảng 1.1. Phân độ Suy tim theo NYHA ………………………………………………. 7
Bảng 1.2: Khuyến cáo điều trị tái đồng bộ của Hội tim mạch Châu ………. 14
Bảng 1.3. Các phƣơng pháp siêu âm tim trong chẩn đoán MĐB …………… 23
Bảng 3.1. Đặc điểm nhân trắc và chỉ số huyết áp của đối tƣợng nghiên cứu .. 55
Bảng 3.2. Kết quả xét nghiệm sinh hoá máu của đối tƣợng nghiên cứu …. 56
Bảng 3.3. Kết quả xét nghiệm tổng phân tích tế bào máu của đối tƣợng
nghiên cứu……………………………………………………………………….. 57
Bảng 3.4. Kết quả điện tâm đồ của đối tƣợng nghiên cứu khi nhập viện… 57
Bảng 3.5. Kết quả đánh giá rối loạn dẫn truyền xung động trên điện tâm đồ
khi nhập viện của đối tƣợng nghiên cứu………………………………. 58
Bảng 3.6. Kết quả siêu âm tim TM, 2D của đối tƣợng nghiên cứu trƣớc khi
cấy máy …………………………………………………………………………… 58
Bảng 3.7. Kết quả siêu âm Doppler mô cơ tim trƣớc khi cấy máy…………. 59
Bảng 3.8. Kết quả siêu âm Doppler xung trƣớc khi cấy máy của đối tƣợng
nghiên cứu……………………………………………………………………….. 59
Bảng 3.9. Sự thay đổi các thông số siêu âm tim TM và 2D tại các thời điểm
trƣớc và sau khi cấy máy CRT …………………………………………… 62
Bảng 3.10. Sự thay đổi kết quả siêu âm Doppler mô cơ tim tại các thời điểm
trƣớc và sau khi cấy máy CRT …………………………………………… 63
Bảng 3.11. Sự thay đổi siêu âm Doppler xung tại các thời điểm trƣớc và sau
khi cấy máy CRT ……………………………………………………………… 64
Bảng 3.12. Sự thay đổi các thông số siêu âm đánh dấu mô cơ tim tại các thời
điểm trƣớc và sau khi cấy máy CRT …………………………………… 65
Bảng 3.13. Tƣơng quan giữa các thông số điện tâm đồ với tuổi của đối tƣợng
nghiên cứu……………………………………………………………………….. 68
Bảng 3.14. Tƣơng quan giữa các thông số siêu âm tim TM và siêu âm 2D
với tuổi của đối tƣợng nghiên cứu………………………………………. 68
Bảng 3.15. Tƣơng quan giữa các thông số Doppler mô cơ tim với tuổi của đối
tƣợng nghiên cứu ……………………………………………………………… 69
Bảng 3.16. Tƣơng quan giữa các thông số siêu âm Doppler xung với tuổi của
đối tƣợng nghiên cứu ………………………………………………………… 70
Bảng 3.17. Tƣơng quan giữa các thông số siêu âm đánh dấu mô cơ tim với
tuổi của đối tƣợng nghiên cứu ……………………………………………. 70
Bảng 3.18. Tƣơng quan của một số thông số siêu âm tim theo thời gian phức
bộ QRS tại thời điểm trƣớc và sau cấy máy 3 tháng ……………… 71
Bảng 3.19. Tƣơng quan giữa sự thay đổi của thể tích nhĩ trái (LAVi) với sự
thay đổi của EF và sức căng cơ tim chia theo hai mức thời gian
phức bộ QRS trƣớc và sau cấy máy…………………………………….. 71
Bảng 3.20. Tƣơng quan giữa các thông số siêu âm tim thông thƣờng với các
thông số siêu âm Doppler mô cơ tim thời điểm sau cấy máy 3
tháng……………………………………………………………………………….. 72
Bảng 3.21. Tƣơng quan giữa các thông số siêu âm tim với thời gian giãn
đồng thể tích (IVRT) thời điểm sau cấy máy 3 tháng ……………. 72
Bảng 3.22. Tƣơng quan giữa các thông số siêu âm tim 2D với thông số siêu
âm đánh dấu mô cơ tim thời điểm sau cấy máy 3 tháng ………… 73
Bảng 3.23. Tƣơng quan giữa tỷ lệ E/e’ với một số thông số siêu âm tim 2D…. 73
Bảng 4.1. Thay đổi về độ rộng của phức bộ QRS trong một số nghiên cứu … 81
Bảng 4.2. So sánh một số thông số siêu âm tim với các nghiên cứu………. 83
DANH MỤC BIỂU ĐỒ
Biểu đồ 3.1. Sự phân bố theo tuổi của đối tƣợng nghiên cứu………………….. 54
Biểu đồ 3.2. Sự phân bố theo giới của đối tƣợng nghiên cứu………………….. 54
Biểu đồ 3.3. Sự phân bố theo số ngày nằm viện của đối tƣợng nghiên cứu …. 55
Biểu đồ 3.4. Sự phân bố theo tiền sử bệnh của đối tƣợng nghiên cứu………. 56
Biểu đồ 3.5. Sự thay đổi tần số thất (CK/phút) trƣớc và sau khi cấy máy tạo
nhịp CRT……………………………………………………………………….. 60
Biểu đồ 3.6. Sự thay đổi của thời gian phức bộ QRS trƣớc và sau khi cấy
máy CRT……………………………………………………………………….. 61
Biểu đồ 3.7. Sự thay đổi của thời gian PQ trƣớc và sau khi cấy máy CRT.. 61
Biểu đồ 3.8. Thay đổi về mức độ hở van 2 lá trƣớc và sau khi cấy máy CRT…. 66
Biểu đồ 3.9. Sự thay đổi chỉ số Áp lực động mạch phổi trƣớc và sau cấy máy
CRT của đối tƣợng nghiên cứu…………………………………………. 67
DANH MỤC HÌNH
Hình 1.1. Vị trí đặt điện cực tƣơng ứng với giải phẫu tim …………………… 15
Hình 1.2. Phƣơng pháp centerline…………………………………………………….. 17
Hình 1.3. Phƣơng pháp vec – tơ vận tốc…………………………………………….. 17
Hình 1.4: Các dạng sóng tống máu qua van hai lá………………………………. 18
Hình 1.5: Hình ảnh MRI tim……………………………………………………………. 19
Hình 1.6: Hình ảnh phóng xạ hạt nhân trƣớc và sau CRT……………………. 20
Hình 1.7: Hình ảnh thay đổi thể tích tƣơng ứng giải phẫu xoang vành Vùng
nhận máu của xoang vành (mũi tên đen). Tĩnh mạch sau của thất
trái (đầu mũi tên đen) và tĩnh mạch liên thất sau (đầu mũi tên
trắng). …………………………………………………………………………….. 21
Hình 1.8. Nguyên lí Doppler dòng chảy và mô cơ tim………………………… 22
Hình 1.9. Doppler mô xung (Pulse Tissue Doppler Pulse TD) ……………. 25
Hình 1.10. Hình ảnh TDI màu 4 buồng từ mỏm ………………………………….. 26
Hình 1.11. M – mode màu TDI thấy bệnh nhân có MĐB tâm thu (B) và
ngƣời bình thƣờng không có MĐB (A) giữa VLT và thành sau
thất trái ………………………………………………………………………….. 27
Hình 1.12. Chuyển vị hình ảnh, đồ thị của vận động mô cơ tim của các vùng
VTL, thành bên ở bệnh nhân MĐB(A) và cải thiện sau CRT(B) .. 28
Hình 1.13. Tissue tracking mặt cắt 4 buồng từ mỏm ở bệnh nhân suy tim
nặng ………………………………………………………………………………. 29
Hình 1.14. Hình ảnh strain rate ở bệnh nhân trƣớc (A) và sau CRT (B) …. 30
Hình 1.15. Hình ảnh TSI ở mặt cắt 4 buồng từ mỏm cho thấy giá trị Ts ở
bệnh nhân suy tim nặng (A) và sau CRT (B) các giá trị nhỏ lại,
không còn MĐB………………………………………………………………. 31
Hình 1.16: Một đoạn cơ tim thể hiện trong không gian với những phần tử có
màu xám còn gọi là mô hình đốm (speckle pattern) trên hình ảnh
siêu âm……………………………………………………………………………. 33
Hình 1.17: Mẫu đánh dấu mô…………………………………………………………….. 34
Hình 1.17a. Cấu trúc đốm điển hình ở cơ tim. ………………………………………. 35
Hình 1.17b. Khi mẫu đốm ở thành tim đƣợc trình bày bằng M-mode ………. 35
Hình 1. 17c. Đánh dấu mô …………………………………………………………………… 35
Hình 2.1: Sơ đồ thiết kế quy trình nghiên cứu……………………………………. 42
Hình 2.2. Hình ảnh điện tâm đồ của bệnh nhân trƣớc cấy máy CRT…….. 43
Hình 2.3. Phƣơng pháp siêu âm TM…………………………………………………. 44
Hình 2.4. Phƣơng pháp siêu âm 2D ………………………………………………….. 45
Hình 2.5. Phƣơng pháp siêu âm Doppler xung…………………………………… 46
Hình 2.6. Phƣơng pháp siêu âm Doppler liên tục……………………………….. 47
Hình 2.7. Siêu âm Doppler mô cơ tim ………………………………………………. 48
Hình 2.8. Siêu âm đánh dấu mô cơ tim……………………………………………… 49
Hình 2.9. Sơ đồ các vùng thành tim ghi nhận trên siêu âm Doppler mô… 50
Hình 2.10: Hình ảnh vị trí điện cực xoang vành trong đặt máy tạo nhịp tái
đồng bộ…………………………………………………………………………… 51
Hình 2.11: Vị trí cấy điện cực xoang vành tƣơng quan với giải phẫu……… 5