Nghiên cứu định lượng artesunat khi có các tạp chất dihydro artemisinin và/ hoặc acid succinic

Đề tài cấp Bộ Nghiên cứu định lượng artesunat khi có các tạp chất dihydro artemisinin và/ hoặc acid succinic

1.1.1.    Đánh giá các phương pháp định lượng arteịiunat hiện đang sử dụng ở nước ta:
–    Phương pháp đo kiềm trực tiếp: Phương pháp Ijày đáp ứng các chỉ tiêu về tính chính xác, tuyến tính và đúng trong khoảng nồng khảo sát, nhưng không đặc hiệu. Acid succinic ảnh hưởng tới kết quả định lượng. Nếu chế phẩm có lẫn 1% acid succinic thì kết quả định lượng tăng khoảng 6,5%. Vì vậy, khôns thể áp dung phương pháp này để đinh lương artesunat cho kết qua đúns khi chếnhẩryt có lẫn acid succinic.
–    Phương pháp đo phổ hấp thụ tử ngoại: Phương pháp cũng đáp ứng các chỉ tiêu về tính chính xác, đúng, tuyến tính trong khoảng nồng độ khảo sát, nhưng cũng không đặc hiệu. Dihydroartemisinin ảnh hưởng đến kết quả định lượng. Nếu chế phẩm có lẫn 1% DHA thì kết quả định lượng tăng khoảng 1,4%. Không thể áp dung vhươns vhái7 này để đỉnh lươns artesunat cho kết quả đúng khi chế phẩm có lẫn PHA.

1.1.2.    Xây dựng phương pháp
Dựa vào cấu tạo hóa học của artesunat, đã xây dựng 5 phương pháp định lượng bao gồm phương pháp đo kiềm gián tiếp, phương pháp đo phổ hấp thụ khả kiến, phương pháp đo phổ hấp thụ tử ngoại sau khi chiết artesunat bằng kiềm, phương pháp đo phổ hấp thụ vùng khả kiến sau khi chiết tách bằng kiềm và phương pháp HPLC. Các phương pháp đo kiềm gián tiếp và đo phổ hấp thụ khả kiến đáp ứng các chỉ tiêu về tính chính xác, đúng, tuyến tính trong khoảng nồng
độ khảo sát, song vẫn không đặc hiệu, DHA ảnh hưởng đến kết quả định lượng. Vì vậy, không thể áp dụng hai phương pháp này để định lượng ârtesunat cho kết
*
quả đúng khi chế phẩm có lãn DHA.
Các phương pháp đo phổ hấp thụ khả kiến, đo phổ ^ấp thụ tử ngoại sau khi chiết
tách artesunat bằng kiềm và phương pháp HPLC đáp ứng đầy đủ các chỉ tiêu của
một phương pháp định lượng. Tùy theo điều lìiện sẵn có thiết bị, có thể chọn một
». »’■ 1
trong 3 phương pháp này để định lượng artesunat cho kết quả đúng.
Như vậy, đã xây dựng được 3 phương pháp định lượng artesunat đáp ứng các yêu cầu của một phương pháp định lượng và các mục tiêu đề ra.
1.2.    Đào tạo    *
Thông qua thực hiện đề tài, đã hướng dẫn và bảo vệ thành công 3 luân văn thac sĩ, 8 khóa luân tốt nghiêp đai hoc và nhiều sinh viên làm thưc nghiêm khoa hoc. Đã công bố 3 bài báo đăm trons tay chí Dươc hoc và môt bài trong “thông báo kiểm nghiêm
Trong bộ môn, thông qua thực hiện đề tài, nhiều cán bộ đã được thực hành và hiểu biết thêm nhiều về phương pháp HPLC, tạo tiền đề cho nhứng nghiên cứu tiếp theo.
2.    ÁP DỤNG VÀO THỰC TIÊN XÃ HỘI
Đã áp dụng phương pháp HPLC mới xây dựng vào việc đình ỉươns 4 lô thuốc viên nén do một số cơ sở sản xuất và 5 lô thuốc tiêm. Các kết quả cho thấy, phương pháp thích hợp cho việc định lượng các sản phẩm artesunat; các sản phẩm artesunat sản xuất trong nước mà chúng tôi kiểm tra đều đạt yêu cầu về chỉ tiêu hàm lượng; hàm lượng giảm dần theo thời gian bảo quản.
3.    ĐÁNH GIÁ THỰC HIỆN ĐỂ TÀI Đối CHIẾU VỚI ĐỂ CƯƠNG NGHIÊN cứu ĐÃ ĐƯỢC PHÊ DUYỆT.
3.1.    Tiến độ thực hiện:
Đề tài thực hiện đúng tiến độ đề ra.
3.2.    Thực    hiện các mục tiêu nghiên cứu:
Đề tài đã hoàn thành các mục tiêu nghiên cứu đề ra. Tuy nhiên, do mục tiêu được hiệu chỉnh theo góp ý của hội đồng duyệt^đề cương nghiên cứu của bộ nên ngoài các mục tiêu ghi trong đề cương, đề tài còn hoàn thành thêm 2 mục tiêu cơ bản nữa là xây dựng được “phương pKãp định lượng artesunat đạt tính tuyến tính và tính đặc hiệu.
Trong xây dựng phương pháp, đề tài đã xây dựng được 3 phương pháp định lượng artesunat đạt các mực tiêu đề ra. Như vậy, đề tài đã vượt mức 2 phương pháp.
3.3.    Kết quả tạo ra so với dự kiến của bản đề cương
Các kết quả thu được đều như dự kiến của đề cương. Tuy nhiên, có hai phương pháp định lượng artesunat, theo lý thuyết thì đặc hiệu là phương pháp đo kiềm gián tiếp và phương pháp đo phổ hấp thụ khả kiến thì thực tế, trong cả hai phương pháp này, DHA ảnh hưởng đến kết quả định lượng. Đã nghiên cứu nguyên nhân ảnh hưởng này và đã có kết luận sơ bộ.
3.4.    Đánh giá sử dụng kinh phí
Đã sử dụng kinh phí đầy đủ, đúng mục đích và hiệu quả.
4.    CÁC Ý KIẾN ĐỂ XUẤT
4.1.    Có thể áp dụng một trong 3 phương pháp định lượng mà chúng tôi xây dựng để định lượng artesunat thay cho các phương pháp hiện hành khi chế phẩm có lẫn DHA và/hoặc acid succinic.
4.2.    Đề nghị triển khai phương pháp HPLC mà chúng tôi xây dựng để định lượng artesunat nguyên liộu, thành phẩm. Qua thực tế triển khai, nếu các kết quả thực
sự tốt, nên đưa phương pháp này vào chuyên luận dược điển Việt nam sắp tới, một phương pháp của chính người Việt nam xây dựng.
Phần A. TÓM TẮT CÁC KẾT QUẢ Nổi BẬT CỦA ĐỂ TÀI.    1
1.    Kết quả nối bật của đề tài    1
2.    Áp dụng vào thực tế xã hội    2
3.    Đánh giá thực hiện đề tài đối chiếu với nội dung nghiên cứu đã
được phê duyệt    2
4.    Các ý kiến đề xuất.    3
Phần B. NỘI DƯNG BÁO CÁO CHI TIẾT
Đặt vấn đề    5
Phần 1. Tổng quan    7
1.1.    Bệnh sốt rét và thuốc điều trị    7
1.1.1.    Bệnh sốt rét    7
1.1.2.    Thuốc điều trị bệnh sốt rét    7
1.2.    Artesunat    10
1.2.1.    Công thức cấu tạo    10
1.2.2.    Điều chế    11
1.2.3.    Tính chất lý hoá    11
1.2.4.    Tác dụng và cơ chế tác dụng    11
1.2.5.    Các phương pháp định lượng artesunat    13
1.2.6.    Phân tích công thức cấu tạo của artesunat để xây dựng các phương
pháp định lượng có thể    14
1.2.7.    Bàn luận và dự kiến các phương pháp định lượng    16
1.3.    Đánh-giá phương pháp    17
Phần 2. Đối tượng, hóa chất, thỉết bị, nội dung và phương pháp nghiên cứu 
3.4.2.    Tiến hành    43
3.4.3.    Đánh giá phương pháp    44
3.4.4.    Bàn luận và kết luận    .    46
3.5.    Định lượng artesunaCsau khi chiết tách bằng kiềm    48
3.5.1.    Định lượng artesunat‘nguyên liệu bằng phương pháp đo phổ hấp
thụ vùng tử ngoại    48
3.5.2.    Định lượng artesunat trong viên nén bằng phương pháp đo phổ
hấp thụ vùng tử ngoại    57
3.5.3.    Định lượng artesunat nguyên liệu bằng phương pháp đo phổ
hấp thụ vùng khả kiến    62
3.5.4.    Định lượng artesunat trong viên nén bằng phương pháp đo phổ
hấp thụ vùng khả kiến    66
3.6.    Định lượng artesunat bằng phương phấp sắc ký ỉỏng hiệu năng ^
cao (HPLC)    72
3.6.1.    Định lượng artesunat nguyên liệu    72
3.6.2.    Định lượng artesunat trong viên nén    83
3.6.3.    Định lượng artesunat trong thuốc tiêm    106
3.6.4.    Kết luận và đề xuất    113
Phần 4. Kết luận chung và đề xuất    116
Tài liệu tham khảo    123
Phụ lục    125