Phân tích thực trạng kê đơn thuốc điều trị ngoại trú tại Bệnh viện E năm 2021

Khóa luận tốt nghiệp dược học Phân tích thực trạng kê đơn thuốc điều trị ngoại trú tại Bệnh viện E năm 2021.Sức khỏe là vốn quý nhất của con người. Bảo vệ chăm sóc sức khỏe nhân dân là bổn phận của mỗi người dân, gia đình, xã hội là trách nhiệm của các cấp ủy Đảng, cơ quan mặt trận Tổ quốc, mang tính cấp thiết của mỗi quốc gia, ngành y tế đóng vai trò chủ chốt. Trong đó, thuốc là nguồn thiết yếu trong công tác chữa bệnh và nâng cao sức khỏe người dân. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã chỉ ra rằng việc sử dụng thuốc hợp lý đòi hỏi người bệnh phải nhận được liệu pháp điều trị phù hợp với tình trạng lâm sàng của họ, với liều lượng phù hợp trong một khoảng thời gian thích hợp, với chi phí thấp nhất cho họ và cộng đồng [45].

Tại Việt Nam, tổng số lượt khám bệnh qua các năm đều tăng cao, năm 2018 là 204.372.579 lượt [17], tăng 1,3% so với năm 2014 là 201.700.861 lượt [11]. Bộ Y tế đã ban hành nhiều văn bản pháp quy quy định hoạt động sử dụng thuốc nhằm tăng cường giám sát hoạt động kê đơn thuốc. Tuy nhiên, thực trạng kê đơn cũng không nằm ngoài xu hướng chung của các nước đang phát triển, đó là tình trạng lạm dụng KS, thuốc tiêm, vitamin, kê quá nhiều thuốc trong một đơn thuốc. Việc thực hiện quy chế kê đơn thuốc trong điều trị ngoại trú vẫn còn nhiều tồn tại: kê đơn theo tên thương mại đối với trường hợp thuốc không có nhiều hoạt chất; nội dung ghi hướng dẫn sử dụng thuốc cho người bệnh cũng còn sai sót; hay hàm lượng, liều dùng, đường dùng, thời điểm dùng, thông tin người bệnh chưa đầy đủ [14]. Những bất cập này đã và đang tồn tại và cần có các biện pháp khắc phục cụ thể, kịp thời nhằm hướng tới sử dụng thuốc an toàn, hiệu quả, hợp lý và kinh tế. Đặc biệt cần chú trọng đến công tác kê đơn và chăm sóc sức khỏe cho người bệnh ngoại trú có BHYT [3] khi mà tỉ lệ người dân tham gia BHYT hiện nay đã trên 80% dân số, phấn đấu tỉ lệ này đến năm 2025 là 95% dân số.
Bệnh viện E là bệnh viện đa khoa trung ương hạng I trực thuộc Bộ Y tế, được thành lập từ năm 1967. Tính đến năm 2017, bệnh viện đã phát triển quy mô hơn 1000 giường bệnh (gồm 4 trung tâm và 55 khoa phòng chức năng) [4]. Với mục tiêu đáp ứng nhu cầu khám chữa bệnh của người dân ngày càng cao, cùng với sự phát triển của nền y học nước nhà, bệnh viện đã có nhiều bước tiến trong chăm sóc sức khỏe và điều trị cho bệnh nhân. Hiện nay2 chưa có nhiều nghiên cứu được thực hiện nhằm đánh giá việc thực hiện quy chế kê đơn thuốc trong điều trị ngoại trú tại Bệnh viện E. Do vậy, tôi đã thực hiện đề tài: “Phân tích thực trạng kê đơn thuốc điều trị ngoại trú tại Bệnh viện E năm 2021” với một số mục tiêu như sau:
1. Mô tả thực trạng thực hiện quy chế kê đơn thuốc trong điều trị ngoại trú tại Bệnh viện E năm 2021.
2. Phân tích một số chỉ số kê đơn thuốc trong điều trị ngoại trú tại Bệnh viện E năm 2021

MỤC LỤC
ĐẶT VẤN ĐỀ …………………………………………………………………………………….. 1
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN………………………………………………………………… 3
1.1. Kê đơn thuốc và các tiêu chí đánh giá………………………………………. 3
1.1.1. Quy định kê đơn thuốc …………………………………………………………. 3
1.1.2. Quy định kê đơn thuốc trong điều trị ngoại trú………………………… 3
1.1.3. Chỉ số kê đơn và sử dụng thuốc …………………………………………….. 6
1.2. Thực trạng kê đơn và sử dụng thuốc hiện nay ………………………….. 7
1.2.1. Tình hình kê đơn và sử dụng thuốc trên thế giới ……………………… 7
1.2.2. Tình hình kê đơn và sử dụng thuốc tại Việt Nam…………………….. 9
1.3. Vài nét về Bệnh viện E …………………………………………………………… 12
1.3.1. Giới thiệu Bệnh viện E……………………………………………………….. 12
1.3.2. Phạm vi hoạt động và các dịch vụ………………………………………… 12
1.3.3. Các kĩ thuật cao đã thực hiện ………………………………………………. 13
1.3.4. Các thành tích đã đạt được………………………………………………….. 13
1.3.5. Khoa Dược bệnh viện…………………………………………………………. 13
CHƯƠNG 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU……… 16
2.1. Đối tượng nghiên cứu…………………………………………………………….. 16
2.2. Thời gian và địa điểm nghiên cứu…………………………………………… 16
2.3. Phương pháp nghiên cứu……………………………………………………….. 16
2.3.1. Thiết kế nghiên cứu……………………………………………………………. 16
2.3.2. Cỡ mẫu nghiên cứu ……………………………………………………………. 16
2.3.3. Cách lấy mẫu…………………………………………………………………….. 17
2.4. Các biến số và chỉ số nghiên cứu…………………………………………….. 17
2.5. Phương pháp xử lý và phân tích số liệu ………………………………….. 23
CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU …………………………………………… 24
3.1 Mô tả thực trạng thực hiện quy chế kê đơn thuốc trong điều trị
ngoại trú ………………………………………………………………………………………… 24
3.1.1 Đặc điểm của mẫu nghiên cứu …………………………………………….. 24
3.1.2 Thực hiện quy định về thủ tục hành chính…………………………….. 25
3.1.3 Thực hiện quy định về kê đơn thuốc…………………………………….. 25
3.1.4 Thực hiện quy định về kê đơn phù hợp với chẩn đoán……………. 26
3.2 Phân tích các chỉ số kê đơn thuốc điều trị ngoại trú………………… 27
3.2.1. Đặc điểm của đơn thuốc……………………………………………………… 27
3.2.2. Số thuốc trung bình trong một đơn ………………………………………. 29
3.2.3. Tỷ lệ thuốc kê nằm trong danh mục thuốc bệnh viện……………… 30
3.2.4. Tỷ lệ đơn thuốc có kê thuốc tiêm…………………………………………. 30
3.2.5. Tỷ lệ đơn thuốc kê thuốc y học cổ truyền……………………………… 31
3.2.6 Tỷ lệ đơn thuốc có kê vitamin, khoáng chất, corticoid và kháng
sinh ………………………………………………………………………………………… 32
3.2.7. Một số chỉ số kê đơn thuốc kháng sinh…………………………………. 33
3.2.8. Chi phí trung bình một đơn thuốc………………………………………… 35
3.2.9. Tương tác trong đơn…………………………………………………………… 36
CHƯƠNG 4: BÀN LUẬN …………………………………………………………………. 38
4.1. Mô tả thực trạng thực hiện quy chế kê đơn thuốc trong điều trị
ngoại trú ………………………………………………………………………………………… 38
4.1.1. Thực hiện quy định về thủ tục hành chính…………………………….. 38
4.1.2. Thực hiện quy định về kê đơn thuốc…………………………………….. 39
4.1.3. Thực hiện quy định về kê đơn phù hợp với chẩn đoán……………. 39
4.2. Phân tích một số chỉ số kê đơn thuốc………………………………………. 39
4.2.1. Số thuốc kê trung bình trong một đơn ………………………………….. 39
4.2.2. Tỷ lệ thuốc kê nằm trong danh mục thuốc bệnh viện……………… 40
4.2.3. Tỷ lệ đơn thuốc có kê thuốc tiêm…………………………………………. 41
4.2.4. Tỷ lệ đơn thuốc kê thuốc y học cổ truyền……………………………… 41
4.2.5. Tỷ lệ đơn thuốc có kê vitamin, khoáng chất, corticoid và kháng
sinh ………………………………………………………………………………………… 41
4.2.6. Một số chỉ số kê đơn kháng sinh………………………………………….. 42
4.2.7. Chi phí trung bình một đơn thuốc………………………………………… 44
4.2.8. Tương tác trong đơn…………………………………………………………… 44
KẾT LUẬN VÀ ĐỀ XUẤT ……………………………………………………………….. 4
 

DANH MỤC BẢNG
Bảng 2. 1: Các biến số nghiên cứu………………………………………………………… 17
Bảng 2. 2: Các chỉ số về thực hiện quy định kê đơn thuốc ngoại trú …………. 20
Bảng 2. 3: Các chỉ số kê đơn thuốc ngoại trú …………………………………………. 21
Bảng 3. 1: Một số đặc điểm của mẫu nghiên cứu……………………………………. 24
Bảng 3. 2: Thực hiện quy định về thủ tục hành chính ……………………………… 25
Bảng 3. 3: Tỷ lệ thuốc kê đơn đúng quy định…………………………………………. 25
Bảng 3. 4: Quy định về kê đơn phù hợp với chẩn đoán……………………………. 26
Bảng 3. 5: Đặc điểm, tỷ lệ của đơn thuốc ………………………………………………. 27
Bảng 3. 6: Cơ cấu số thuốc trong một đơn ……………………………………………. 29
Bảng 3. 7: Tỷ lệ thuốc nằm trong danh mục thuốc bệnh viện …………………… 30
Bảng 3. 8: Tỷ lệ đơn thuốc có kê thuốc tiêm ………………………………………….. 31
Bảng 3. 9: Tỷ lệ % đơn kê chế phẩm YHCT ………………………………………….. 31
Bảng 3. 10: Tỷ lệ đơn thuốc có kê vitamin, khoáng chất, corticoid và kháng
sinh …………………………………………………………………………………………………… 32
Bảng 3. 11: Tỷ lệ các nhóm kháng sinh được sử dụng…………………………….. 33
Bảng 3. 12: Tỷ lệ % đơn thuốc có phối hợp kháng sinh…………………………… 34
Bảng 3. 13: Chi phí sử dụng kháng sinh trung bình ………………………………… 35
Bảng 3. 14: Chi phí trung bình một đơn thuốc ……………………………………….. 35
Bảng 3. 15: Tỷ lệ số tương tác có trong một đơn ……………………………………. 36DANH MỤC HÌNH ẢNH
Hình 1. 1: Sơ đồ cơ cấu tổ chức……………………………………………………………. 14
Hình 3. 1: Đặc điểm bệnh lý của bệnh nhân điều trị ngoại trú ………………….. 28
Hình 3. 2: Cơ cấu số thuốc trong 1 đơn …………………………………………………. 30
Hình 3. 3: Tỷ lệ đơn kê vitamin, corticoid và kháng sinh ………………………… 32
Hình 3. 4: Tỷ lệ các nhóm các sinh được sử dụng…………………………………… 34
Hình 3. 5: Tỷ lệ đơn thuốc có tương tác ………………………………………………… 3