Nghiên cứu đặc điểm lâm sàng, kiểu gen của người mắc bệnh HbH và chẩn đoán trước sinh bệnh a-thalassemia

Luận án Nghiên cứu đặc điểm lâm sàng, kiểu gen của người mắc bệnh HbH và chẩn đoán trước sinh bệnh a-thalassemia.Bệnh a-thalassemia là bệnh di truyền lặn trên nhiễm sắc thể thường, đặc trưng bởi sự suy giảm hoặc thiếu hụt tổng hợp chuỗi a globin trong phân tử Hemoglobin. Bệnh thuộc nhóm bệnh di truyền phổ biến nhất, là nguyên nhân gây thiếu máu tan máu hàng đầu ở trẻ em [1].

Bệnh a-thalassemia xuất hiện ở tất cả các chủng tộc trên thế giới, rất phổ biến ở các nước Đông Nam Á. Hiện có khoảng 5% dân số thế giới là người mang gen bệnh a-thalassemia, bao gồm dạng a+-thalassemia, a0-thalassemia, phân bố khác nhau ở từng khu vực, quốc gia, chủng tộc khác nhau [1]. Tại Trung Quốc, người mang gen a-thalassemia chiếm 5-15% dân số [2], Hong Kong 4% [3], Thailand 15-30% [4], Lào 43% [5], Việt Nam 5% [6].

MÃ TÀI LIỆU

CAOHOC.2018.00135

Giá :

50.000đ

Liên Hệ

0915.558.890

Người bình thường có hai gen a globin nằm trên mỗi NST 16, và có tổng số bốn gen a globin trên hai NST 16 tương đồng (aa/aa). Tùy theo số lượng gen a bị đột biến, và tùy theo sự kết hợp đa dạng giữa các dạng allen

đột biến khác nhau của bệnh a-thalassemia, gây ra các biểu hiện lâm sàng ở nhiều mức độ khác nhau. Bệnh Hemoglobin H (HbH) là thể trung gian của a-thalassemia, trong đó ba trên bốn gen a globin bị đột biến [7].

Trẻ mắc bệnh HbH thường có thiếu máu tan máu, có thể phải phụ thuộc truyền máu, gây hậu quả nghiêm trọng cho hàng loạt các cơ quan trong cơ thể. Nếu không được điều trị, trẻ mắc HbH thể nặng thường tử vong sớm, hoặc muộn hơn vì các biến chứng của bệnh.

Hội chứng phù thai do Hb Bart’s là thể nặng nhất của bệnh a-thalassemia, do đột biến mất hoàn toàn bốn gen a globin, gây thiếu máu nặng, dẫn đến suy tim, tràn dịch đa màng, phù toàn thân, thường chết lưu trong khoảng từ 28-40 tuần, hoặc tử vong ngay trong vài giờ đầu sau khi sinh. Ngoài ra, hội chứng phù thai do Hb Bart’s còn làm tăng nguy cơ nhiễm độc thai nghén và tiền sản giật cũng như các biến chứng sản khoa khác cho sản phụ.

Tại Việt Nam, từ năm 1985, bệnh a-thalassemia mới bắt đầu được quan tâm nghiên cứu [8]. Từ năm 2008 đến 2010, kỹ thuật phân tích kiểu đột biến gen bệnh a-thalassemia mới bắt đầu được tiến hành tại Việt Nam [9, 10].

Việc nghiên cứu một cách sâu rộng về đặc điểm gen a globin, xác định các đột biến gây bệnh, mối liên quan giữa kiểu gen và kiểu hình của bệnh a-thalassemia, đóng vai trò quan trọng trong vấn đề tiên lượng mức độ nặng của bệnh và đưa ra các quyết định điều trị, theo dõi phù hợp. Ngoài ra, việc nghiên cứu các đột biến trên gen a globin sẽ bước đầu cung cấp các thông tin về đột biến trên gen a globin của người Việt Nam.

Đặc biệt, phân tích kiểu gen là cơ sở thiết yếu cho thực hành tư vấn tiền hôn nhân, tư vấn di truyền cho các cặp vợ chồng là người mang gen bệnh và chẩn đoán trước sinh bệnh a-thalassemia. Đây được xem là biện pháp hiệu quả và cần thiết để phòng bệnh.

Xuất phát từ các lý do trên, chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề tài: “Nghiên cứu đặc điểm lâm sàng, kiểu gen của người mắc bệnh HbH và chẩn đoán trước sinh bệnh a-thalassemia” với các mục tiêu sau đây:

1.  Phát hiện một số đột biến trên gen a globin của bệnh nhân a-thalassemia bằng các kỹ thuật PCR, MLPA và giải trình tự gen Sanger.

2. Nhận xét biểu hiện lâm sàng và kiểu gen của bệnh nhân mắc HbH.

3.  Chẩn đoán trước sinh bệnh a-thalassemia bằng kỹ thuật sinh học phân tử từ tế bào ối. 

KIÉN NGHỊ

1. Cần phân tích gen a globin bằng kỹ thuật sinh học phân tử để chẩn

đoán xác định bệnh HbH và Hb Bart’s, xác định thể bệnh HbH thể mất đoạn hoặc thể không mất đoạn và các dạng người mang gen bệnh a0 hoặc a+-thalassemia.

2.  Cần có những nghiên cứu tiếp theo để theo dõi và đánh giá về mối tương quan giữa kiểu hình và các kiểu gen của bệnh HbH với cỡ mẫu lớn hơn, trong thời gian dài hơn, để đưa ra tiên lượng dựa trên thể bệnh, theo dõi điều trị bệnh, và là cơ sở tư vấn di truyền và chẩn đoán trước sinh.

3.  Cần được chẩn đoán xác định người mang gen bằng phân tích gen a globin, tiến đến tư vấn di truyền và chẩn đoán trước sinh, đặc biệt cho những trường hợp có nguy cơ sinh con mắc a-thalassemia thể nặng. 

DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU

ĐÃ CÔNG BỐ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN

1. Diem Ngoc Ngo, Thi Thanh Ha Ly, Thi Tuyet Nhung Ngo, Thi Phuong Mai Nguyen, Thi Hong Ha Tran, Ba Truc Duong, Danh Cuong Tran, Thi Thanh Thuy Le, Thanh Hai Le, Thi Thanh Huong Tran (2015). Carrier screening and prenatal diagnosis for a- and P-thalassemia in pregnancies at risk in National Hospital of Pediatrics, Vietnam, Ann Transl Med 2015; 3(S2):AB123.

2.  Ngô Diễm Ngọc, Lý Thị Thanh Hà, Ngô Thị Tuyết Nhung, Nguyễn Thị Phương Mai, Dương Bá Trực, Trần Hồng Hà, An Thuỳ Lan, Trần Danh Cường, Lê Thị Thanh Thuý, Trần Thị Thanh Hương, Lê Thanh Hải (2015). Sàng lọc và chẩn đoán trước sinh bệnh Alpha và Beta Thalassemia trên các thai phụ nguy cơ cao tại Bệnh viện Nhi Trung Ương, Tạp chí Yhọc Việt Nam, tháng 9 tập 434 số đặc biệt (2015) 83-92.

3.  Ngô Diễm Ngọc, Lý Thị Thanh Hà, Ngô Thị Tuyết Nhung, Nguyễn Thị Phương Mai, Dương Bá Trực, Trần Hồng Hà, An Thuỳ Lan, Trần Danh Cường, Lê Thị Thanh Thuý, Trần Thị Thanh Hương, Lê Thanh Hải (2015). Chẩn đoán trước sinh bệnh HbH và phù thai do Hb Bart’ s tại Bệnh viện Nhi Trung Ương. Tạp chí Y học Việt Nam, tháng 9 tập 434 số đặc biệt (2015) 115-120.

4.  Ngô Diễm Ngọc, Lý Thị Thanh Hà, Ngô Thị Tuyết Nhung, Trần Danh Cường, Trần Thị Thanh Hương (2014). Chẩn đoán trước sinh bệnh a Thalassemia. Tạp Chí Nghiên Cứu Y Học, 89 (4), 8-14.

5. Ngô Diễm Ngọc, Lý Thị Thanh Hà, Dương Bá Trực, Bùi Văn Viên, Trần Thị Thanh Hương (2013). Ứng dụng kỹ thuật sinh học phân tử trong phát hiện đột biến gen a globin của bệnh a thalassemia. Tạp Chí Nghiên Cứu Y Học, 81 (1), 14-18.

6.  Ngô Diễm Ngọc, Lý Thị Thanh Hà, Ngô Thị Tuyết Nhung, Nguyễn Thị Phương Mai, Trần Danh Cường, Nguyễn Thị Tân Sinh, Trần Hồng Hà, Dương Bá Trực, Trần Thị Thanh Hương, Nguyễn Thanh Liêm (2013). Phòng bệnh phù thai dó Hemoglobin Bart’s: Sàng lọc người mẹ mang thai, phát hiện người mang gen bệnh và chẩn đoán trước sinh. Tạp Chí Phụ Sản, 11(02), 23-26.

7.  Ngô Diễm Ngọc, Lý Thị Thanh Hà, Ngô Thị Tuyết Nhung, Nguyễn Thị Phương Mai, Trần Danh Cường, Nguyễn Thị Tân Sinh, Trần Hồng Hà, Dương Bá Trực, Trần Thị Thanh Hương, Nguyễn Thanh Liêm (2012). Hội chứng phù thai do Hemoglobin Bart’s: Sàng lọc người mang gen và chẩn đoán trước sinh. Tạp Chí YHọc Việt Nam, 397(9), 159-165.

8.  Dương Bá Trực, Ngô Diễm Ngọc, Trần Thị Hồng Hà (2012). Một số đặc điểm lâm sàng và cận lâm sàng của bệnh HbH do đột biến –SEA/-aHbCs trên gen a globin. Tạp Chí YHọc Việt Nam, 397(9), 159-165. 

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. John O., Joanne T.S., Renzo G., et al. (2013). Prevention of Thalassemia and other Hemoglobin Disorders. Thalassemia international federation publications

2. He S., Zhang Q., Li D., et al. (2014). Prevention and control of Hb Bart’s disease in Guangxi Zhuang Autonomous Region, China. Eur J

Obstet Gynecol Reprod Biol, 178(7)-138-41

3. Chan V., Chan T.K., Tang M., et al. (1995). Prenatal diagnosis and screening of common genetic diseases in Hong Kong. Southeast Asian J Trop Med Public Health, 26(1)-1-2

4. Boonsa S., Sanchaisuriya K., Fucharoen G., et al. (2004). The diverse molecular basis and hematological features of Hb H and AEBart’s diseases in Northeast Thailand. Acta Haematol, 111(3)-149-54

5. Fucharoen S. and Winichagoon P. (2011). Haemoglobinopathies in southeast Asia. Indian J Med Res, 134(6)-498-506

6. Trí Nguyễn Anh (2012). Viet Nam – Current Situation in Control Strategies and Health Systems in Asia. Health and Medicine,

7. Fucharoen S. and Winichagoon P. (1992). Thalassemia in SouthEast Asia: problems and strategy for prevention and control. Southeast Asian J Trop Med Public Health, 23(4)-647-55

8. Trực Dương Bá (1996). Đặc điểm lâm sàng và huyết học bệnh HbH ở trẻ em Việt Nam. Bước đầu tìm hiểu tần suất bệnh alpha thalassemi ở Hà Nội. Luận án phó tiến sĩ khoa học Y Dược,

9. Hoan Nguyễn Khắc Hân (2008). Chẩn đoán di truyền phân tử bệnh beta thalassemia tại bệnh viện Từ Dũ. Tạp chí Y Học TP Hồ Chí Minh., 12(1)-5-10

10. Ngô Diễm Ngọc, Lý Thị Thanh Hà, Dương Bá Trực, et al. (2013). Ứng

dụng kỹ thuật sinh học phân tử trong phát hiện đột biến gen alpha globin của bệnh alpha thalassemia. Tạp chí nghiên cứu y học, 34(14-18

 ĐẶT VẤN ĐỀ 1

CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU 3
1.1.  Cấu trúc và các dạng phân tử hemoglobin 3
1.1.1.  Cấu trúc phân tử Hb ở người bình thường 3
1.1.2.  Các dạng phân tử hemoglobin 4
1.2.  Bệnh a-thalassemia 5
1.2.1. Khái niệm 5
1.2.2. Dịch tễ học bệnh a-thalassemia 5
1.2.3. Gen a globin 6
1.2.4. Cơ chế bệnh sinh của bệnh thalassemia 8
1.2.5. Cơ chế bệnh sinh của bệnh a-thalassemia 9
1.2.6. Cơ chế phân tử bệnh a-thalassemia 10
1.3. Đặc điểm lâm sàng bệnh a-thalassemia 13
1.3.1. Người mang gen a+-thalassemia 14
1.3.2. Người mang gen a0-thalassemia 14
1.3.3. Bệnh HbH 14
1.3.4. Hội chứng phù thai do Hb Bart’s 15
1.4. Đặc điểm cận lâm sàng bệnh a-thalassemia 16
1.4.1. Xét nghiệm công thức máu 16
1.4.2. Phân tích thành phần hemoglobin 16
1.4.3. Xét nghiệm di truyền phân tử phân tích gen a globin 17
1.4.4. Vai trò của phát hiện đột biến gen a globin gây bệnh a-thalassemia. 22
1.5. Chẩn đoán bệnh a thalassemia 24
1.5.1.  Tiêu chuẩn chẩn đoán bệnh a-thalassemia 24
1.5.2.  Chẩn đoán phân biệt bệnh a-thalassemia 24
1.6. Giá trị tiên lượng về kiểu hình dựa trên kiểu gen của bệnh HbH …. 25
1.7. Sàng lọc nguời mang gen bệnh và chẩn đoán trước sinh bệnh a-thalassemia. 27
1.7.1.  Sàng lọc người mang gen bệnh 27
1.7.2.  Chẩn đoán trước sinh bệnh a-thalassemia 28
1.7.3.  Chẩn đoán tiền phôi 33
1.8.  Tình hình nghiên cứu bệnh a-thalassemia 34 
1.8.1.  Thế giới 34
1.8.2.  Việt Nam 35
CHƯƠNG 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 37
2.1.  Thời gian và địa điểm nghiên cứu 37
2.2.  Đối tượng nghiên cứu 37
2.2.1.  Nhóm đối tượng cho mục tiêu 1 phát hiện một số đột biến gen a-thalassemia bằng kỹ thuật sinh học phân tử 37
2.2.2. Nhóm đối tượng cho mục tiêu 2 nhận xét biểu hiện lâm sàng và
kiểu gen của bệnh nhân HbH 37
2.2.3.  Nhóm đối tượng cho mục tiêu 3 chẩn đoán trước sinh bệnh a- thalassemia 37
2.3.  Tiêu chuẩn lựa chọn bệnh nhân 38
2.3.1.  Tiêu chuẩn chọn đối tượng cho mục tiêu 1 phát hiện một số đột biến gen a-thalassemia bằng kỹ thuật sinh học phân tử 38
2.3.2. Tiêu chuẩn lựa chọn đối tượng cho mục tiêu 2 nhận xét biểu
hiện lâm sàng và kiểu gen của bệnh nhân HbH 38
2.3.3. Tiêu chuẩn lựa chọn đối tượng cho mục tiêu 3 chẩn đoán trước
sinh bệnh a-thalassemia 38
2.3.4.  Tiêu chuẩn loại trừ 39
2.4.  Thiết kế nghiên cứu 39
2.4.1. Mục tiêu 1 39
2.4.2. Mục tiêu 2 40
2.4.3. Mục tiêu 3 40
2.5. Cỡ mẫu 41
2.6.  Mẫu bệnh phẩm 41
2.7.  Nội dung nghiên cứu 42
2.7.1.  Đặc điểm lâm sàng và huyết học của các bệnh nhân HbH 42
2.7.2.  Quy trình phát hiện đột biến gen a globin gây bệnh a-thalassemia 42
2.7.3.  Nuôi cấy tế bào ối 55
2.7.4. Phân tích gen a thalassemia, xác định kiểu gen của thai nhi…. 55
2.8.  Vấn đề đạo đức trong nghiên cứu 56
2.9. Sơ đồ nghiên cứu 56
CHƯƠNG 3 KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU 57
3.1. Kết quả phát hiện đột biến gen a globin của người mắc a-thalassemia
bằng kỹ thuật PCR, MLPA và giải trình tự gen Sanger 57
3.1.1. Xác định các đột biến mất đoạn thường gặp trên bệnh nhân HbH
bằng kỹ thuật GAP-PCR 57
3.1.2. Kết quả xác định các đột biến điểm thường gặp trên bệnh nhân
HbH bằng kỹ thuật ARMS-PCR 58
3.1.3. Đối chiếu kết quả phân tích gen a globin của kỹ thuật PCR với
kỹ thuật MLPA và giải trình tự gen Sanger 58
3.1.4. Kết quả xác định đột biến mất đoạn hiếm gặp trên bệnh nhân
HbH đoạn bằng kỹ thuật MLPA 60
3.1.5. Kết quả xác định đột biến điểm hiếm gặp trên bệnh nhân HbH
bằng kỹ thuật giải trình tự gen Sanger 61
3.1.6. Kết quả xác định đột biến gen a globin của bệnh nhân mắc Hb
Bart’s còn sống sau sinh bằng kỹ thuật PCR, MLPA 64
3.1.7. Tổng hợp kết quả đột biến gen a globin của người mắc a-
thalassemia   65
3.2. Mối liên hệ giữa đặc điểm lâm sàng và kiểu gen của bệnh HbH …. 67
3.2.1.  Đặc điểm chung của bệnh HbH 67
3.2.2.  Một số đặc điểm lâm sàng của bệnh HbH 70
3.2.3.  Một số đặc điểm huyết học của bệnh nhân HbH 73
3.2.4. Tổng hợp một số mối liên quan giữa đặc điểm lâm sàng, đặc
điểm huyết học và kiểu gen của bệnh HbH 85
3.3.  Chẩn đoán trước sinh bệnh a-thalassemia 87
3.3.1. Sàng lọc và chẩn đoán xác định người mang gen bệnh a-
thalassemia trên các cặp vợ chồng có thai bị phù 87
3.3.2. Kết quả xác định người mang gen a-thalassemia trên các cặp vợ
chồng có tiền sử sinh con mắc bệnh HbH 94
3.3.3.  Kết quả chẩn đoán trước sinh bệnh a-thalassemia 95
CHƯƠNG 4: BÀN LUẬN 98
4.1. Về đột biến gen a globin gây bệnh a-thalassemia phát hiện bằng kỹ thuật PCR, MLPA và giải trình tự gen 98 
4.1.1.  Ứng dụng kỹ thuật PCR, MLPA, giải trình tự gen Sanger xác định đột biến gen a globin 98
4.1.2. Về đột biến gen a globin trên người nghi ngờ mắc a-thalassemia102
4.1.3.  Về tỷ lệ các đột biến gen a globin trên bệnh nhân HbH 103
4.1.4. Ý nghĩa phát hiện đột biến gen a globin gây bệnh a-thalassemia
bằng kỹ thuật PCR, MLPA, giải trình tự gen 114
4.2. Về mối quan hệ kiểu gen, đặc điểm lâm sàng và huyết học của bệnh HbH 115
4.2.1.  Đặc điểm chung của bệnh HbH 115
4.2.2.  Một số đặc điểm lâm sàng của bệnh nhân HbH 117
4.2.3.  Về một số đặc điểm huyết học của bệnh nhân HbH 121
4.2.4.  Mối liên quan giữa kiểu gen và kiểu hình của bệnh HbH 129
4.2.5. Mối liên quan giữa biểu hiện lâm sàng và kiểu gen của bệnh
nhân mắc Hb Bart’s còn sống sau sinh 134
4.3.  Về chẩn đoán trước sinh bệnh a-thalassemia 137
4.3.1. Quy trình sàng lọc người mang gen bệnh và chẩn đoán trước
sinh bệnh a-thalassemia 137
4.3.2. Ý nghĩa việc xác định người mang gen bệnh trên các cặp vợ
chồng có thai bị phù 138
4.3.3. Về xác định người mang gen a-thalassemia trên các cặp vợ chồng có tiền sử sinh con mắc bệnh HbH, có thai lần tiếp theo146
4.3.4.  Về chẩn đoán trước sinh bệnh a-thalassemia 148
4.3.5. Đối chiếu kết quả chẩn đoán trước sinh 149
KẾT LUẬN 151
KIẾN NGHỊ 153
TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC 
Bảng 1.1. Các loại allen đột biến của bệnh a-thalassemia 11
Bảng 1.2. Các kiểu gen và kiểu hình của bệnh a-thalassemia 13
Bảng 2.1. Trình tự mồi và kích thước của 5 đột biến thường gặp 43
Bảng 2.2. Các thông số của phản ứng GAP-PCR của 5 đột biến thường gặp . 44 Bảng 2.3. Trình tự mồi và kích thước của 2 đột biến điểm thường gặp …. 46
Bảng 2.4. Các thông số của phản ứng ARMS-PCR 47
Bảng 2.5. Trình tự mồi của kỹ thuật giải trình tự gen HbA1 và HbA2 49
Bảng 2.6. Các thông số phản ứng PCR của kỹ thuật giải trình tự gen 49
Bảng 2.7. Các thông số của phản ứng PCR mồi đơn 51
Bảng 3.1. Các đột biến điểm hiếm gặp gen a globin 63
Bảng 3.2. Đột biến gen a globin cuả người nghi ngờ mắc a-thalassemia 65
Bảng 3.3. Tỷ lệ allen đột biến của bệnh nhân HbH 66
Bảng 3.4. Tuổi vào viện trung bình của bệnh nhân HbH theo nhóm bệnh67
Bảng 3.5. Phân nhóm tuổi của bệnh nhân HbH ở từng nhóm bệnh 68
Bảng 3.6. Tỷ lệ về giới của bệnh nhân HbH ở từng nhóm bệnh 68
Bảng 3.7. Phân bố bệnh nhân HbH theo địa phương cư trú 69
Bảng 3.8. Đặc điểm truyền máu của bệnh nhân HbH ở từng nhóm bệnh . 70
Bảng 3.9. Số lần truyền máu trung bình/năm của bệnh nhân HbH 70
Bảng 3.10. Phân loại mức độ thiếu máu của bệnh nhân HbH 71
Bảng 3.11. Phân loại thiếu máu của bệnh nhân HbH theo nhóm bệnh 71
Bảng 3.12. Mức độ gan lách to của bệnh nhân HbH ở từng nhóm bệnh 72
Bảng 3.13. Bộ mặt thalassemia của bệnh nhân HbH ở từng nhóm bệnh …. 72
Bảng 3.14. Hemoglobin trung bình ở từng nhóm tuổi theo nhóm bệnh 73
Bảng 3.15. Hb trung bình của bệnh nhân HbH so với người bình thường .. 73 Bảng 3.16. HCT trung bình của bệnh nhân HbH so với người bình thường74 Bảng 3.17. HCT trung bình ở từng nhóm tuổi trong từng nhóm bệnh HbH .. 75 Bảng 3.18. RBC trung bình của bệnh nhân HbH so với người bình thường … 76 Bảng 3.19. RBC trung bình ở từng nhóm tuổi trong từng nhóm bệnh HbH .. 76 Bảng 3.20. MCV trung bình của bệnh nhân HbH so với người bình thường .. 77 Bảng 3.21. MCV trung bình ở từng nhóm tuổi trong từng nhóm bệnh HbH78 
Bảng 3.22. Sự phân nhóm chỉ số MCV của bệnh nhân HbH theo nhóm bệnh.. 78 Bảng 3.23. MCH trung bình ở từng nhóm tuổi so với người bình thường .. 79 Bảng 3.24. MCH trung bình ở từng nhóm tuổi trong từng nhóm bệnh HbH80
Bảng 3.25. Phân nhóm MCH của bệnh nhân HbH theo nhóm bệnh 80
Bảng 3.26. MCHC trung bình ở từng nhóm tuổi so với người bình thường 81 Bảng 3.27. MCHC trung bình ở từng nhóm tuổi trong từng nhóm bệnh HbH … 82
Bảng 3.28. Phân nhóm MCHC của bệnh nhân HbH theo nhóm bệnh 82
Bảng 3.29. Tổng hợp thành phần hemoglobin trên bệnh nhân HbH 83
Bảng 3.30. Tổng hợp thành phần hemoglobin theo nhóm bệnh 83
Bảng 3.31. Một số đặc điểm lâm sàng và huyết học của từng nhóm bệnh HbH … 85 Bảng 3.32. Một số biểu hiện lâm sàng và huyết học của từng loại đột biến
gây bệnh HbH 86
Bảng 3.33. Kết quả sàng lọc và chẩn đoán xác định người mang gen a-
thalassemia trên các cặp vợ chồng có thai bị phù 87
Bảng 3.34. Đặc điểm huyết học của người mang gen a°-thalassemia 88
Bảng 3.35. Đặc điểm về chỉ số MCV ở người mang gen a°-thalassemia … 89 Bảng 3.36. Đặc điểm về chỉ số MCH ở người mang gen a°-thalassemia … 89 Bảng 3.37. Phân tích thành phần Hemoglobin ở người mang gen a°-thalassemia.. 90
Bảng 3.38. Tỷ lệ người mang gen a0-thalassemia theo địa phương 91
Bảng 3.39. Tình trạng thai hiện tại và tiền sử phù thai của sản phụ 92
Bảng 3.40. Đặc điểm về tuổi của gia đình mang gen a0-thalassemia 93
Bảng 3.41. Kiểu gen của gia đình có con HbH chẩn đoán trước sinh 94
Bảng 3.42. Kết quả chẩn đoán trước sinh bệnh Hb Bart’s 95
Bảng 3.43. Kết quả chẩn đoán trước sinh bệnh HbH 95
Bảng 3.44. Tổng hợp kết quả chẩn đoán trước sinh bệnh a-thalassemia …. 96 Bảng 4.1. So sánh tỷ lệ HbH mất đoạn và không mất đoạn ở các quần thể … 103
Bảng 4.2. Đột biến tại codon mở đầu gen a globin gây bệnh a-thalassemia 110
Bảng 4.3. So sánh tỷ lệ kiểu gen của bệnh nhân HbH 113
Bảng 4.4. So sánh mức độ gan lách to trên bệnh nhân HbH 120
Bảng 4.5. So sánh thành phần hemoglobin trên bệnh nhân HbH 127
Bảng 4.6. Thành phầnphần hemoglobin ở từng nhóm của bệnh HbH …. 129
Bảng 4.7. Các dạng hemoglobin qua các giai đoạn phát triển 135
Bảng 4.8. So sánh tuổi thai mắc Hb Bart’s tại thời điểm chẩn đoán 140 
Biểu đồ 3.1. Tỷ lệ các loại kiểu gen của 97 bệnh nhân HbH 66
Biểu đồ 3.2. Tỷ lệ bệnh nhân ở từng nhóm bệnh HbH 67
Biểu đồ 3.3. Phân bố bệnh nhân mắc HbH theo dân tộc 69
Biểu đồ 3.4. Phân bố về Hematocrit (%) trên bệnh nhân HbH 74
Biểu đồ 3.5. Phân bố RBC (x1012/L) của bệnh nhân HbH 75
Biểu đồ 3.6. Phân bố về MCV (fL) của bệnh nhân HbH 77
Biểu đồ 3.7. Phân bố về MCH (pg) của bệnh nhân HbH 79
Biểu đồ 3.8. Phân bố MCHC (%) của bệnh nhân HbH 81
Biểu đồ 3.9. Tỷ lệ HbA2 trong thành phần hemoglobin của bệnh HbH … 84
Biểu đồ 3.10. Đặc điểm HbA2 của người mang gen a°-thalassemia 90
Biểu đồ 3.11. Tỷ lệ người mang gen a°-thalassemia theo dân tộc 92
Biểu đồ 3.12. Tuần thai của các sản phụ mang gen a°-thalassemia 93
Hình 1.1. Sơ đồ cấu tạo phân tử Hb 3
Hình 1.2. Tế bào hồng cầu vận chuyển oxy 4
Hình 1.3. Nhóm gen globin a và p và sự tổng hợp globin, hemoglobin ở
các giai đoạn phát triển 7
Hình 1.4. Cấu trúc gen a globin 7
Hình 1.5. Thành phần chuỗi a và p globin trong phân tử hemoglobin 8
Hình 1.6. Dạng mất đoạn một gen a globin tạo allen a+-thalassemia 11
Hình 1.7. Các loại mất đoạn hai gen a globin tạo allen a0-thalassemia 12
Hình 1.8. Người mang gen a+-thalassemia 14
Hình 1.9. Người mang gen a0-thalassemia (a) Cis; (b) Trans 14
Hình 1.10. Bệnh HbH (a) Thể mất đoạn (b) Thể không mất đoạn 14
Hình 1.11. Hội chứng phù thai do Hb Bart’s 15
Hình 1.12. Hội chứng phù thai do hemoglobin Bart’s 16
Hình 1.13. Nguyên lý của kỹ thuật ARMS-PCR 18
Hình 1.14. Nguyên lý của kỹ thuật GAP-PCR 19
Hình 1.15. Nguyên lý của kỹ thuật giải trình tự gen Sanger 20
Hình 1.16. Nguyên lý của kỹ thuật MLPA 21
Hình 1.17. Nguyên lý của kỹ thuật StripAssay 22
Hình 1.18. Các thủ thuật lấy bệnh phẩm trong chẩn đoán trước sinh 31
Hỉnh 1.19. (A) DNA thai tự do trong máu mẹ. (B) Nguyên lý chẩn đoán tiền phôi … 34
Hình 2.1. Sơ đồ phân tích gen a globin bằng kỹ thuật sinh học phân tử … 39
Hình 2.2. Cặp mồi cho đột biến 5 đột biến mất đoạn thường gặp trên gen a
globin   42
Hình 2.3. Hình ảnh điện di GAP-PCR phân tích đột biến gen a globin 45
Hình 2.4. Hình ảnh điện di ARMS – PCR phân tích đột biến gen a globin …. 48 
Hình 2.5. Giải trình tự gen a globin phát hiện đột biến điểm c.2delT
(p.MetlArgfs) 51
Hình 2.6. Sơ đồ vị trí các probe trên vùng gen HBA của Kit MLPA P140 53
Hình 2.7. Hình ảnh MLPA phân tích đột biến gen a globin 54
Hình 2.8. Sơ đồ nghiên cứu 56
Hình 3.1. Điện di sản phẩm GAP-PCR của các bệnh nhân HbH 57
Hình 3.2. Điện di sản phẩm ARMS-PCR của đột biến -aHbCs và -aHbQs trên
gen a globin của các bệnh nhân HbH 58
Hỉnh 3.3. Kết quả MLPA cho: (A) Người bình thường, (B) Kiểu gen (–
SEA/aa), (C) Kiểu gen (–SEA/-a37), (D) Kiểu gen (–SEA/-a42) của
bệnh a-thalassemia 59
Hình 3.4. Đột biến Hb Constant Spring (HbCs) c.424T>C (p.Tyr142Gln)…. 59
Hình 3.5. Đột biến Hb Quong Sze (HbQs) c.374T>C (p.Leu125Pro) 60
Hình 3.6. Kết quả MLPA của gia đình bệnh nhân mang đột biến –SEA/-a 1. .. 60
Hình 3.7. Điện di sản phẩm PCR gen a1 và gen a2 61
Hình 3.8. Đột biến điểm c.2delT (p.Met1Argfs) 61
Hình 3.9. Đột biến điểm c.81G>T (p.Glu27Asp) – Hb Hekinan 62
Hình 3.10. Đột biến điểm c.92G>A (p.Arg31Lys) 62
Hình 3.11. Đột biến điểm c.426 A>T (p.Term142Tyr) – Hb Parkse 63
Hình 3.12. (A) GAP-PCR, (B) ARMS-PCR sàng lọc 7 đột biến trên gen a globin 64
Hình 3.13. Hình ảnh điện di sản phẩm PCR cho kỹ thuật giải trình tự gen a 1,a2.64
Hình 3.14. Kết quả MLPA của bệnh nhân 4 tuổi mắc Hb Bart’s 65
Hình 3.15. Chẩn đoán trước sinh bệnh HbH và Hb Bart’s 96
Hình 3.16. Máu cuống rốn thu thập từ thai bị phù mắc Hb Bart’s 97
Hình 4.1. Phả hệ của gia đình có con mắc Hb Bart’s còn sống sau sinh.. 135

You may also like...

https://thaoduoctunhien.info/nam-dong-trung-ha-thao/    https://thaoduoctunhien.info/