Thực trạng và một số yếu tố ảnh hưởng đến quản lý chất thải rắn y tế tại Bệnh viện đa khoa tỉnh Bình Phước năm 2017

Luận văn thạc sĩ quản lý bệnh viện Thực trạng và một số yếu tố ảnh hưởng đến quản lý chất thải rắn y tế tại Bệnh viện đa khoa tỉnh Bình Phước năm 2017.Chất thải rắn y tế (CTRYT) đã và đang là vấn đề quan tâm của toàn xã hội và của ngành y tế vì nguy cơ gây ô nhiễm môi trường. Xu thế gia tăng sử dụng các dụng cụ, sản phẩm dùng một lần trong y tế đã khiến lượng chất thải rắn y tế gia tăng ngày càng nhiều, trong đó có nhiều nhóm chất thải thuộc loại nguy hiểm đối với môi trường và con người. Chất thải rắn y tế nguy hại tiềm ẩn cao khả năng lây nhiễm, gây tổn thương hơn bất kỳ loại chất thải khác, có thể truyền các bệnh nguy hiểm cho những người phơi nhiễm (như HIV, HBV, HCV) [32].
Chất thải rắn y tế là môi trường thuận lợi cho vi khuẩn cư trú, phát triển và rất dễ gây ô nhiễm. Theo số liệu của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), thành phần CTRYT tại các nước phát triển thì lượng chất thải rắn y tế nguy hại (CTRYTNH) chiếm 22,5% [33] trong đó phần lớn là chất thải rắn lây nhiễm. Đặc biệt, chất thải sắc nhọn là nguyên nhân chính làm lan truyền các tác nhân gây bệnh theo đường máu cho NVYT.

Tại Việt Nam tính đến năm 2015 chỉ có khoảng 75% CTRYT được thu gom ở tuyến bêṇ h viêṇ tỉnh và huyêṇ [26]. Nhằm thực hiện tốt công tác quản lý CTRYT taị các cơ sở y tế trên cả nướ c, Bộ Y tế và Bộ Tài nguyên- Môi trường ban hành Thông tư liên tịch số: 58/2015/TTLT-BYT-BTNMT ngày 31/12/2015: Quy định về quản lý chất thải y tế, quy chế này đươc̣ áp duṇ g đối vớ i tất cả các cơ sở khám bêṇ h, chữa bêṇ h, nhà hô ̣sinh, tra ṃ y tế, các bêṇ h viêṇ (BV) và các cá nhân tham gia vâṇ chuyển, xử lý, tiêu huỷ CTRYT, với mục đích đẩy mạnh công tác quản lý chất thải y tế tại các cơ sở khám bêṇ h, chữa bêṇ h và đưa vào trong 83 tiêu chí phát triển BV [22]. Bệnh viện đa khoa tỉnh Bình Phước là bệnh viện hạng II trực thuộc Sở y tế tỉnh Bình Phước. Bệnh viện với chỉ tiêu hoạt động là 600 giường bệnh, tuy nhiên hiện nay mới có 350 giường (do cơ sở vật chất hạn chế). Số lượng bệnh điều trị nội trú trung bình hàng ngày khoảng 550. Số bệnh nhân điều trị ngoại trú khoảng 500 lượt bệnh nhân đến khám ngoại trú/ngày [12]. Số lượng CTRYT được bệnh viện thải ra hàng ngày với một khối lượng khá lớn, trong đó chất thải rắn y tế lây nhiêm̃ (CTRYTLN) từ trong hoaṭ đôṇ g khám bêṇ h và chữa bêṇ h là 120kg; CTRNH không lây nhiễm là 17 kg và CTRYT thông thườ ng không chứ a các thành phần nguy haị phát sinh trong sinh hoaṭ hàng ngày không chứ a các thành phần lây nhiêm̃ 1523 kg [17, 18].
Mặc dù bệnh viện đa khoa tỉnh Bình Phướ c đã thực hiện một số biện pháp quản lý CTRYT, tuy nhiên vẫn còn một số tồn tại trong công tác này, dẫn đến kết quả quản lý CTRYT của bệnh viện chưa đáp ứng được các yêu cầu quản lý trong thực tiễn. Qua quan sát thực tế tại bệnh viện, việc phân loại, thu gom, lưu giữ và vận chuyển CTRYT đôi khi chưa thực hiện đúng theo các quy định hiện hành về quản lý chất thải. Cơ sở vật chất phục vụ quản lý CTRYT của bệnh viện chưa được đầu tư và trang bị đầy đủ. Trước thực trạng này. Ban giám đốc bệnh viện đã chỉ đaọ cho cho các bô ̣phâṇ khoa phòng trong BV tổ chức triển khai thực hiện Thông tư liên số 58/2015/TTLT-BYT-BTNMT ngày 31/12/2015 của Bộ Y tế và Bộ Tài nguyên & Môi trường quy định về quản lý chất thải y tế (sau đây gọi tắt là Thông tư 58/2015/TTLT-BYT-BTNMT). Từ yêu cầu thực tế trên đây của bệnh viện về công tác QLCTRYT chúng tôi tiến hành nghiên cứu “Thực trạng và một số yếu tố ảnh hưởng đến quản lý chất thải rắn y tế tại Bệnh viện đa khoa tỉnh Bình Phước năm 2017”.
MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU
Nghiên cứu này nhằm hai mục tiêu sau:
1. Mô tả thực trạng quản lý chất thải rắn y tế tại Bệnh viện đa khoa tỉnh Bình Phước năm 2017.
2. Phân tích một số yếu tố ảnh hưởng đến công tác quản lý chất thải rắn y tế tại Bệnh viện đa khoa tỉnh Bình Phước năm 2017

MỤC LỤC
LỜI CẢM ƠN ………………………………………………………………………………………………..i
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT ……………………………………………………………….v
DANH MỤC HÌNH Ả NH VÀ BẢNG BIỂU…………………………………………………….vi
TÓM TẮT NGHIÊN CỨU ……………………………………………………………………………vii
ĐẶT VẤN ĐỀ ……………………………………………………………………………………………….1
MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU …………………………………………………………………………….3
CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN TÀI LIỆU ……………………………………………………………4
1.1. Một số khái niêṃ cơ bản…………………………………………………………………………..4
1.1.1. Một số khái niệm liên quan đến chất thải rắ n y tế ……………………………………..4
1.1.2. Thành phần của chất thải rắn y tế …………………………………………………………..5
1.1.3. Ảnh hưởng của chất thải rắn y tế đối với sức khỏe và môi trường……………….6
1.1.4. Tác động của chất thải rắn đến kinh tế – xã hội ………………………………………..8
1.2. Phân loại chất thải rắn y tế ………………………………………………………………………..9
1.3. Quy điṇ h các trang thiết bi ̣và quản lý CTRYT trong bêṇ h viêṇ …………………10
1.3.1. Quy định mã màu sắc ………………………………………………………………………….10
1.3.2. Thùng đựng chất thải ………………………………………………………………………….10
1.3.3. Phân loại/cô lập chất thải …………………………………………………………………..11
1.4. Thưc̣ traṇ g quản lý chất thải rắn y tế trên thế giớ i và trong nướ c………………….13
1.4.1. Thực trạng quản lý chất thải rắ n y tế trên thế giới…………………………………..13
1.4.2. Thực trạng quản lý chất thải rắn y tế tại Việt Nam …………………………………17
Môṭ số nghiên cứ u về quản lý Chất thải rắ n y tế ở Viêṭ Nam……………………………..24
1.5. Môṭ số yếu tố ảnh hưở ng đến công tác quản lý chất thải rắn y tế………………….26
1.5.1. Cơ chế chính sá ch đối vớ i công tá c quản lý chất thải rắ n y tế …………………..26
1.5.2. Hiểu biết của cá n bô,̣ nhân viên y tế về quản lý chất thải rắ n y tế ……………..28
1.5.3. Nguồn nhân lực, kinh phí và trang thiết bi ̣cho công tác quản lý CTRYT……29
HUPHiii
1.6. Môṭ số thông tin về bêṇ h viêṇ và quản lý chất thải rắn y tế tại Bệnh viện tỉnh
Bình Phướ c………………………………………………………………………………………………….30
CHƯƠNG 2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ………………………………………………33
2.1. Đối tượng nghiên cứu……………………………………………………………………………..34
2.2. Thời gian và địa điểm nghiên cứu…………………………………………………………….34
2.3. Thiết kế nghiên cứu………………………………………………………………………………..34
2.4. Cỡ mẫu và phương pháp chọn mẫu…………………………………………………………..34
2.5. Phương pháp thu thâp̣ số liêụ ………………………………………………………………….35
2.6. Phương pháp phân tích số liệu …………………………………………………………………37
2.7. Đạo đức trong nghiên cứu……………………………………………………………………….38
2.8. Hạn chế của nghiên cứu và cách khắc phục……………………………………………….38
CHƯƠNG 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU………………………………………………………..39
3.1. Thực trạng quản lý chất thải rắn y tế tại bệnh viện đa khoa Bình Phước ……….39
3.1.1. Phân loại chất thải rắn y tế…………………………………………………………………..39
3.1.2. Thu gom chất thải rắ n y tế ……………………………………………………………………41
3.1.3. Thực hành vận chuyển chất thải rắn y tế ……………………………………………….43
3.1.4. Thực traṇ g về lưu giữ CTRYT……………………………………………………………….45
3.1.5. Trang thiết bi ̣phuc̣ vụ cho quản lý CTRYT……………………………………………..47
3.2. Môṭ số yếu tố ảnh hưở ng đến quản lý chất thải rắn y tế taị Bêṇ h viêṇ đa khoa
tỉnh Bình Phướ c……………………………………………………………………………………………49
3.2.1. Yếu tố thuộc về chính sách và Lãnh đaọ …………………………………………………49
3.2.2. Yếu tố về trang thiết bi ̣phục vụ Quản lý CTRYT……………………………………..50
3.2.3. Yếu tố thuộc về cán bộ nhân viên y tế …………………………………………………….51
3.2.4. Yếu tố khác ảnh hưởng đến quản lý chất thải rắ n y tế taị bêṇ h viêṇ đa khoa
tỉnh Bình Phướ c …………………………………………………………………………………………..51
HUPHiv
CHƯƠNG 4. BÀN LUẬN……………………………………………………………………………53
4.1. Thực trạng quản lý chất thải rắn y tế tại bệnh viện đa khoa Bình Phước ……….53
4.1.1. Phân loại chất thải rắn y tế…………………………………………………………………..53
4.1.2. Thu gom chất thải rắn y tế taị BV ………………………………………………………….53
4.1.3. Vâṇ chuyển chất thải rắn y tế taị BV ……………………………………………………..54
4.1.4. Lưu giữ chất thải rắn y tế taị BV……………………………………………………………54
4.2. Trang thiết bi ̣phuc̣ vu ̣QLCTRYT taị BV ………………………………………………..55
4.3. Một số yếu tố ảnh hưởng đến công tác quản lý chất thải rắn y tế tại Bêṇ h viêṇ
đa khoa tỉnh Bình Phướ c……………………………………………………………………………….55
KHUYẾ N NGHỊ………………………………………………………………………………………….63
TÀI LIỆU THAM KHẢO……………………………………………………………………………..64
PHỤ LUC̣ ……………………………………………………………………………………………………67
Phu ̣ luc̣ 1. Bảng kiểm quan sát thưc̣ hành phân loaị, thu gom, vâṇ chuyển, lưu giữ
chất thải rắn y tế …………………………………………………………………………………………..67
Phụ lục 2. Bảng kiểm thống kê trang thiết bi ̣quản lý chất thải rắn y tế ……………….70
Phu ̣ luc̣ 3. Hướ ng dâñ phỏng vấn sâu lañ h đaọ Bêṇ h viêṇ về quản lý chất thải rắn y
tế trong Bêṇ h viêṇ ………………………………………………………………………………………..72
Phu ̣luc̣ 4. Hướ ng dâñ phỏng vấn sâu lãnh đaọ các khoa, cán bô ̣quản lý chất thải rắn
y tế trong Bêṇ h viêṇ ……………………………………………………………………………………..74
Phu ̣luc̣ 5. Biến số nghiên cứ u……………………………………………………………………….76
Phu ̣luc̣ 6. BẢNG ĐÁNH GIÁ ĐAṬ VỀ THỰC HÀ NH QUẢ N LÝ CTRYT …….79
Môṭ số hình ảnh trong nghiên cứ u ………………………………………………………………….8