KHẢO SÁT  KIẾN THỨC VÀ THỰC TRẠNG VỀ BÁN KHÁNG SINH CỦA CÁC CƠ SỞ BÁN LẺ THUỐC ĐẠT TIÊU CHUẨN GPP TẠI  THÀNH PHỐ CHÍ  LINH, HẢI DƯƠNG NĂM  2020

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC KHẢO SÁT  KIẾN THỨC VÀ THỰC TRẠNG VỀ BÁN KHÁNG SINH CỦA CÁC CƠ SỞ BÁN LẺ THUỐC ĐẠT TIÊU CHUẨN GPP TẠI  THÀNH PHỐ CHÍ  LINH, HẢI DƯƠNG NĂM  2020.Kháng sinh là một trong những khám phá quan trọng của nhân loại, mở ra kỷ nguyên dùng kháng sinh để điều trị và đẩy lùi các bệnh nhiễm trùng gây ra bởi các vi sinh vật. Thuốc kháng sinh có vai trò rất thiết yếu trong điều trị, nó đem lại nhiều lợi ích và cơ hội sống cho những bệnh nhân mắc bệnh và đặc biệt cần thiết đối với mô hình bệnh tật ở các nước đang phát triển [10].
Hiện nay thị trường kháng sinh trên thế giới nói chung và ở Việt Nam nói riêng đều rất phong phú và đa đạng về cả chủng loại lẫn số lượng với các mức giá phù hợp với nhiều đối tượng trong xã hội. Việc này tạo cơ hội cho người dân trong cộng đồng dễ dàng tiếp cận và đáp ứng nhu cầu chữa bệnh. Tuy nhiên do công tác quản lý còn chưa được chặt chẽ, sát sao nên tình trạng mua bán, tự ý sử dụng thuốc kháng sinh không kê đơn của bác sĩ ở Việt Nam ngày càng gia tăng và trở nên phổ biến.

Việc lạm dụng kháng sinh dần trở thành mối đe dọa nghiêm trọng đến sức khỏe con người. Tình hình kháng thuốc đang diễn ra phổ biến ở nhiều nước trên thế giới. Tổ chức y tế thế giới (WHO) đưa ra cảnh báo đến năm 2050, tình trạng kháng thuốc kháng sinh có thể là nguyên nhân tử vong của 10 triệu người trên toàn cầu [38]. Năm 2013, theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh (CDC), mỗi năm ở Mỹ có ít nhất 2 triệu người bị nhiễm trùng kháng kháng sinh và ít nhất 23.000 người tử vong [28]. Việt Nam nằm trong nhóm các nước có tỷ lệ kháng thuốc kháng sinh cao nhất trên thế giới. Mức độ sử dụng kháng sinh ở Việt Nam cao hơn xấp xỉ năm lần so với số liệu được công bố từ Hà Lan [19]. Thời gian kháng thuốc của các vi khuẩn ngày càng rút ngắn, nhiều thuốc nhanh chóng mất hiệu lực điều trị do sự phát triển của vi khuẩn kháng thuốc. Có thể thấy, tình trạng kháng kháng sinh ngày nay đang là vấn đề cần được quan tâm hơn trên thế giới.
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng kháng kháng sinh ngày nay. Một trong những nguyên nhân đó chính là việc mua kháng sinh không kê đơn rất dễ. Người dân tại nhiều quốc gia có nhận thức về kháng sinh còn hạn chế và có thói quen tự chữa bệnh. Theo báo cáo của nghiên cứu thực hiện năm 2007 nhằm đánh giá kiến thức về sử dụng kháng sinh ở khu vực nông thôn Việt Nam cho thấy, mặc dù đã có các tài liệu hướng dẫn, nhưng kiến thức về sử dụng kháng sinh vẫn còn rất hạn chế; dịch vụ chăm2 sóc sức khỏe thường cung cấp kháng sinh một cách không cần thiết cho các trường hợp cảm cúm thông thường [20].
Tại các địa phương, việc khám chữa bệnh còn nhiều khó khăn, việc mua thuốc trực tiếp tiết kiệm cả về kinh tế và thời gian cho bệnh nhân. Điều này đặt ra câu hỏi người có trách nhiệm hành nghề dược có đủ kiến thức về các loại kháng sinh và tác hại của việc bán kháng sinh không kê đơn chưa. Thái độ của các dược sĩ với thực trạng này như thế nào? Thực tế hoạt động bán kháng sinh không có đơn diễn ra ra sao?
Để trả lời những câu hỏi này, chúng tôi thực hiện đề tài: “KHẢO SÁT  KIẾN THỨC VÀ THỰC TRẠNG VỀ BÁN KHÁNG SINH CỦA CÁC CƠ SỞ BÁN LẺ THUỐC ĐẠT TIÊU CHUẨN GPP TẠI  THÀNH PHỐ CHÍ  LINH, HẢI DƯƠNG NĂM  2020.” với các mục tiêu dự kiến như sau:
1. Khảo sát kiến thức về kháng sinh của người bán thuốc tại cơ sở bán lẻ thuốc
Thành phố Chí Linh, Hải Dương.
2. Khảo sát thực trạng về việc bán kháng sinh của các cơ sở bán lẻ thuốc tại
Thành phố Chí Linh, Hải Dương
LỜI CẢ  ƠN
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
DANH MỤC CÁC BẢNG
DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ
ĐẶT VẤN ĐỀ …………………………………………………………………………………………………..1
CHƢƠNG 1   ỔNG QUAN………………………………………………………………………………3
1.1. Thực  àn  tốt cơ sở bán lẻ thuốc…………………………………………………………………3
1.1.1. Khái quát về thực hành tốt cơ sở bán lẻ thuốc (GPP)…………………………………..3
1.1.2. Nguyên tắc, tiêu chuẩn GPP và thực trạng thực hiện GPP tại Việt Nam………..4
1 2  N ƣ   bán lẻ thuốc ……………………………………………………………………………………..6
1.2.1 Trình độ chuyên môn……………………………………………………………………………….6
1.2.2. Đạo đức nghề nghiệp ………………………………………………………………………………7
1.2.3. Vai trò của người hành nghề dược ……………………………………………………………8
1 3  Quy đ n  bán k án  s n  ……………………………………………………………………………9
1.4. Thực tr n  bán t uốc k án  s n  k ôn  kê đơn ………………………………………….9
1.4.1. Trên thế giới…………………………………………………………………………………………10
1.4.2. Tại Việt Nam ……………………………………………………………………………………….11
1 5  Các n   ên cứu đán    á k ến thức, t á  độ và t ực  àn  của dƣợc sĩ về việc
bán k án  s n  k ôn  có đơn ………………………………………………………………………….12
1.5.1. Trên thế giới…………………………………………………………………………………………12
1.5.2. Tại Việt Nam ……………………………………………………………………………………….14
1 6    àn  p ố C í   n  và  ệ thống y tế t   C í   n , Hả  Dƣơn …………………..14
1.6.1. Giới thiệu về thành phố Chí Linh …………………………………………………………..14
1.6.2. Hệ thống y tế tại thành phố Chí Linh ………………………………………………………15CHƢƠNG 2  ĐỐI  ƢỢNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU……………………17
2 1  Đố  tƣợn  n   ên cứu………………………………………………………………………………..17
2.2. Th     an n   ên cứu ………………………………………………………………………………..17
2 3  P ƣơn  p áp n   ên cứu…………………………………………………………………………..17
2.3.1. Thiết kế nghiên cứu ………………………………………………………………………………17
2.3.2. Mẫu và cỡ mẫu nghiên cứu…………………………………………………………………….19
2.3.3. Xác định biến số …………………………………………………………………………………..19
2.3.4. Phương pháp thu thập số liệu …………………………………………………………………20
2.3.5. Phương pháp phân tích và xử lý số liệu……………………………………………………21
2 4  H n c ế của đề tà  …………………………………………………………………………………….22
CHƢƠNG 3  KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU………………………………………………………….24
3.1. Khảo sát k ến thức về k án  s n  của NBT t   các cơ sở bán lẻ thuốc t àn 
phố C í   n , Hả  Dƣơn ………………………………………………………………………………..24
3.1.1. Đặc điểm chung của đối tượng nghiên cứu ………………………………………………24
3.1.2. Kiến thức của người bán thuốc……………………………………………………………….25
3.2. Thực tr ng về việc bán k án  s n …………………………………………………………….34
3.2.1. Thực hành của người bán thuốc………………………………………………………………34
3.2.2. Kỹ năng của NBT trong thực hành bán kháng sinh……………………………………36
CHƢƠNG 4  BÀN  UẬN ……………………………………………………………………………….39
4.1. Kiến thức của n ƣ   bán t uốc………………………………………………………………….39
4.1.1. Đặc điểm của mẫu nghiên cứu………………………………………………………………..39
4.1.2. Kiến thức của người bán thuốc……………………………………………………………….39
4.2. Thực tr ng về việc bán k án  s n …………………………………………………………….42
4.2.1. Thực hành của người bán thuốc………………………………………………………………42
4.2.2. Kỹ năng của NBT trong thực hành bán kháng sinh……………………………………43KẾT LUẬN VÀ ĐỀ  UẤ  ……………………………………………………………………………..45
 ÀI  IỆU THAM KHẢ0