Nghiên cứu phát hiện biến đổi gen trong ung thư đại trực tràng

Đề tài cấp bộ Nghiên cứu phát hiện biến đổi gen trong ung thư đại trực tràng.Ung thư đại trực tràng (colorectal cancer), có thề gồm các khối ung thư ở đại tràng, trực tràng và ruột thừa. Ung thư đại trực tràng gây nên khoảng 655.000 người chết trên thế giới mỗi năm nên được cho là một bệnh lý ác tính phồ biến. Trong số ngưòi bị ung thư, số người bị ung thư đại trực tràng đúng thứ ba tại Mỹ, đúng thứ hai ở Canada và Tầy Ầu, đứng trung bình ở các nước Đông Âu và các nước công nghiệp mới. Tỷ lệ mắc ung thư đại trực tràng thấp nhất ở Châu Phi, Châu Á và một phần Mỹ La tinh. Tỷ lệ mắc ung thư đại trực tràng ở nam nhiều hon nữ. ở Việt Nam, tỷ lệ mắc ung thư đại trực tràng là 7,5/100.000 dần, đứng hàng thứ 5 ở cả hai giới sau ung thư phế quản, dạ dày, gan vàvú;ởnamgiói, ung thư đại trực tràng đứng hàng thứ hai sau ung thư phồi [1,3,4,5].

Hầu hết ung thư đại trực tràng có liên quan đến các yếu tố ngoại sinh, chỉ một số rắt ít do di truyền [2, 4, ố, 7]. Ung thư đại trực tràng thề đa polyp tuyến gia đình là một ung thư bắt nguồn từ bệnh đa polyp tuyến gia đình (familial adenomatous polyposis: FAP) [24, 64, 74, 75], là một bệnh di truyền trội với hàng trăm, hàng ngàn các polyp trong đại trực tràng. Các polyp này ban đầu là lành tính nhung về sau có thề trở thành ác tính nếu không được đều trị. Bệnh sinh của ung thư đại trực tràng thề đa polyp tuyến gia đình được cho là do đột biến của gen APC (adenomatous polyposis coli), một gen áp chế ung thư đa chức năng (multi-functionality tumor suppressor gene) [31, 36, 44] . Tuy chỉ chiếm tỷ lệ khoảng 1% ung thư đại trực tràng nói chung nhung ung thư đại trực tràng thề đa polyp tuyến gia đình có ý nghĩa quan trọng vì đầy là bệnh có khả năng di truyền cao [24, 27, 36]. Tuy nhiên, ở Việt Nam cho đến nay chưa có đề tài nghiên cứu nào về các đột biến gen trong ung thư đại trực tràng được công bố. Vì vậy, để có thể đánh giá nguy co của ung thư đại trực tràng thề đa polyp tuyến gia đình ở nhũng người thân trong gia đình bệnh nhân ung thư đại trực tràng thể đa polyp tuyến gia đình (FAP) để có biện pháp theo dõi và sử lý sớm trước khi ung thư xuất hiện, chúng tôi thực hiện đề tài “Nghiên cứu phát hiện biến đổi gen trong ung thư đại trực tràng”, trong đó tập trung vào nghiên cứu các đột biến dòng mầm của gen APC ở bệnh nhân ung thư đại trực tràng thề đa polyp tuyến gia đình” nhằm 2 mục tiêu sau đây:
1.    Phát hiện các đột biến trên exon 15 của gen APC ở các bệnh nhân ung thư đại trực tràng thề đa polyp tuyến gia đình.
2.    Đánh giá các đột biến trên exon 15 của gen APC ở nhũng người thân trong gia đình các bệnh nhân ung thư đại trực tràng thể đa polyp tuyến gia đình.

MỤC LỤC
MỞ ĐẰU    1
TỔNG QUAN    3
1.1.    Đa polyp tuyến gia đình (FAP)    4
1.2.    Cấu trúc và chức năng    của gen APC    5
1.2.1.    Cấu trúc của gen APC và protein APC    ố
1.2.2.    Các chức năng của gen APC và protein APC    11
1.3.    Các kỹ thuật sinh học phần tử xác (Ịnh đột biến gen APC    15
1.3.1.    Kỹ thuật PCR    lố
1.3.2.    PCR đon mồi    17
1.3.3.    PCR đa mồi    17
1.3.4.    PCR sao chép ngược    18
1.3.5.    Real-time PCR    18
1.3.6.    Kỹ thuật MLPA    19
1.3.7.    Kỹ thuật giải trình tự gen    19
2.    ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN cứu    20
2.1.    Đổi tưọng nghiên cứu    20
2.2.    Dụng cụ, trang thiết bị và hóa chất nghiên cứu    20
2.3.    Phưong pháp nghiên cứu    23
3.    KẾT QUẢ     34
3.1.    Các kết quả giải trình tựDNA trên exon 15    35
3.2.    Kết quả xác định đột biến gen APC ở các gia đình bệnh nhân …39
3.3.    Kết quả phân tích gen A PC ở các thành viên    49
3.4.    Kết quả phân tích gen A.PC của nhóm đổi chứng    50
4.    BÀN LUẬN    52
4.1.    về kết quả xác đnh đột biến gen A.PC ở các gia đình    52
4.2.    về kết quả phân tích gen APC ở các thân nhân    58
4.3.    về kết quả phân tích gen APC ở nhóm đối chứng    59
KẾT LUẬN                    ỐO
KHUYẾN NGHỊ    ỔI
TÀI LIỆU THAM KHẢO
CÁC PHỤ LỤC
CÁC BÀI BÁO KHOA HỌC
DANH SÁCH BỆNH NHÂN